Soạn bài Mây và sóng - Ngữ văn lớp 7 trang 23 sách Cánh diều tập 2: Hướng dẫn chi tiết và sáng tạo

Bài thơ Mây và sóng, một tác phẩm nổi bật trong sách Cánh diều tập 2, mang đến những cảm xúc sâu lắng. EduTOPS xin giới thiệu tài liệu Soạn văn 7: Mây và sóng để hỗ trợ các em học sinh trong quá trình học tập.

Các em học sinh lớp 7 có thể tham khảo tài liệu này để chuẩn bị bài soạn một cách chi tiết và hiệu quả. Nội dung sẽ được cập nhật ngay sau đây.

Soạn bài Mây và sóng - Mẫu 1: Hướng dẫn chi tiết và sáng tạo

1.1 Chuẩn bị

- Tác giả:

• R. Ta-go (1861 -1941) tên đầy đủ là Ra-bin-đra-nát Ta-go.
• Ông là nhà thơ hiện đại lớn nhất của Ấn Độ.
• Quê quán: sinh ở Can-cút-ta, bang Ben-ga, trong một gia đình quý tộc.
• Ông làm thơ từ rất sớm, tham gia vào các hoạt động chính trị, xã hội.
• Sự nghiệp sáng tác: để lại cho nhân loại gia tài văn hóa đồ sộ: 52 tập thơ, 42 vở kịch, 12 bộ tiểu thuyết, khoảng 100 truyện ngắn, trên 1500 bức họa và số lượng ca khúc cực lớn.
• Một số tác phẩm tiêu biểu: Tập thơ Người làm vườn, tập Trăng non, tập Thơ dâng…
• Phong cách sáng tác: Thơ của ông thể hiện tinh thần dân tộc và dân chủ sâu sắc, tinh thần nhân văn cao cả và chất trữ tình triết lí nồng đượm; sử dụng thành công những hình ảnh thiên nhiên mang ý nghĩa tượng trưng, hình thức so sánh, liên tưởng về thủ pháp trùng điệp.
• Năm 1913, Ta-go trở thành tác giả người châu Á đầu tiên nhận được giải thưởng Nô-ben về văn học.

- Những trò chơi đó khiến em cảm thấy rất vui vẻ, hạnh phúc khi có những giây phút ở bên người thân.

1.2 Đọc hiểu

Những hình ảnh thiên nhiên nào được nhắc đến trong toàn bộ bài thơ?

Gợi ý:

Hình ảnh: mây, sóng

1.3 Trả lời câu hỏi

Câu 1. Về hình thức, văn bản Mây và sóng có gì khác so với các văn bản thơ em đã học ở Bài 2 trong sách Ngữ văn 7, tập một? Bài thơ có sự kết hợp của những phương thức biểu đạt nào (tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận, thuyết minh...)?

• Khác biệt: Số tiếng trong các dòng không bằng nhau và khá dài; không có vần.
• Bài thơ có sự kết hợp giữa phương thức tự sự và biểu cảm.

Câu 2. Bài thơ có thể chia làm hai phần (phần 1: từ đầu đến “bầu trời xanh thẳm”; phần 2: còn lại). Em hãy chỉ ra những nét giống nhau và khác nhau của hai phần đó về số dòng, hình ảnh, cách tổ chức mỗi phần.

- Giống nhau: Số dòng (10 dòng), cách tổ chức mỗi phần (câu hỏi của người trên mây/trong sóng - câu trả lời của em bé)

- Khác nhau:

• Phần 1: trò chuyện với người trên mây; trò chơi con là mây và mẹ là trăng
• Phần 2: trò chuyện với người trong sóng; trò chơi con là sóng và mẹ là bến bờ kì lạ.

Câu 3. Cuộc vui chơi của những người “trên mây” và “trong sóng” hấp dẫn ở chỗ nào? Tại sao em bé không tham gia những cuộc vui chơi đó?

- Cuộc vui chơi của những người “trên mây” và “trong sóng” hấp dẫn ở: Họ được ngao du đến nhiều nơi thú vị, ca hát suốt cả ngày.

