Soạn bài Tự đánh giá: Hôm qua tát nước đầu đình - Ngữ văn 11 trang 32 sách Cánh diều tập 1

Hôm nay, EduTOPS mang đến tài liệu Soạn văn 11: Tự đánh giá: Hôm qua tát nước đầu đình, một nguồn tham khảo quý giá dành cho học sinh.

Tài liệu cung cấp nội dung chi tiết, hỗ trợ học sinh lớp 11 chuẩn bị bài hiệu quả. Hãy cùng khám phá ngay sau đây.

Soạn bài Tự đánh giá: Hôm qua tát nước đầu đình - Hướng dẫn chi tiết và súc tích

Câu 1. Nội dung nào dưới đây không chính xác khi nói về ca dao?

A. Ca dao có thể được thưởng thức thông qua mối liên hệ với làn điệu và cách diễn xướng.

B. Ca dao có thể được thưởng thức như một tác phẩm văn học viết.

C. Ca dao là sáng tác thuộc văn học viết và có tên tác giả cụ thể.

D. Hiện nay, ca dao chủ yếu được tiếp cận như một văn bản văn học viết.

Câu 2. Bài ca dao 'Hôm qua tát nước đầu đình' thuộc chủ đề nào?

A. Quê hương, đất nước

B. Lao động sản xuất

C. Tình cảm gia đình

D. Tình yêu đôi lứa

Câu 3. Cách hiểu nào phù hợp nhất với chi tiết chàng trai 'Bỏ quên chiếc áo trên cành hoa sen'?

A. Chàng trai mải mê ngắm hoa sen nên quên mất chiếc áo.

B. Chàng trai là người có tính cách lơ đễnh, hay quên đồ đạc.

C. Chàng trai cố tình tạo cớ để làm quen và tiếp cận cô gái.

D. Chàng trai quá tập trung vào công việc nên lỡ quên chiếc áo.

Câu 4. Sự kết hợp nào dưới đây phù hợp nhất với bài ca dao 'Hôm qua tát nước đầu đình'?

A. Trữ tình – trào phúng

B. Tự sự – trữ tình

C. Trữ tình – triết lí

D. Tự sự – triết lí

Câu 5. Phương án nào thể hiện đúng và đầy đủ nhất những nội dung mà tác giả dân gian đã gửi gắm trong hai dòng thơ đầu?

(1) Thời gian

(2) Không gian

(3) Hoàn cảnh gia đình của chàng trai

(4) Lễ vật

(5) Sự việc

A. (1) - (2) - (3)

B. (1) - (2) - (4)

C. (1) - (2) - (5)

D. (2) - (3) - (4)

Câu 6. Hình tượng nào là trung tâm, xuyên suốt tám dòng thơ đầu? Hình tượng đó có vai trò nghệ thuật như thế nào trong việc thể hiện tâm trạng và nỗi niềm của chàng trai?

Câu 7. Những vật phẩm mà chàng trai hứa trả công cho cô gái mang ý nghĩa gì?

Câu 8. Hãy nêu cảm nhận của em về nhân vật chàng trai trong bài ca dao 'Hôm qua tát nước đầu đình'.

Câu 9. Tìm đọc một số bài ca dao có mô típ 'Hôm qua', sau đó nhận xét điểm giống và khác nhau giữa bài 'Hôm qua tát nước đầu đình' với những bài ca dao đó.

Câu 10. Viết một đoạn văn (khoảng 10 - 12 dòng) nói lên điều em thích nhất (về nội dung hoặc nghệ thuật) trong bài 'Hôm qua tát nước đầu đình'.

Gợi ý:

Câu 1. C

Câu 2. D

Câu 3. C

Câu 4. B

Câu 5. C

Câu 6.

- Hình tượng trung tâm, xuyên suốt tám dòng thơ đầu: chiếc áo

- Chiếc áo giúp chàng trai tạo cớ để làm quen với cô gái một cách tự nhiên và hài hước. Qua đó, có thể thấy chàng trai rất khéo léo và tinh tế khi bày tỏ tình cảm bằng cách xin lại chiếc áo, đồng thời nhắc đến việc bản thân chưa có vợ và mẹ đã già, từ đó hướng tới mục đích muốn tìm người về khâu áo, tức là muốn cô gái đó trở thành vợ mình.

Câu 7. Những vật phẩm mà chàng trai hứa trả công cho cô gái thực chất là sính lễ để hỏi cưới cô ấy.

Câu 8. Chàng trai trong bài ca dao 'Hôm qua tát nước đầu đình' là một người khéo léo, tinh tế và mang nét hài hước duyên dáng.

Câu 9.

- Một số bài ca dao tương tự:

Hôm qua anh đến chơi nhà,
Thấy mẹ nằm võng, thấy cha nằm giường.
Thấy em nằm đất anh thương,
Anh ra Kẻ Chợ đóng giường tám thang.
Bốn góc thì anh thếp vàng,
Bốn chân thếp bạc, tám thang chạm rồng.
Bây giờ phải bỏ giường không,
Em đi lấy chồng phí cả công anh.

*

Hôm qua anh nằm nhà anh
Chiếu hoa chăn gấm, xung quanh vây màn
Gió lạnh mà thương
Đêm nằm giở giấc
Chăn bông không đắp
Màn chướng để rơi
Lấy được mình rồi
Vui vầy nhân ngãi
Lược ngà lại chải
Gương ố lại trong
Lại đắp chăn bông
Chiếu hoa lại trải
Đàn bầu, sáo thổi
Vui lắm mình ơi!
Mong mình lắm lắm mình ơi
Khác gì mạ úa mong trời đổ mưa.

*

Hôm qua thơ thẩn vườn đào,
Thấy người thục nữ vít cành đào hái hoa.
Lòng tôi có ý đợi chờ,
Rõ ràng đôi người ấy trở ra lúc nào.
Để tôi mơ ước mãi sao?

- Giống nhau: Cụm từ 'hôm qua' được dùng như một khoảng thời gian phiếm chỉ, nhắc đến sự việc đã xảy ra trong quá khứ gần và có liên hệ với hiện tại. Các bài ca dao này đều thể hiện tâm tư, tình cảm của nhân vật trữ tình.

- Khác nhau: Mỗi bài ca dao thể hiện những tình cảm, suy nghĩ khác nhau của nhân vật trữ tình.

Câu 10.

Bài ca dao 'Hôm qua tát nước đầu đình' thể hiện tình cảm chân thành và tâm tư sâu kín của chàng trai dành cho cô gái. Chàng trai đã khéo léo tạo cớ để trò chuyện với cô gái qua chi tiết 'bỏ quên chiếc áo trên cành hoa sen'. Ở hai câu sau, chàng trai bày tỏ tình cảm một cách táo bạo: 'em được thì cho anh xin'. Những câu thơ tiếp theo, chàng trai đưa ra lý do thuyết phục cô gái: 'áo anh sứt chỉ đã lâu' nhưng mẹ già không thể khâu và anh chưa có vợ. Nếu cô gái chịu khâu áo giúp, chàng trai sẽ hết lòng báo đáp. Qua bài ca dao, ta thấy được tình cảm trong sáng, tha thiết của con người làng quê Việt Nam, được thể hiện qua những hình ảnh gần gũi và giản dị.