Soạn bài Ta đi tới - Kết nối tri thức Ngữ văn lớp 8, trang 25, sách Kết nối tri thức tập 1: Hành trình khám phá tri thức và văn chương

Bài thơ Ta đi tới của Tố Hữu sẽ được khám phá sâu sắc trong chương trình Ngữ văn lớp 8, mang đến những góc nhìn mới mẻ về tác phẩm giàu cảm xúc này.

EduTOPS mang đến tài liệu Soạn văn 8: Ta đi tới, cung cấp nội dung chi tiết và hữu ích để học sinh dễ dàng tiếp cận và hiểu sâu hơn về tác phẩm.

1. Sơ đồ tư duy Ta đi tới - Hướng dẫn chi tiết và sáng tạo

2. Soạn bài Ta đi tới - Phân tích chi tiết và sâu sắc

Đôi nét về tác giả Tố Hữu

a. Vài nét về tiểu sử

- Tố Hữu (1920 - 2002), tên thật là Nguyễn Kim Thành.

- Quê gốc của ông tại làng Phù Lai, nay thuộc xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế.

- Cha ông là một nhà nho nghèo, mẹ ông cũng xuất thân từ gia đình nho học, cả hai đã truyền cho ông tình yêu sâu sắc với văn học dân gian.

- Năm 12 tuổi, ông mồ côi mẹ. Một năm sau, ông theo học tại trường Quốc học Huế và tham gia phong trào đấu tranh cách mạng.

- Trong thời niên thiếu, ông đã tham gia phong trào cách mạng và trở thành lãnh đạo chủ chốt của Đoàn thanh niên Dân chủ tại Huế.

- Cuối tháng 4 năm 1939, Tố Hữu bị thực dân Pháp bắt giam tại nhà lao Thừa Thiên.

- Tháng 3 năm 1942: Ông vượt ngục và tiếp tục hoạt động cách mạng tại Thanh Hoá.

- Trong Cách mạng tháng Tám 1945, ông giữ vai trò Chủ tịch Uỷ ban khởi nghĩa Huế.

- Khi kháng chiến toàn quốc bùng nổ, ông ra Thanh Hoá, lên Việt Bắc công tác tại cơ quan Trung ương Đảng, phụ trách văn hoá văn nghệ.

- Tố Hữu từng đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong hệ thống chính trị của Việt Nam.

- Ông là một trong những nhà thơ tiêu biểu của nền thơ ca cách mạng Việt Nam và là một cán bộ cách mạng lão thành.

- Năm 1996, ông được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

b. Đường cách mạng, đường thơ

- Tố Hữu được xem là một trong những ngọn cờ đầu của nền văn nghệ Cách mạng Việt Nam.

- Các chặng đường thơ của Tố Hữu luôn gắn liền và phản ánh chân thực những chặng đường cách mạng đầy gian khổ, hy sinh nhưng cũng rất đỗi vinh quang của dân tộc. Đồng thời, đó cũng là hành trình vận động trong tư tưởng và nghệ thuật của nhà thơ.

- Các chặng đường thơ:

• Từ ấy (1937 - 1946): Chặng đường đầu tiên của thơ Tố Hữu, đánh dấu sự trưởng thành của người thanh niên quyết tâm đi theo ngọn cờ cách mạng, gồm ba phần Máu lửa - Xiềng xích - Giải phóng.
• Việt Bắc (1947 - 1954): Là tiếng ca hùng tráng, thiết tha về cuộc kháng chiến chống Pháp và những con người kháng chiến.
• Gó lộng (1955 - 1961): Tràn đầy cảm hứng lớn lao về đất nước và con người.
• Ra trận (1962 - 1971); Máu và hoa (1972 - 1977): Khắc họa khí thế quyết liệt của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước và niềm vui chiến thắng.
• Một tiếng đờn (1978 - 1992), Ta với ta (1992 - 1999): Hai tập thơ đánh dấu sự chuyển biến mới trong thơ Tố Hữu, phản ánh dòng chảy cuộc sống với niềm vui, nỗi buồn, được mất, sướng khổ…

Giới thiệu về bài thơ Ta đi tới

a. Hoàn cảnh sáng tác

Bài thơ được sáng tác vào tháng 8 năm 1954 - thời điểm cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp kết thúc thắng lợi. Niềm vui chiến thắng lan tỏa khắp mọi miền đất nước đã trở thành nguồn cảm hứng mãnh liệt cho tác giả.