- Em bé không tham gia những cuộc vui chơi đó vì biết mẹ đang đợi ở nhà và không muốn rời xa mẹ. Dù cho những điều ngoài kia có hấp dẫn đến đâu cũng không thể bằng với tình yêu dành cho mẹ, niềm hạnh phúc khi có mẹ ở bên cạnh.

Câu 4. Theo em, vì sao những trò chơi do em bé tạo ra lại “thú vị” và “hay hơn”?

Những trò chơi do em bé tạo ra “thú vị” và “hay hơn” vì được chơi cùng với mẹ.

Câu 5. Những hình ảnh thiên nhiên được nhắc tới trong trò chơi của em bé có đặc điểm như thế nào? Qua đó, nhà thơ muốn thể hiện điều gì?

- Hình ảnh thiên nhiên được nhắc tới trong trò chơi của em bé có đặc điểm: Có sự hiện diện của mẹ và em bé.

- Qua đó nhà thơ muốn thể hiện sự gắn bó, yêu thương sâu sắc của mẹ và em bé, dù ở bất cứ nơi đâu, em bé vẫn muốn ở cùng với mẹ.

Câu 6. Theo em, qua bài thơ tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp gì?

Qua bài thơ, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về tình mẫu tử: Tình mẫu tử thật thiêng liêng, có thể giúp con người chống lại mọi cám dỗ trong cuộc sống.

Soạn bài Mây và sóng - Mẫu 2: Hướng dẫn chi tiết và sáng tạo

2.1 Tác giả

- R. Ta-go (1861 -1941) tên đầy đủ là Ra-bin-đra-nát Ta-go.

- Ông là nhà thơ hiện đại lớn nhất của Ấn Độ.

- Quê quán: sinh ở Can-cút-ta, bang Ben-ga, trong một gia đình quý tộc.

- Ông làm thơ từ rất sớm, tham gia vào các hoạt động chính trị, xã hội.

- Sự nghiệp sáng tác: để lại cho nhân loại gia tài văn hóa đồ sộ: 52 tập thơ, 42 vở kịch, 12 bộ tiểu thuyết, khoảng 100 truyện ngắn, trên 1500 bức họa và số lượng ca khúc cực lớn.

- Một số tác phẩm tiêu biểu: Tập thơ Người làm vườn, tập Trăng non, tập Thơ dâng…

- Phong cách sáng tác: Thơ của ông thể hiện tinh thần dân tộc và dân chủ sâu sắc, tinh thần nhân văn cao cả và chất trữ tình triết lí nồng đượm; sử dụng thành công những hình ảnh thiên nhiên mang ý nghĩa tượng trưng, hình thức so sánh, liên tưởng về thủ pháp trùng điệp.

- Năm 1913, Ta-go trở thành tác giả người châu Á đầu tiên nhận được giải thưởng Nô-ben về văn học.

2.2 Tác phẩm

a. Hoàn cảnh sáng tác

Bài thơ “Mây và sóng” được in trong tập Trăng non - tập thơ R. Ta-go viết cho trẻ thơ. Ban đầu, tập thơ được biết bằng tiếng Ben-gan (Bengal) có tên là Trẻ thơ, về sau ông dịch ra tiếng Anh và đổi thành Trăng non.

b. Bố cục

Gồm 2 phần:

• Phần 1. Từ đầu đến “và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm”: cuộc trò chuyện của em bé với mây và mẹ.
• Phần 2. Còn lại: cuộc trò chuyện của em bé với sóng và mẹ.

2.3 Đọc - hiểu văn bản

a. Cuộc trò chuyện của em bé với mây và mẹ

- Em bé ngước nhìn lên bầu trời, tưởng tượng mình đang chơi với mây, với bình minh vàng, vầng trăng bạc… cuộc sống trên mây thật hấp dẫn, thú vị đối với một đứa trẻ như em.

- Cậu bé kể lại cuộc vui của mình với mẹ và mẹ em đang lắng nghe con kể. Tuy hình ảnh người mẹ không hiện diện trực tiếp trong thơ nhưng lại hiện hữu, dõi theo con trong xuyên suốt cả bài thơ.

- Chơi vui nhưng trong tâm trí, suy nghĩ của bé luôn hướng về mẹ yêu: “Mẹ đang đợi mình ở nhà”; “Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”.

