Đọc hiểu: Thanh âm của núi - Bài 19, Tiếng Việt lớp 4, Kết nối tri thức Tập 1

Qua bài học, học sinh sẽ được rèn luyện kỹ năng nhấn giọng vào những từ ngữ giàu hình ảnh và cảm xúc, cũng như các từ khóa quan trọng để thể hiện tâm trạng và cảm xúc của nhân vật. Để chuẩn bị tốt nhất cho tiết Tập đọc Thanh âm của núi - Bài 19 thuộc Chủ đề Niềm vui sáng tạo, mời các em tham khảo bài viết dưới đây.

Soạn bài Tiếng Việt 4 tập 1 - Kết nối tri thức, trang 85, 86

Khởi động

Trao đổi với bạn về những điều em biết về một nhạc cụ dân tộc như "khèn, đàn bầu, đàn t'rưng, đàn đá,..."

G: Em có thể chia sẻ về hình dáng, cấu tạo, cách chơi,... của nhạc cụ đó.

Trả lời:

Đàn đá là nhạc cụ thô sơ nhất, được tạo thành từ những viên đá có kích thước và độ dày mỏng khác nhau. Người chơi dùng gùi gõ vào các viên đá để tạo ra những âm thanh với âm vực đa dạng. Những viên đá lớn và dày phát ra âm trầm ấm, trong khi những viên nhỏ và mỏng tạo nên âm thanh vang xa và trong trẻo.

Đàn đá là một trong những nhạc cụ truyền thống của vùng Tây Nguyên. Tương tự như đàn T’rưng, mỗi dân tộc hay bộ lạc lại có cách chơi sáng tạo riêng. Ví dụ, người M’nông buộc dây vào hai đầu đá, tạo thành chuỗi dài như đàn T’rưng và dùng gùi gõ theo cách tương tự. Trong khi đó, người Mạ lại ngồi chơi đàn đá, đặt viên đá lên đùi và mỗi người chơi một âm, tạo nên sự hòa âm tập thể như khi chơi cồng chiêng. Nhờ sự trường tồn và giữ được nét độc đáo trong văn hóa, đàn đá đã được UNESCO công nhận là một phần của Không gian văn hóa Cồng Chiêng Tây Nguyên.

Bài đọc

Trả lời câu hỏi

Câu 1: Đến Tây Bắc, du khách thường có cảm nhận như thế nào về tiếng khèn của người Mông?

Trả lời:

Đến Tây Bắc, du khách được nghe tiếng khèn của người Mông sẽ cảm thấy lòng mình bồi hồi, lưu luyến và vấn vương. Âm thanh của cây khèn Mông có sức hút kỳ lạ, đủ để làm say đắm cả những du khách khó tính nhất.

Câu 2: Đóng vai một người Mông, giới thiệu về chiếc khèn.

• Vật liệu làm khèn
• Những liên tưởng, tưởng tượng gợi ra từ hình dáng cây khèn.

Trả lời:

Khèn của người Mông chúng tôi được làm từ gỗ và sáu ống trúc với kích thước dài ngắn, to nhỏ khác nhau. Sáu ống trúc tượng trưng cho sự đoàn kết của anh em trong gia đình. Chúng được xếp song song một cách khéo léo trên thân khèn, trông như dòng nước đang chảy. Dòng nước ấy mang theo âm thanh huyền diệu, chảy mãi từ quá khứ xa xưa đến hiện tại và tương lai.

Câu 3: Theo em, vì sao tiếng khèn trở thành báu vật của người Mông?

Trả lời:

Tiếng khèn trở thành báu vật của người Mông vì:

• Tiếng khèn gắn bó với người Mông trong mọi hoạt động, từ lên nương đến xuống chợ.
• Tiếng khèn hòa cùng tiếng cười reo vang khắp làng bản mỗi dịp xuân về.

Câu 4: Đoạn cuối bài đọc muốn nói điều gì về tiếng khèn và người thổi khèn?

Trả lời:

Đoạn cuối bài đọc muốn nhấn mạnh rằng những nghệ nhân thổi khèn vẫn đang miệt mài gìn giữ bản sắc văn hóa. Họ là một phần của tuyệt tác thiên nhiên, và tiếng khèn của họ sẽ mãi trường tồn, lan tỏa vẻ đẹp văn hóa không chỉ hôm nay mà còn mãi về sau.

Câu 5: Xác định chủ đề của bài đọc Thanh âm của núi. Tìm câu trả lời đúng.

A. Nét đặc sắc của văn hoá các vùng miền trường tồn cùng thời gian.
B. Các nhạc cụ dân tộc thể hiện sự sáng tạo đáng tự hào của người Việt Nam.
C. Tiếng khèn của người Mông là nét văn hoá quý báu, cần được lưu giữ, bảo tồn.
D. Du khách rất thích đến Tây Bắc – mảnh đất có những nét văn hoá đặc sắc.

Trả lời:

Chủ đề của bài đọc Thanh âm của núi là: C. Tiếng khèn của người Mông là nét văn hoá quý báu, cần được lưu giữ, bảo tồn.

Chọn C.

Nội dung chính Thanh âm của núi

Văn bản nhấn mạnh tiếng khèn của người Mông như một nét văn hóa độc đáo và quý giá, cần được gìn giữ và bảo tồn. Khèn Mông được chế tác tinh xảo từ gỗ, thể hiện sự khéo léo và tâm huyết của người làm. Tiếng khèn không chỉ gắn bó mật thiết với đời sống người Mông mà còn trở thành báu vật truyền thống, được lưu truyền qua nhiều thế hệ.