Soạn bài Thương nhớ bầy ong - Ngữ văn lớp 6 trang 116 sách Chân trời sáng tạo tập 1

Văn bản Thương nhớ bầy ong của nhà thơ Huy Cận sẽ được giới thiệu trong chương trình Ngữ Văn lớp 6, thuộc bộ sách Chân trời sáng tạo, tập 1. Tác phẩm này mang đến những cảm xúc sâu lắng về thiên nhiên và tình yêu cuộc sống.

EduTOPS xin giới thiệu bài Soạn văn 6: Thương nhớ bầy ong. Dưới đây là nội dung chi tiết giúp các bạn học sinh chuẩn bị bài hiệu quả và khám phá sâu hơn về tác phẩm của Huy Cận.

1. Soạn bài Thương nhớ bầy ong siêu ngắn

Câu 1. (trang 118 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết văn bản trên thuộc thể loại hồi kí?

Hướng dẫn giải:

• Ngôi kể: ngôi thứ nhất
• Nội dung: kể lại câu chuyện gia đình nuôi ong và cảm xúc buồn bã khi chứng kiến ong bỏ tổ.
• Hình thức ghi chép: những sự kiện có thật liên quan đến ong trại.

Câu 2. (trang 118 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Trong câu văn “Và ý thơ cuộc đời, ý thơ vũ trụ, cái xa xôi vắng vẻ sau này ám ảnh tôi, ngày thơ bé tôi đã nghe rồi, mỗi lần ong trại”, theo em, có thể lược bỏ cụm từ “sau này” hoặc “ngày thơ bé” không? Vì sao? Từ đó, hãy phân tích tác dụng của việc sử dụng các cụm từ chỉ thời gian trong hồi kí.

Hướng dẫn giải:

- Không thể bỏ cụm từ “sau này” hoặc “ngày thơ bé”.

- Những cụm từ này thể hiện mối liên hệ giữa quá khứ và tương lai, ảnh hưởng đến suy nghĩ và cảm xúc của nhân vật “tôi”.

- Các sự kiện trong hồi kí được kể theo trình tự thời gian. Do đó, các cụm từ chỉ thời gian giúp xác định thời điểm cụ thể của sự việc.

Câu 3. (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Hãy tìm trong văn bản một số từ ngữ, câu văn diễn tả nỗi buồn của nhân vật “tôi” khi chứng kiến bầy ong bỏ tổ bay đi. Em có nhận xét gì về tình cảm mà cậu bé dành cho bầy ong?

Hướng dẫn giải:

- Một số từ ngữ, câu văn:

• Tôi đứng nhìn theo, nỗi buồn trào dâng không thể diễn tả thành lời.
• Nỗi buồn của một đứa trẻ liệu có bao la đến mức nào, và liệu các nhà thơ, văn nhân đã từng khắc họa chưa?
• Nhìn bầy ong rời tổ, tôi cảm giác như một phần tâm hồn mình đã theo chúng bay đi nơi xa.

- Tình cảm của cậu bé dành cho bầy ong: sự trân trọng, yêu thương và gắn bó sâu sắc như với người thân.

Câu 4. (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Để tái hiện quá khứ một cách chân thực và sống động, người viết hồi ký có thể tập trung kể lại sự việc hoặc vừa kể sự việc vừa bộc lộ cảm xúc, suy tư của mình. Theo em, “Thương nhớ bầy ong” thuộc trường hợp nào? Dựa vào đâu để khẳng định điều đó?

Hướng dẫn giải:

- “Thương nhớ bầy ong” thuộc kiểu vừa kể sự việc vừa bộc lộ cảm xúc và suy tư của nhân vật.

- Dẫn chứng: Nhân vật “tôi” vừa kể về sự kiện ong “trại”, vừa thể hiện nỗi buồn trước sự việc đó, đồng thời chiêm nghiệm về cuộc đời: “Một thi sĩ phương Tây ngày trước đã nói đúng lắm… thi nhân đâu”.

Câu 5. (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Em có nhận xét gì về cách nhân vật “tôi” quan sát và cảm nhận thiên nhiên, loài vật?

Hướng dẫn giải:

Nhận xét về cách cảm nhận của nhân vật “tôi”: Sự quan sát tỉ mỉ và cảm nhận tinh tế về thiên nhiên và loài vật.

Câu 6. (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Khi đọc “Thương nhớ bầy ong”, một số bạn cho rằng nhân vật cậu bé xưng “tôi” chính là tác giả Cù Huy Cận, trong khi số khác lại phản đối. Em có ý kiến gì về các nhận định này?