b. Bố cục

• Phần 1. Từ đầu đến “Ai về Hà Nội thì xuôi cùng thuyền”: Vẻ đẹp của đất nước
• Phần 2. Tiếp theo đến “Tiếng của em thánh thót quanh làng”: Nhớ lại kỷ niệm về những ngày tháng chiến đấu quả cảm, oai hùng.
• Phần 3. Còn lại: Tinh thần kiên trung, bất diệt của dân tộc

c. Ý nghĩa nhan đề

Nhan đề “Ta đi tới” tuy ngắn gọn nhưng chứa đựng ý nghĩa sâu sắc. Chỉ với ba từ, nó đã khái quát được nội dung toàn bài thơ. Điểm đặc biệt của nhan đề là dù ngắn gọn nhưng vẫn đầy đủ chủ ngữ - vị ngữ. “Ta đi tới” gợi lên hình ảnh đất nước Việt Nam anh dũng, bất khuất, tiến lên không ngừng trước mọi khó khăn để giành lấy hòa bình, hạnh phúc cho hôm nay và mai sau. Nhan đề còn mang đến cảm xúc hào hùng, thôi thúc những con người yêu nước vươn lên, xây dựng đất nước tươi đẹp, tiếp nối truyền thống anh hùng của cha ông.

3. Soạn bài Ta đi tới ngắn gọn

Câu 1. Đọc trích đoạn bài thơ, em hình dung như thế nào về bối cảnh lịch sử (không gian, thời gian, những sự kiện quan trọng...) đã gợi nguồn cảm hứng thơ ca cho tác giả?

Bài thơ được sáng tác vào tháng 8 năm 1954 - thời điểm cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp kết thúc thắng lợi. Niềm vui chiến thắng lan tỏa khắp mọi miền đất nước đã trở thành nguồn cảm hứng mãnh liệt cho tác giả.

Câu 2. Nhìn lại chặng đường cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp “ba ngàn ngày không nghỉ”, nhà thơ đã bộc lộ cảm xúc gì? Theo em, đây chỉ là cảm xúc của cá nhân nhà thơ hay còn là cảm xúc chung của cộng đồng? Vì sao?

- Nhìn lại chặng đường cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp “ba ngàn ngày không nghỉ”, nhà thơ đã bộc lộ cảm xúc sung sướng, tự hào khi giành được chiến thắng, đồng thời thể hiện lòng căm thù giặc sâu sắc.

- Cảm xúc này không chỉ là của riêng nhà thơ mà còn là cảm xúc chung của cộng đồng. Bởi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp là cuộc chiến của toàn dân, và niềm vui chiến thắng cũng thuộc về toàn thể nhân dân.

Câu 3. Xác định hình ảnh trung tâm của đoạn trích. Hình ảnh đó có mối liên hệ với những hình ảnh nào khác trong đoạn trích?

• Hình ảnh trung tâm của đoạn trích: “Ta đi…”
• Hình ảnh này có mối liên hệ chặt chẽ với các hình ảnh khác trong đoạn trích, giúp gợi mở và liên kết các ý tưởng một cách tự nhiên.

Câu 4. Những địa danh nào được nhắc đến trong đoạn trích? Theo em, việc xuất hiện một loạt địa danh như vậy mang lại hiệu quả gì trong việc thể hiện tình cảm của tác giả?

- Những địa danh được nhắc đến trong đoạn trích: Bắc Sơn, Đình Cả, Thái Nguyên, Tây Bắc, Điện Biên, sông Lô, Bình Ca, Phú Thọ, Trung Hà, Hưng Hóa, khu Ba, khu Bốn, sông Thao, Hà Nội, Việt Nam, Nam Bộ, Tiền Giang, Hậu Giang, Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Tháp, Việt Bắc, miền Nam, Nam - Ngãi, Bình - Phú, Khánh Hòa, Phan Rang, Phan Thiết, Tây Nguyên, Công Tum, Đắc Lắc, khu Năm, miền Trung, sông Hương, bến Hải, cửa Tùng.

- Việc liệt kê một loạt địa danh giúp thể hiện tình cảm của tác giả một cách sinh động: Niềm vui chiến thắng đã lan tỏa khắp mọi miền đất nước, từ Bắc chí Nam.

Câu 5. Trong đoạn trích, tác giả sử dụng lặp đi lặp lại cấu trúc: “Ai…”, “Đường…”. Hãy phân tích tác dụng biện pháp nghệ thuật ấy.

Việc sử dụng điệp cấu trúc: “Ai…”, “Đường…” nhằm nhấn mạnh vào những khó khăn, gian khổ mà các chiến sĩ cách mạng phải trải qua, từ đó bộc lộ niềm cảm phục và tình yêu thương sâu sắc dành cho họ.

Câu 6. Nhận xét về cách đặt nhan đề của bài thơ. Em có cảm nhận, suy nghĩ gì về nhan đề đó?

Nhan đề “Ta đi tới” là một câu hoàn chỉnh, thể hiện hành động tiến về phía trước của nhân vật “ta”. Cách đặt nhan đề độc đáo, ngắn gọn nhưng giàu ý nghĩa. Tác giả vừa ngợi ca chiến thắng, vừa gợi suy nghĩ về đoạn đường sắp tới mà dân tộc Việt Nam đang đi tới xây dựng chủ nghĩa xã hội.