=> Có niềm hạnh phúc nào hơn khi được bên cạnh mẹ mình, những người yêu thương mình cho được, mặc dù bên ngoài biết bao điều hay, hấp dẫn đang đợi.

- “Con là mây, mẹ là trăng”: tình mẫu tử thiêng liêng ấy càng được biểu hiện sâu đậm, con luôn bên mẹ như trăng với mây, ví mẹ như trăng ôm ấp con qua bao tháng ngày.

b. Cuộc trò chuyện của em bé với sóng và mẹ

- Cuộc đối thoại của những người trong sóng thủ thỉ cùng em về một cuộc chơi, mặc sóng vẫy gọi, chào mời nhưng em quyết định không đi vì mẹ muốn em ở nhà, em không thể nào rời mẹ.

- Với em, mẹ là nguồn sóng, là niềm vui, là nụ cười của em. Mẹ luôn là phật sống của đời con, mẹ cho con tình yêu cao quý, mẹ là lý trí của đời con.

- “Con là sóng và mẹ là bến bờ kì lạ”: Lòng mẹ bao dung như bến bờ. Hình ảnh bến bờ để sóng lăn, lăn mãi rồi sẽ cười tan như hình ảnh mẹ luôn vỗ về, ôm ấp con. Mẹ bây giờ như là bờ đê để con ước ao bao điều.

- Cậu bé khẳng định: “Và không ai trên thế gian này/Biết mẹ con ta ở chốn nao”.

=> Dù thế gian có thay đổi nhưng tình mẹ con vẫn mãi muôn đời theo thời gian.

2.4 Tổng kết

• Nội dung: Bài thơ “Mây và sóng” đã cho thấy tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.
• Nghệ thuật: Hình ảnh giàu tính tượng trưng, hình thức đối thoại lòng trong lời kể của em bé…

Soạn bài Mây và sóng - Mẫu 3

(1) Mở bài

Dẫn dắt, giới thiệu về bài thơ Mây và sóng của Ta-go.

(2) Thân bài

a. Cuộc trò chuyện của em bé với mây và mẹ

- Em bé ngước nhìn lên bầu trời, tưởng tượng mình đang chơi với mây, với bình minh vàng, vầng trăng bạc… cuộc sống trên mây thật hấp dẫn, thú vị đối với một đứa trẻ như em.

- Cậu bé kể lại cuộc vui của mình với mẹ và mẹ em đang lắng nghe con kể. Tuy hình ảnh người mẹ không hiện diện trực tiếp trong thơ nhưng lại hiện hữu, dõi theo con trong xuyên suốt cả bài thơ.

- Chơi vui nhưng trong tâm trí, suy nghĩ của bé luôn hướng về mẹ yêu: “Mẹ đang đợi mình ở nhà”; “Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”

=> Có niềm hạnh phúc nào hơn khi được bên cạnh mẹ mình, những người yêu thương mình cho được, mặc dù bên ngoài biết bao điều hay, hấp dẫn đang đợi.

- “Con là mây, mẹ là trăng”: tình mẫu tử thiêng liêng ấy càng được biểu hiện sâu đậm, con luôn bên mẹ như trăng với mây, ví mẹ như trăng ôm ấp con qua bao tháng ngày.

b. Cuộc trò chuyện của em bé với sóng và mẹ

- Cuộc đối thoại của những người trong sóng thủ thỉ cùng em về một cuộc chơi, mặc sóng vẫy gọi, chào mời nhưng em quyết định không đi vì mẹ muốn em ở nhà, em không thể nào rời mẹ.

- Với em, mẹ là nguồn sóng, là niềm vui, là nụ cười của em. Mẹ luôn là phật sống của đời con, mẹ cho con tình yêu cao quý, mẹ là lý trí của đời con.

- “Con là sóng và mẹ là bến bờ kì lạ”: Lòng mẹ bao dung như bến bờ. Hình ảnh bến bờ để sóng lăn, lăn mãi rồi sẽ cười tan như hình ảnh mẹ luôn vỗ về, ôm ấp con. Mẹ bây giờ như là bờ đê để con ước ao bao điều.

- Cậu bé khẳng định: “Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào”.

=> Dù thế gian có thay đổi nhưng tình mẹ con vẫn mãi muôn đời theo thời gian.

(3) Kết bài

Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ Mây và sóng.