Hướng dẫn giải:

- Ý kiến: Nhân vật cậu bé xưng “tôi” trong văn bản chính là tác giả Cù Huy Cận.

- Nguyên nhân:

• Câu chuyện mang đậm dấu ấn của thể loại hồi kí (đã được phân tích ở trên).
• Ở phần kết, nhân vật “tôi” đã đưa ra những suy ngẫm sâu sắc về quá trình sáng tác thơ ca. Huy Cận là một nhà thơ lừng danh trong nền văn học Việt Nam.

2. Soạn bài Thương nhớ bầy ong - Hướng dẫn chi tiết và đầy đủ

2.1 Chuẩn bị đọc

Câu 1. (trang 117 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Đã bao giờ em phải chia tay vĩnh viễn với một con vật nuôi, một món đồ chơi, hay một vật dụng vô cùng thân thuộc? Em đã cảm thấy thế nào trong khoảnh khắc ấy?

Hướng dẫn giải:

Tâm trạng khi phải chia tay mãi mãi với một con vật nuôi, đồ chơi, hoặc vật dụng thân thiết: buồn bã và đầy tiếc nuối.

Câu 2. (trang 117 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Em hãy tìm hiểu về công việc nuôi ong và tình cảm mà người nuôi ong dành cho bầy ong của mình.

Hướng dẫn giải:

• Công việc nuôi ong bao gồm kỹ thuật chăm sóc, tạo chúa, chia đàn, và khai thác phấn hoa.
• Tình cảm: sự nâng niu, trân trọng và yêu thương sâu sắc.

2.2 Trải nghiệm cùng văn bản

Câu văn nào trong đoạn văn này giải thích khái niệm ong “trại”?

Hướng dẫn giải:

“Ong trại” là một phần đàn ong tách ra, mang theo một ong chúa (con ong duy nhất trong đàn có khả năng sinh sản).

2.3 Suy ngẫm và phản hồi

Câu 1. (trang 118 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết văn bản trên thuộc thể loại hồi kí?

Hướng dẫn giải:

• Ngôi kể: ngôi thứ nhất, nhân vật xưng “tôi”.
• Nội dung: Kể lại câu chuyện gia đình nuôi ong và cảm xúc buồn bã khi chứng kiến ong bỏ tổ.
• Hình thức ghi chép: những sự kiện có thật liên quan đến ong trại.

Câu 2. (trang 118 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Trong câu văn “Và ý thơ cuộc đời, ý thơ vũ trụ, cái xa xôi vắng vẻ sau này ám ảnh tôi, ngày thơ bé tôi đã nghe rồi, mỗi lần ong trại”, theo em, có thể lược bỏ cụm từ “sau này” hoặc “ngày thơ bé” không? Vì sao? Từ đó, hãy phân tích tác dụng của việc sử dụng các cụm từ chỉ thời gian trong hồi kí.

Hướng dẫn giải:

- Không thể bỏ cụm từ “sau này” hoặc “ngày thơ bé”.

- Những cụm từ này thể hiện mối liên hệ giữa quá khứ và tương lai, ảnh hưởng đến suy nghĩ và cảm xúc của nhân vật “tôi”.

- Các sự kiện trong hồi kí được kể theo trình tự thời gian. Do đó, các cụm từ chỉ thời gian giúp xác định thời điểm cụ thể của sự việc.

Câu 3. (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Hãy tìm trong văn bản một số từ ngữ, câu văn diễn tả nỗi buồn của nhân vật “tôi” khi chứng kiến bầy ong bỏ tổ bay đi. Em có nhận xét gì về tình cảm mà cậu bé dành cho bầy ong?

Hướng dẫn giải:

- Một số từ ngữ, câu văn:

• Tôi đứng nhìn theo, nỗi buồn trào dâng không thể diễn tả thành lời.
• Nỗi buồn của một đứa trẻ liệu có bao la đến mức nào, và liệu các nhà thơ, văn nhân đã từng khắc họa chưa?
• Nhìn bầy ong rời tổ, tôi cảm giác như một phần tâm hồn mình đã theo chúng bay đi nơi xa.

- Tình cảm của cậu bé dành cho bầy ong: sự trân trọng, yêu thương và gắn bó sâu sắc như với người thân.

Câu 4. (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Để tái hiện quá khứ một cách chân thực và sống động, người viết hồi ký có thể tập trung kể lại sự việc hoặc vừa kể sự việc vừa bộc lộ cảm xúc, suy tư của mình. Theo em, “Thương nhớ bầy ong” thuộc trường hợp nào? Dựa vào đâu để khẳng định điều đó?

