Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 15 - Chân trời sáng tạo lớp 10: Hướng dẫn chi tiết và sáng tạo trong Tập 2

Tài liệu Soạn văn 10: Thực hành tiếng Việt trang 15 sẽ là nguồn tham khảo quý giá dành cho bạn đọc, giúp nâng cao kỹ năng và hiểu biết về tiếng Việt.

Tài liệu này cung cấp hướng dẫn giải đáp chi tiết các câu hỏi trong sách giáo khoa. Mời các bạn học sinh lớp 10 cùng khám phá và áp dụng ngay sau đây.

Soạn bài Thực hành tiếng Việt (trang 15)

Câu 1. Chỉ ra và sửa lại lỗi về trật tự từ trong các câu sau:

a. Giải vô địch bóng đá Đông Nam Á (AFF Cup) chỉ được phát sóng duy nhất trên kênh VTC tại Việt Nam.

b. Tên trộm thừa nhận đã thực hiện nhiều vụ trộm tại trụ sở công an.

c. Họ nằm xuống, úp cái nón lên mặt và ngủ một giấc đến tận chiều. (Dẫn theo Nguyễn Đức Dân)

d. Anh ấy đóng cửa lại, nhẹ nhàng chào tôi rồi bước vào nhà.

đ. Đây là bộ phim nổi tiếng của Mỹ về ngày tận thế.

e. Trong cuộc đấu tranh kiên cường chống thực dân Pháp, nhân dân ta đã thể hiện sức sống mãnh liệt.

Hướng dẫn giải:

a.

• Lỗi sai về trật tự từ: ở Việt Nam trên kênh VTC
• Sửa lỗi: Giải vô địch bóng đá Đông Nam Á (AFF Cup) chỉ được phát sóng duy nhất trên kênh VTC tại Việt Nam.

b.

• Lỗi sai về trật tự từ: ở trụ sở công an
• Cách sửa: Tại trụ sở công an, tên trộm đã thừa nhận thực hiện nhiều vụ trộm.

c.

• Lỗi sai về trật tự từ: úp cái nón lên mặt, nằm xuống
• Cách sửa: Họ nằm xuống, úp cái nón lên mặt và ngủ một giấc đến tận chiều.

d.

• Lỗi sai về trật tự từ: đóng cửa lại, từ tốn nói lời chào tôi rồi đi vào nhà.
  Cách sửa: Anh ấy từ tốn chào tôi, đóng cửa lại rồi bước vào nhà.

đ.

• Lỗi sai về trật tự từ: nổi tiếng của Mỹ
• Cách sửa: Đây là bộ phim của Mỹ nổi tiếng về ngày tận thế.

e.

• Lỗi sai về trật tự từ: kiên cường
• Cách sửa: Trong cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp đầy kiên cường, nhân dân ta đã thể hiện sức sống mãnh liệt.

Câu 2. Hãy tìm 2 câu sai về trật tự từ trên một tờ báo và sửa lại cho đúng.

Hướng dẫn giải:

- Tiết lộ ước mơ của nam sinh giành Huy chương Vàng Olympic hóa học quốc tế (Dantri.com.vn)

=> Chữa lại: Ước mơ của nam sinh giành Huy chương Vàng Olympic hóa học quốc tế đã được tiết lộ.

- Không ngừng vun đắp và củng cố quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào (Vietnamnet.vn)

=> Chữa lại: Quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào cần được không ngừng vun đắp và củng cố.

Câu 3. Đọc các câu sau:

a1. Chàng lẳng lặng ngồi dậy, tì trên cửa sổ, cúi mình nhìn ra phía ao. (Thạch Lam)

a2. Chàng cúi mình nhìn ra phía ao, lẳng lặng ngồi dậy, tì trên cửa sổ.

b1. Thanh lách cách cửa gỗ để khép, nhẹ nhàng bước vào. (Thạch Lam)

b2. Thanh nhẹ nhàng bước vào, lách cách cửa gỗ để khép.

c1. Gạch mát và phủ rêu khiến Thanh nhớ lại hai bàn chân xinh xắn của Nga, ngày nào, đi trên đó. (Thạch Lam)

c2. Gạch mát và phủ rêu khiến Thanh nhớ lại hai bàn chân của Nga xinh xắn, ngày nào, đi trên đó.

Câu a2, b2, c2 đã thay đổi trật tự từ so với câu a1, b1, c1. Việc thay đổi như vậy có phù hợp không? Vì sao?

Hướng dẫn giải:

Việc thay đổi như vậy không phù hợp. Điều này làm thay đổi ý nghĩa và lô-gíc của câu văn, không còn giữ được sự mạch lạc và hợp lý như nguyên tác.

Câu 4. Nhận xét về việc sắp xếp trật tự các vế trong câu sau:

Thanh bước lên thềm, đặt va li trên chiếc trường kỉ, rồi ngó đầu nhìn vào trong nhà: bóng tối dịu và man mát loáng qua những màu sắc rực rỡ chàng đem ở ngoài trời vào; Thanh chưa nhìn rõ thấy gì cả; một lát, quen bóng tối, chàng mới nhận thấy cảnh tượng gian nhà cũ không có gì thay đổi, cũng y nguyên như ngày chàng đi xưa. (Thạch Lam)

Hướng dẫn giải:

Các vế câu được sắp xếp một cách hợp lý và lô-gíc: Hành động xảy ra trước được miêu tả trước, tiếp theo là những chi tiết và cảm nhận sau đó.

