Soạn bài Ếch ngồi đáy giếng - Cánh diều 7 Ngữ văn lớp 7 trang 4 sách Cánh diều tập 2

Truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng mang đến một bài học sâu sắc về tầm nhìn hạn hẹp và sự tự mãn. Hôm nay, EduTOPS xin giới thiệu bài Soạn văn 7: Ếch ngồi đáy giếng, trích từ sách Cánh diều, tập 2, giúp các em học sinh khám phá ý nghĩa nhân văn đằng sau câu chuyện.

Tài liệu này sẽ hỗ trợ học sinh lớp 7 chuẩn bị bài học một cách nhanh chóng và đầy đủ nhất. Dưới đây là nội dung chi tiết để các em tham khảo và áp dụng vào quá trình học tập của mình.

Soạn bài Ếch ngồi đáy giếng

1. Chuẩn bị

• Truyện xoay quanh các nhân vật như ếch, nhái, cua, ốc và trâu, trong đó ếch là nhân vật trung tâm.
• Bối cảnh câu chuyện được đặt tại một cái giếng nhỏ, nơi các sinh vật bé nhỏ cùng chung sống.
• Bài học rút ra từ truyện: Sự khiêm tốn, mở rộng tầm nhìn và hiểu biết. Điều này giúp học sinh trở nên khiêm nhường và chủ động hơn trong việc học hỏi.
• Một số truyện ngụ ngôn nổi tiếng khác: Kiến và châu chấu, Con cáo và chùm nho, Một trí khôn hơn trăm trí khôn…

2. Đọc hiểu

Câu 1. (trang 5 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Hãy chú ý đến bối cảnh nơi câu chuyện diễn ra.

Hướng dẫn giải:

Bối cảnh là một cái giếng nhỏ, nơi các loài sinh vật như ếch, nhái, cua và ốc cùng sinh sống.

Câu 2. (trang 5 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Truyện kết thúc như thế nào?

Hướng dẫn giải:

Truyện kết thúc với cảnh ếch bị một con trâu đi ngang qua giẫm bẹp.

3. Trả lời câu hỏi

Câu 1. (trang 5 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Nhân vật chính trong truyện có tính cách như thế nào? Hãy nêu một số chi tiết trong truyện giúp em hiểu về tính cách của nhân vật ấy.

Hướng dẫn giải:

- Ếch là một con vật có tính cách kiêu căng, ngạo mạn.

- Một số chi tiết:

• Hằng ngày, nó cất tiếng kêu ồm ộp làm vang động cả giếng, khiến các con vật kia rất hoảng sợ.
• Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó oai như một vị chúa tể.
• Quen thói cũ, ếch nghênh ngang đi lại khắp nơi và cất tiếng kêu ộp ộp.
• Nó nhâng nháo đưa cặp mắt lên nhìn bầu trời, chẳng thèm để ý đến xung quanh…

Câu 2. (trang 5 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Bối cảnh câu chuyện trong văn bản Ếch ngồi đáy giếng đã giúp nhân vật bộc lộ tính cách và làm nổi bật ý nghĩa của truyện như thế nào?

Hướng dẫn giải:

Bối cảnh trong truyện: Một cái giếng, xung quanh là những con vật nhỏ bé như nhái, cua, ốc khiến cho ếch trở nên kiêu căng, nghĩ mình là to lớn nhất, là một vị chúa tể. Môi trường sống nhỏ bé đã làm cho tầm nhìn của ếch trở nên hạn hẹp.

Câu 3. (trang 5 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Nhan đề Ếch ngồi đáy giếng có tác dụng gì trong việc thể hiện chủ đề của văn bản?

Hướng dẫn giải:

Nhan đề: Nêu được nhân vật chính, bối cảnh của truyện. Từ đó khái quát được chủ đề, bài học của tác phẩm.

Câu 4. (trang 5 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Mỗi truyện ngụ ngôn có thể mang đến nhiều bài học, em hãy nêu lên những bài học có thể rút ra từ câu chuyện này. Theo em, đâu là bài học chính của câu chuyện?