Hướng dẫn giải:

- “Thương nhớ bầy ong” thuộc kiểu vừa kể sự việc vừa bộc lộ cảm xúc và suy tư của nhân vật.

- Dẫn chứng: Nhân vật “tôi” vừa kể về sự kiện ong “trại”, vừa thể hiện nỗi buồn trước sự việc đó, đồng thời chiêm nghiệm về cuộc đời: “Một thi sĩ phương Tây ngày trước đã nói đúng lắm… thi nhân đâu”.

Câu 5. (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Em có nhận xét gì về cách nhân vật “tôi” quan sát và cảm nhận thiên nhiên, loài vật?

Hướng dẫn giải:

Nhận xét về cách cảm nhận của nhân vật “tôi”: Sự quan sát tỉ mỉ và cảm nhận tinh tế về thiên nhiên và loài vật.

Câu 6. (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Khi đọc “Thương nhớ bầy ong”, một số bạn cho rằng nhân vật cậu bé xưng “tôi” chính là tác giả Cù Huy Cận, trong khi số khác lại phản đối. Em có ý kiến gì về các nhận định này?

Hướng dẫn giải:

- Ý kiến: Nhân vật cậu bé xưng “tôi” trong văn bản chính là tác giả Cù Huy Cận.

- Nguyên nhân:

• Câu chuyện mang đậm dấu ấn của thể loại hồi kí (đã được phân tích ở trên).
• Ở phần kết, nhân vật “tôi” đã đưa ra những suy ngẫm sâu sắc về quá trình sáng tác thơ ca. Huy Cận là một nhà thơ lừng danh trong nền văn học Việt Nam.

3. Soạn bài Thương nhớ bầy ong - Hướng dẫn ngắn gọn và súc tích

3.1 Tác giả

- Huy Cận (1919 - 2005), tên đầy đủ là Cù Huy Cận.

- Quê hương: làng Ân Phú, huyện Hương Sơn (nay là xã Ân Phú, huyện Vũ Quang), tỉnh Hà Tĩnh.

- Ông tham gia hoạt động cách mạng và từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong Chính phủ Việt Nam như: Bộ trưởng Bộ Canh nông đầu tiên, Thứ trưởng rồi Bộ trưởng Bộ Văn hóa Nghệ thuật, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Giáo dục…

- Ông là một trong những nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ mới.

- Một số tác phẩm tiêu biểu:

• Trước cách mạng tháng 8: Lửa thiêng (thơ, 1940), Kinh cầu tự (văn xuôi triết lý, 1942), Vũ trụ ca (thơ, 1940 - 1942).
• Sau cách mạng tháng 8: Trời mỗi ngày lại sáng (thơ, 1958), Đất nở hoa (thơ, 1960), Chiến trường gần đến chiến trường xa (thơ, 1973), Suy nghĩ về nghệ thuật (tiểu luận phê bình, 1980 - 1982)...

3.2 Tác phẩm

- Hồi kí Song đôi là tác phẩm kể về cuộc đời của hai nhà thơ nổi tiếng Huy Cận và Xuân Diệu.

- Phần văn bản trong SGK, được Huy Cận đặt tên là Tổ ong “trại”, trích từ tập 1, kể về việc bầy ong của gia đình nhân vật “tôi” bỏ tổ bay đi mà không thể giữ lại. Trước cảnh ấy, nhân vật “tôi” cảm thấy trong lòng tràn ngập nỗi buồn thương khôn tả.

- Nhan đề Thương nhớ bầy ong được đặt bởi người biên soạn.

- Tóm tắt: Gia đình nhân vật tôi có truyền thống nuôi ong. Từ ngày ông qua đời, cha và chú của nhân vật tôi chỉ nuôi một ít đõ, nhưng không còn “vượng” như trước. Nhân vật tôi thường ra xem, nhiều lần bị ong đốt nhưng vẫn không bỏ. Buồn nhất là những lần ong “trại”, bỏ tổ bay đi. Nếu vào buổi trưa, chú của nhân vật tôi biết được sẽ hô lên cho cả xóm ném đất vụn để ong mệt mà quay về. Nhưng nếu vào buổi chiều, khi chú đã ra đồng, một mình nhân vật tôi không thể làm gì, đành nhìn lũ ong bay đi. Nỗi buồn ấy khiến cậu cảm thấy như một phần linh hồn mình đã ra đi.