Soạn bài Hoa bìm - Ngữ văn lớp 6 trang 69 sách Chân trời sáng tạo tập 1: Hướng dẫn chi tiết và sâu sắc

Hoa bìm của Nguyễn Đức Mậu là một tác phẩm văn học đặc sắc, được trích giảng trong chương trình Ngữ Văn lớp 6, thuộc bộ sách Chân trời sáng tạo, tập 1. Bài thơ mang đến những hình ảnh giàu cảm xúc và ý nghĩa sâu sắc, giúp học sinh khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên và tâm hồn con người.

EduTOPS mang đến tài liệu Soạn văn 6: Hoa bìm, cung cấp những kiến thức bổ ích và chi tiết về tác phẩm. Mời bạn đọc cùng khám phá nội dung đầy đủ ngay sau đây để hiểu sâu hơn về bài thơ và ý nghĩa của nó.

1. Hướng dẫn Soạn bài Hoa bìm chi tiết và đầy đủ

Câu 1. (trang 70 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Hãy chỉ ra những đặc điểm nổi bật của thể thơ lục bát được sử dụng trong bài thơ trên.

Hướng dẫn giải:

Những đặc điểm của thể thơ lục bát trong bài thơ bao gồm:

- Bài thơ được cấu tạo từ các cặp câu lục bát.

- Về cách gieo vần:

• Tiếng thứ sáu của dòng lục vần với tiếng thứ sáu của dòng bát kế tiếp: bìm-tìm, ngư - hờ, sai - vài, dim - chim, gầy - đầy, tơ - nhờ.
• Tiếng thứ tám của dòng bát vần với tiếng thứ sáu của dòng lục tiếp theo: thơ-ngơ, gai - sai, chim - dim, mây - gầy.

- Về ngắt nhịp: câu lục ngắt nhịp 2/2/2, câu bát ngắt nhịp 4/4.

- Về thanh điệu: có sự phối hợp chặt chẽ giữa các tiếng trong một cặp câu lục bát: tiếng thứ 2 là thanh bằng, tiếng thứ 4 là thanh trắc, tiếng thứ 6 và 8 là thanh bằng.

Câu 2. (trang 70 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Hãy xác định tình cảm của tác giả đối với quê hương được thể hiện qua bài thơ.

Hướng dẫn giải:

Tình cảm của tác giả được thể hiện qua bài thơ là nỗi nhớ da diết về những kỉ niệm tuổi thơ, qua đó bộc lộ tình yêu sâu sắc với quê hương.

Câu 3. (trang 70 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Hãy nêu ít nhất một nét độc đáo của bài thơ được thể hiện qua từ ngữ, hình ảnh hoặc các biện pháp tu từ.

Hướng dẫn giải:

• Hình ảnh độc đáo “Có con thuyền giấy chở mộng mơ”: Con thuyền giấy tượng trưng cho những ước mơ và ký ức tuổi thơ.
• Biện pháp tu từ: Điệp từ “có” kết hợp với liệt kê các hình ảnh như con chuồn chuồn, cây hồng trĩu cành… gợi lên những hình ảnh thân thuộc của quê hương, thể hiện nỗi nhớ da diết của tác giả.

2. Hướng dẫn Soạn bài Hoa bìm ngắn gọn và súc tích

Tác giả

• Nguyễn Đức Mậu sinh năm 1948.
• Quê hương: xã Nam Điền, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định.
• Ông từng giữ chức phó chủ tịch hội đồng Thơ - Hội nhà văn Việt Nam.

Đọc hiểu văn bản

a. Hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp của tuổi thơ

- Hình ảnh gợi nhớ ký ức tuổi thơ: “giậu hoa bìm”.

- Những kỉ niệm tuổi thơ hiện lên qua các hình ảnh:

• Con vật: con chuồn ớt, con chim, con nhện, cào cào, dế mèn, đom đóm, con cuốc.
• Cây cối: nhành gai, cây hồng, cánh bèo, tàn sen, bờ lau.
• Con người: con mắt lá, cánh diều ai thả, bến nước - con thuyền.
• Màu sắc: màu tím của hoa bìm, màu đỏ của chuồn chuồn ớt, màu hồng của cánh sen…
• Âm thanh: tiếng chim, tiếng dế “ri ri” và tiếng cuốc kêu.

=> Hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp và bình yên của làng quê Việt Nam.

b. Tình cảm của nhân vật trữ tình

- Hình ảnh con người ẩn hiện qua những chi tiết: con mắt lá, cánh diều ai thả, bến nước - con thuyền.

- Câu hỏi tu từ: “Mười năm chốn cũ, em chưa hẹn về…?” thể hiện nỗi nhớ quê hương da diết.

Nội dung và nghệ thuật

- Nội dung: Bài thơ tái hiện vẻ đẹp bình dị của làng quê, đồng thời bộc lộ tình yêu thầm kín với quê hương và sự trân trọng những kỉ niệm tuổi thơ.

- Nghệ thuật: Sử dụng thể thơ lục bát, ngôn từ giản dị, hình ảnh giàu sức gợi.

3. Dàn ý phân tích bài Hoa bìm chi tiết

(1) Mở bài

Giới thiệu về tác giả Nguyễn Đức Mậu và bài thơ Hoa bìm.

(2) Thân bài

a. Hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp của tuổi thơ

- Hình ảnh gợi nhớ ký ức tuổi thơ: “giậu hoa bìm”.

- Những kỉ niệm tuổi thơ hiện lên qua các hình ảnh:

• Con vật: con chuồn ớt, con chim, con nhện, cào cào, dế mèn, đom đóm, con cuốc.
• Cây cối: nhành gai, cây hồng, cánh bèo, tàn sen, bờ lau.
• Con người: con mắt lá, cánh diều ai thả, bến nước - con thuyền.
• Màu sắc: màu tím của hoa bìm, màu đỏ của chuồn chuồn ớt, màu hồng của cánh sen…
• Âm thanh: tiếng chim, tiếng dế “ri ri” và tiếng cuốc kêu.

=> Hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp và bình yên của làng quê Việt Nam.

b. Tình cảm của nhân vật trữ tình

- Hình ảnh con người ẩn hiện qua những chi tiết: con mắt lá, cánh diều ai thả, bến nước - con thuyền.

- Câu hỏi tu từ: “Mười năm chốn cũ, em chưa hẹn về…?” thể hiện nỗi nhớ quê hương da diết.

(3) Kết bài

Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ Hoa bìm.