Hướng dẫn giải:

- Bài học:

• Môi trường sống nhỏ bé sẽ khiến tầm nhìn trở nên hạn hẹp.
• Truyện phê phán những kẻ hiểu biết nông cạn mà lại huênh hoang.
• Phải biết nhìn xa trông rộng dù hoàn cảnh và môi trường sống có giới hạn.
• Không nên chủ quan, kiêu ngạo và coi thường những người xung quanh.

- Bài học chính: Môi trường sống nhỏ bé sẽ khiến tầm nhìn trở nên hạn hẹp.

Câu 5. (trang 5 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Trong cuộc sống, có nhiều câu chuyện tương tự truyện Ếch ngồi đáy giếng. Em hãy nêu lên một câu chuyện như thế.

Hướng dẫn giải:

• Câu chuyện tương tự: Thầy bói xem voi.
• Truyện kể về việc năm ông thầy bói xem voi, nhưng không nhìn thấy con voi mà phải sờ bằng tay, mỗi người chỉ sờ một bộ phận của con voi (vòi, ngà, tai, chân, đuôi). Từ đó, truyện đã phê phán cái nhìn phiến diện, chủ quan của năm ông thầy bói, khuyên con người khi muốn hiểu biết sự vật sự việc phải xem xét chúng một cách toàn diện.

Câu 6. (trang 5 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Viết một đoạn văn (khoảng 6 - 8 dòng) nêu lên bài học cho bản thân từ câu chuyện trên, trong đoạn văn có sử dụng thành ngữ ếch ngồi đáy giếng.

Hướng dẫn giải:

Khi đọc truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng, tôi đã nhận được bài học vô cùng ý nghĩa trong cuộc sống. Nhân vật chính trong truyện là một chú ếch sống trong cái giếng đã rất lâu. Những loài vật sống cùng chú chỉ nhỏ bé như cua, ốc, nhái. Mỗi khi ếch cất tiếng kêu “ộp… ộp…” là khiến cho chúng sợ hãi. Vì vậy, ếch luôn nghĩ rằng bầu trời chỉ nhỏ bé như một chiếc vung, còn nó thì oai phong như một vị chúa tể. Ếch không biết rằng cái giếng chỉ là một phần nhỏ của thế giới rộng lớn. Chỉ đến một ngày nọ, khi trời mưa lớn, làm nước trong giếng dâng cao đưa ếch ra ngoài. Mọi thứ xung quanh đều thay đổi, duy chỉ có ếch vẫn quen thói cũ đi lại nghênh ngang để rồi cuối cùng bị một con trâu đi ngang qua giẫm bẹp. Có thể thấy rằng kết cục của ếch đến từ tầm nhìn hạn hẹp, thói kiêu ngạo. Giếng sâu, tiếng kêu của ếch thì âm vang mà giếng lại quá nhỏ không đủ để cho ếch nhận ra sự hống hách và kém hiểu biết của bản thân. Chính vì vậy, cơn mưa hay con trâu không phải là nguyên nhân gây nên cái chết của ếch mà chính thói chủ quan không coi ai ra gì của nó gián tiếp gây nên. Bài học rút ra từ câu chuyện là môi trường sống nhỏ bé sẽ khiến tầm nhìn trở nên hạn hẹp. Từ đó, truyện phê phán những kẻ hiểu biết nông cạn mà lại huênh hoang. Con người cần phải biết nhìn xa trông rộng dù môi trường sống có giới hạn và không nên chủ quan, kiêu ngạo như ếch ngồi đáy giếng mà có thái độ coi thường. Một câu chuyện ngắn gọn nhưng gửi gắm bài học lớn lao.

Câu văn sử dụng thành ngữ: Con người cần phải biết nhìn xa trông rộng dù môi trường sống có giới hạn và không nên chủ quan, kiêu ngạo như ếch ngồi đáy giếng mà có thái độ coi thường.