Câu 5. Phân tích nét độc đáo của các từ ngữ được sử dụng trong câu thơ:

Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm

(Quang Dũng)

Hướng dẫn giải:

Các tiếng trong câu thơ chủ yếu là thanh trắc (dốc, khúc, khuỷu, dốc, thẳm). Điều này tạo nên âm điệu trúc trắc, gợi lên hình ảnh những con dốc hiểm trở, khó khăn.

Câu 6. Đọc đoạn thơ thứ ba của bài thơ Tây Tiến và thực hiện các yêu cầu:

a. Chỉ ra hiệu quả của việc sử dụng các từ Hán Việt trong đoạn thơ.

b. Xác định biện pháp tu từ được sử dụng trong cụm từ 'về đất' và phân tích hiệu quả của biện pháp đó.

Hướng dẫn giải:

Các từ Hán Việt tạo không khí trang trọng, thiêng liêng khi nói về sự hy sinh của người chiến sĩ.

• Biện pháp tu từ: Nói giảm, nói tránh (về đất - chết)
• Tác dụng: Làm giảm đi sự mất mát, đau thương trước cái chết của người lính.

Từ đọc đến viết

Viết một đoạn văn (khoảng 150 chữ) kể về một kỉ niệm có ý nghĩa sâu sắc đối với bạn.

Hướng dẫn giải:

Mẫu 1

Mẹ là người mà tôi vô cùng yêu quý và kính trọng. Mẹ đã hy sinh rất nhiều cho tôi. Tuổi thơ tôi không được hạnh phúc như nhiều bạn bè cùng trang lứa. Bố mẹ tôi ly hôn khi tôi mới vào lớp một. Từ đó, tôi sống với mẹ. Mẹ vừa là mẹ, vừa là bố của tôi. Dù được mẹ yêu thương, nhưng đôi lúc tôi vẫn cảm thấy buồn. Gia đình tôi không khá giả. Từ khi bố mẹ chia tay, mọi gánh nặng kinh tế đều đè nặng lên đôi vai gầy của mẹ. Từng cái áo, từng quyển vở, từng bữa ăn của tôi đều do mẹ lo liệu. Nhưng khi còn nhỏ, tôi ham chơi, không hiểu hết nỗi vất vả của mẹ. Nhiều lúc bị mẹ mắng, tôi còn cãi lại. Nhớ nhất là năm lớp tám, tôi đến nhà bạn Hoàng chơi. Do mải chơi, tôi về nhà khi trời đã tối. Tôi nghĩ chắc chắn mẹ sẽ mắng. Nhưng khi về đến nhà, tôi không thấy mẹ đâu. Tôi lén vào phòng mẹ, thấy mẹ đang nằm trên giường. Tôi gọi: “Mẹ ơi!” nhưng không thấy trả lời. Lo lắng, tôi chạy đến bên giường, chạm vào người mẹ thì thấy nóng bừng. Mẹ bị sốt. Tôi sợ hãi và ân hận. Tôi nhanh chóng lấy khăn lạnh đắp lên trán mẹ, rồi đi mua cháo và thuốc. Tôi giúp mẹ ăn cháo và uống thuốc. Xong xuôi, tôi ôm mẹ và khóc: “Con xin lỗi mẹ ạ!”. Mẹ ôm tôi và nói: “Không sao đâu! Nín đi con!”. Sáng hôm sau, mẹ đã khỏe hẳn. Nhờ kỉ niệm đó, tôi biết yêu thương và giúp đỡ mẹ nhiều hơn.

Mẫu 2

Đối với mỗi học trò, những kỉ niệm bên bạn bè, thầy cô và mái trường luôn là điều đáng nhớ nhất. Em vẫn nhớ như in tiết học đầu tiên dưới mái trường Trung học cơ sở. Đó là tiết Ngữ văn của cô giáo chủ nhiệm - cô Thu Hà. Tiếng trống trường vang lên, năm phút sau, cô bước vào lớp. Chúng em đã làm quen với cô từ buổi tập trung nên không còn bỡ ngỡ. Tiết học bắt đầu với lời giới thiệu về môn Ngữ văn. Sau đó, chúng em được học văn bản “Bài học đường đời đầu tiên”. Cô cho cả lớp mười lăm phút đọc văn bản. Rồi cô tổ chức trò chơi giải ô chữ. Có tám ô chữ với tám câu hỏi. Mỗi câu trả lời đúng sẽ nhận phần thưởng. Người giải được từ khóa sẽ được điểm mười kiểm tra miệng. Cả lớp háo hức tham gia. Nhiều bạn nhận phần thưởng. Bạn Thùy may mắn giải được ô chữ và nhận điểm mười. Kết thúc trò chơi, chúng em bắt đầu bài học. Cô giới thiệu ngắn gọn về tác giả, tác phẩm. Sau đó, cô hướng dẫn phân tích văn bản theo từng nhân vật. Cuối cùng, cô tổng kết giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản. Thỉnh thoảng, cô đưa ra câu hỏi để chúng em trao đổi. Tiết học diễn ra sôi nổi. Với em, sau tiết học, em đã nắm vững kiến thức về văn bản “Bài học đường đời đầu tiên”. Bốn mươi lăm phút trôi qua nhanh chóng. Kết thúc, cô dặn dò cả lớp ôn lại bài. Kỉ niệm này là động lực lớn cho em trong những ngày học tập sau này.