Hướng dẫn luyện viết đoạn văn miêu tả cây cối - Bài 20, Tiếng Việt lớp 4 tập 2, bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống

Hướng dẫn viết đoạn văn miêu tả cây cối dành cho học sinh lớp 4, giúp các em dễ dàng trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa Tiếng Việt 4 tập 2, bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống (trang 95, 96). Qua bài học này, học sinh sẽ nắm vững kỹ năng viết đoạn văn miêu tả cây cối một cách sinh động và chi tiết.

Bên cạnh đó, tài liệu này cũng hỗ trợ giáo viên trong việc soạn giáo án bài Luyện viết đoạn văn miêu tả cây cối thuộc Bài 20 - Chủ đề Quê hương trong tôi, phù hợp với chương trình giáo dục mới. Thầy cô và các em học sinh có thể tải miễn phí tài liệu từ EduTOPS để chuẩn bị tốt nhất cho tiết học sắp tới.

Hướng dẫn soạn bài Tiếng Việt 4 tập 2 - Kết nối tri thức (trang 95, 96)

Câu 1

Đọc các đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi liên quan.

a. Tả lá

Có những loài cây đẹp quanh năm, chẳng hạn như cây bàng. Mùa xuân, lá bàng non mọc lên như những ngọn lửa xanh biếc. Đến hè, lá xanh mướt, dày đặc, ánh nắng chiếu qua chỉ còn lại màu ngọc bích lung linh. Khi lá chuyển sang màu lục nhạt, đó là dấu hiệu của mùa thu. Vào những ngày cuối đông, khi lá rụng, cây bàng lại khoác lên mình vẻ đẹp riêng. Những chiếc lá bàng đỏ rực như đồng, khiến người ta có thể ngắm nhìn cả ngày mà không thấy chán.

(Đoàn Giỏi)

– Câu mở đầu đoạn văn cho biết điều gì?

– Lá bàng được miêu tả theo trình tự thời gian nào?

– Theo em, tác giả yêu thích màu lá bàng nhất vào mùa nào?

b. Tả hoa

Hoa sầu riêng thường nở vào cuối năm. Hương thơm của hoa lan tỏa khắp vườn, thoang thoảng như hương cau, hương bưởi. Hoa mọc thành từng chùm, màu trắng ngà. Cánh hoa nhỏ, mỏng manh như vảy cá, gợi nhớ đến cánh sen con, điểm xuyết vài nhuỵ li ti giữa những cánh hoa.

(Mai Văn Tạo)

– Đoạn văn miêu tả những đặc điểm nổi bật nào của hoa sầu riêng?

– Biện pháp so sánh trong đoạn văn giúp làm nổi bật đặc điểm gì của hoa?

c. Tả quả

Mùa hè đến, những chùm nhãn non bắt đầu đậu quả, nhỏ xíu như hạt gạo, hàng nghìn quả chi chít. Cây nhãn như một người mẹ dịu dàng, dồn hết dòng sữa ngọt ngào vào từng quả. Quả nhãn lớn nhanh như thổi, từ bằng hạt ngô rồi to bằng hòn bi, tròn trịa, chắc nịch. Những quả nhãn no tròn, ngấm đẫm mưa nắng mùa hè, chín mọng và ngọt lịm.

(Theo Vũ Tú Nam)

– Hãy tìm câu văn sử dụng biện pháp so sánh và nhân hóa để miêu tả quả nhãn.

– Nêu tác dụng của các biện pháp nghệ thuật đó trong việc miêu tả quả nhãn.

d. Tả thân cây

Bên vệ đường, một cây sồi sừng sững đứng đó. Đó là một cây sồi khổng lồ, hai người ôm không xuể, với những cành cây gãy gục từ lâu, vỏ cây nứt nẻ đầy vết sẹo thời gian. Những cánh tay xù xì, không cân đối, với những ngón tay quều quào xòe rộng, khiến nó trông như một con quái vật già nua, cau có và khinh khỉnh giữa đám bạch dương tươi cười.

(Theo Lép Tôn-xtôi)

Những từ ngữ nào miêu tả thân cây sồi gây ấn tượng mạnh đối với em?

Trả lời:

a. – Câu mở đầu đoạn cho biết cây bàng đẹp vào bất kỳ mùa nào trong năm.

– Lá bàng được miêu tả theo trình tự thời gian, từ mùa xuân đến mùa đông.

– Theo em, tác giả yêu thích màu lá bàng nhất vào mùa đông, bởi lá bàng đỏ rực như đồng, khiến người ta có thể ngắm nhìn cả ngày mà không chán.

b. – Đoạn văn miêu tả các đặc điểm nổi bật của hoa sầu riêng, bao gồm thời gian nở hoa, hương thơm, màu sắc và hình dáng cánh hoa.

– Biện pháp so sánh giúp làm nổi bật hương thơm ngào ngạt và hình dáng độc đáo của cánh hoa sầu riêng.

c. – Câu văn sử dụng biện pháp so sánh và nhân hóa để miêu tả quả nhãn là:

+ Câu văn sử dụng biện pháp so sánh: Thoắt cái, những chùm nhãn non đã nhú lên như hạt gạo, hàng nghìn quả chi chít. Cây nhãn như một người mẹ dịu dàng, dồn hết dòng sữa ngọt ngào vào từng quả. Quả nhãn lớn nhanh như thổi, từ bằng hạt ngô rồi to bằng hòn bi, tròn trịa, chắc nịch.

+ Câu văn sử dụng biện pháp nhân hóa: Những quả nhãn no tròn, ngấm đẫm mưa nắng mùa hè, chín mọng và ngọt lịm.

– Tác dụng của những biện pháp nghệ thuật đó là:

+ Làm cho câu văn trở nên sinh động, gần gũi và giàu hình ảnh.

+ Giúp người đọc dễ dàng hình dung và cảm nhận rõ hơn về sự vật được miêu tả.

d. Những từ ngữ miêu tả thân cây sồi gây ấn tượng mạnh đối với em là: sừng sững, nứt nẻ đầy vết sẹo, to xù xì không cân đối, quều quào xòe rộng, con quái vật già nua cau có và khinh khỉnh, ...

Câu 2

Viết đoạn văn miêu tả một bộ phận của cây mà em đã quan sát kỹ lưỡng.

Gợi ý:

- Em muốn miêu tả bộ phận nào của cây? Bộ phận đó có những đặc điểm nổi bật gì?

- Khi miêu tả, em nên sử dụng các biện pháp so sánh, nhân hóa để đoạn văn trở nên sinh động và hấp dẫn hơn.

Trả lời:

Cây bàng là người bạn thân thiết gắn bó với tuổi thơ tôi trong những năm tháng đi học. Bàng thuộc loài cây thân gỗ, thân cây mọc thẳng đứng, hiên ngang giữa sân trường. Thân cây có vỏ màu nâu sẫm, sần sùi như những vết sẹo in hằn dấu vết thời gian. Vòng thân cây to bằng vòng tay ôm của chúng tôi, như một người bạn lớn luôn che chở. Vào mùa hè, bàng vươn cao đón ánh nắng rực rỡ. Đến mùa thu, vỏ cây khô ráp, từng mảng bong tróc như lưu luyến tiễn biệt. Mùa đông, thân bàng trơ trọi, kiên cường chống chọi với cái lạnh cắt da. Khi xuân về, bàng như bừng tỉnh, đung đưa những cành non như mỉm cười chào đón mùa mới.