Soạn bài Người mẹ vườn cau - Hướng dẫn chi tiết Ngữ văn lớp 8 trang 25 sách Cánh diều tập 1

Văn bản Người mẹ vườn cau là một phần quan trọng trong chương trình Ngữ văn lớp 8, mang đến những bài học sâu sắc về tình mẫu tử và cuộc sống.

EduTOPS xin giới thiệu tài liệu Soạn văn 8: Người mẹ vườn cau, hỗ trợ học sinh nắm vững kiến thức và đạt kết quả cao trong học tập.

1. Sơ đồ tư duy tác phẩm Người mẹ vườn cau - Hướng dẫn chi tiết và dễ hiểu

2. Hướng dẫn soạn bài Người mẹ vườn cau chi tiết và đầy đủ nhất

2.1 Chuẩn bị - Tìm hiểu bối cảnh và tác giả

- Nguyễn Ngọc Tư, sinh năm 1976 tại Đầm Dơi, Cà Mau, là một trong những nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Với giọng văn đậm chất Nam Bộ, chị mang đến những câu chuyện mềm mại nhưng đầy sâu sắc về những số phận éo le và cuộc đời chìm nổi. Các tác phẩm nổi bật của chị bao gồm Ngọn đèn không tắt, Nước chảy mây trôi, và Cánh đồng bất tận.

- Một tác phẩm cùng chủ đề về người mẹ, người bà là Người ngồi đợi trước hiên nhà của Huỳnh Như Phương. Truyện kể về dì Bảy, một người phụ nữ giàu đức hy sinh. Sau khi dượng Bảy ra Bắc tập kết và hy sinh trong trận đánh Xuân Lộc, dì Bảy sống một mình, từ chối mọi sự rung động về tình cảm. Giờ đây, ở tuổi tám mươi, dì vẫn ngồi đợi Tết trong sự cô đơn và nhớ thương.

2.2 Đọc hiểu - Khám phá chi tiết văn bản

Câu 1. Hãy xác định các trợ từ và thán từ được sử dụng trong văn bản.

Hướng dẫn giải:

- Trợ từ: cả, đến, chỉ

- Thán từ: tiên tổ mầy, ơi ới, nghen, hở, ừ, lắm, chứ

Câu 2. Phần (3) của văn bản gợi mở những vấn đề gì?

Hướng dẫn giải:

Phần (3) gợi mở về lòng biết ơn và sự kính trọng dành cho những người mẹ.

2.3 Trả lời câu hỏi - Phân tích và suy ngẫm

Câu 1. Truyện ngắn trên viết về đề tài gì? Giải thích ý nghĩa nhan đề Người mẹ vườn cau.

Hướng dẫn giải: 

• Đề tài: lòng biết ơn và sự trân trọng.
• Nhan đề Người mẹ vườn cau: hình ảnh này tượng trưng cho những người mẹ Việt Nam anh hùng, mang vẻ đẹp giản dị, tần tảo và đầy đức hi sinh.

Câu 2. Theo em, chủ đề chính của truyện ngắn Người mẹ vườn cau là gì?

Hướng dẫn giải:

Chủ đề: ca ngợi truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam.

Câu 3. Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Ngôi kể này có tác dụng gì đối với câu chuyện?

Hướng dẫn giải:

Truyện được kể theo ngôi thứ nhất, giúp câu chuyện trở nên chân thực và hấp dẫn hơn.

Câu 4. Cốt truyện của văn bản Người mẹ vườn cau có điểm gì đáng chú ý?

Hướng dẫn giải:

Cốt truyện bắt đầu từ bài tập làm văn của nhân vật “tôi”, dẫn dắt đến câu chuyện về “nội vườn cau”, và kết thúc bằng việc quay lại bài tập làm văn của nhân vật.

Câu 5. Hình ảnh “người mẹ vườn cau” được tái hiện qua những chi tiết nào? Chi tiết nào để lại ấn tượng sâu sắc nhất với em? Vì sao?

Hướng dẫn giải: 

- Hình ảnh “người mẹ vườn cau” được tái hiện qua các chi tiết: gầy gò, nụ cười phúc hậu, đôi mắt già nua nheo nheo, mái tóc bạc trắng, bàn tay nhăn nheo và gân guốc. Bà làm nghề bán ve chai, gánh giỏ đi khắp đầu làng cuối xóm, đưa thư cho ba, mang thức ăn và tin tức.

- Chi tiết ấn tượng nhất là những miêu tả về ngoại hình của nhân vật, giúp người đọc cảm nhận được sự vất vả và nhọc nhằn của “người mẹ vườn cau”.

Câu 6. Có ý kiến cho rằng, qua truyện ngắn Người mẹ vườn cau, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Em có đồng ý với ý kiến này không? (Trình bày thành đoạn văn khoảng 8 - 10 dòng).

Hướng dẫn giải: 

Mẫu 1

Có người cho rằng, qua truyện ngắn Người mẹ vườn cau, tác giả muốn nhắn gửi đến người đọc thông điệp về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Đầu tiên, cần hiểu rằng “uống nước nhớ nguồn” là lối sống biết ơn và trọng tình nghĩa. Hình tượng trung tâm trong truyện là một bà mẹ Việt Nam anh hùng - nhân vật “nội ở vườn cau”. Hình ảnh này đại diện cho biết bao người mẹ trên khắp đất nước trong thời chiến, những người đã hy sinh thầm lặng để nuôi dưỡng và hỗ trợ bộ đội. Dù công việc của bà chỉ là nhặt ve chai, nhưng bà lại là một anh hùng trong lòng nhiều người. Khi hòa bình lập lại, những người con của bà, trong đó có ba của nhân vật “tôi”, vẫn thường về thăm để bày tỏ lòng biết ơn. Gần cuối truyện, ba của nhân vật “tôi” vì bận công việc mà không về thăm bà, như một lời cảnh tỉnh về việc không được quên đi quá khứ. Qua đó, có thể khẳng định ý kiến trên là hoàn toàn đúng đắn.

Mẫu 2

Có người cho rằng, qua truyện ngắn Người mẹ vườn cau, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Theo tôi, quan điểm này là hoàn toàn chính xác. Trước hết, “uống nước nhớ nguồn” là lối sống biết ơn và trọng tình nghĩa. Trong truyện, tác giả khắc họa hình ảnh một bà mẹ Việt Nam anh hùng - nhân vật “nội ở vườn cau” - qua lời kể của nhân vật “tôi”. Hình ảnh bà hiện lên thật đẹp đẽ và cao cả, dù cuộc sống vất vả. Nhân vật “tôi” thường được ba đưa về thăm bà, nghe kể về cuộc đời bà. Gần cuối truyện, ba của nhân vật “tôi” vì bận công việc mà không về thăm bà, như một lời cảnh tỉnh về việc không được quên đi quá khứ. Qua đó, có thể thấy ý kiến trên là hoàn toàn đúng đắn và sâu sắc.