Soạn bài Giới thiệu, đánh giá nội dung và nghệ thuật truyện kể - Chân trời sáng tạo 10, Ngữ văn lớp 10, trang 29, tập 1

Mỗi tác phẩm văn học đều ẩn chứa những giá trị sâu sắc về nội dung và nghệ thuật. Nhằm hỗ trợ học sinh khám phá và đánh giá những giá trị này, EduTOPS mang đến tài liệu Soạn văn 10: Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của một truyện kể.

Mời các bạn học sinh lớp 10 cùng tham khảo nội dung chi tiết được chúng tôi chia sẻ dưới đây.

Giới thiệu và đánh giá giá trị nội dung cùng nghệ thuật

1. Chuẩn bị bài nói

a. Lựa chọn tác phẩm truyện

- Bạn có thể chọn một truyện kể đã được phân tích trong bài viết trước đó hoặc một truyện kể hoàn toàn mới.

- Xác định mục tiêu bài nói: Chia sẻ nhận thức của bạn về chủ đề, những điểm nổi bật về nghệ thuật và nội dung của tác phẩm truyện kể đã chọn.

- Xác định đối tượng người nghe: Giáo viên, bạn bè, hoặc một nhóm cụ thể.

- Xác định không gian và thời gian nói: Ví dụ, trong lớp học với thời lượng khoảng 5-10 phút.

b. Tìm ý tưởng và xây dựng dàn ý

- Tìm ý tưởng: Nếu đề tài nói trùng với bài viết trước, bạn có thể tận dụng các ý tưởng và thông tin đã có. Nếu khác, hãy đọc kỹ tác phẩm và tập trung vào các yếu tố như tên truyện, thể loại, nội dung, chủ đề, thông điệp tác giả, và đánh giá cá nhân về truyện.

- Xây dựng dàn ý: Dàn ý bài nói có thể dựa trên dàn ý bài viết đã chuẩn bị trước đó.

c. Luyện tập và hoàn thiện

• Tìm cách mở đầu và kết thúc bài nói sao cho ấn tượng và thu hút người nghe.
• Sử dụng các công cụ hỗ trợ như hình ảnh, video, sơ đồ để minh họa.
• Luyện tập trước gương hoặc với bạn bè, người thân để điều chỉnh giọng nói, ngôn ngữ cơ thể và cử chỉ.
• Điều chỉnh tốc độ nói và cách diễn đạt để phù hợp với thời gian và đối tượng nghe.

2. Trình bày bài nói

- Tạo không khí thân thiện và thiết lập mối quan hệ giao tiếp: Giới thiệu bản thân, sử dụng ngôi xưng phù hợp trong giao tiếp.

- Diễn đạt linh hoạt và phù hợp với ngữ cảnh.

- Đảm bảo tính mạch lạc, thuyết phục và truyền cảm hứng trong bài nói.

3. Trao đổi và đánh giá

- Trao đổi:

• Lắng nghe với thái độ cởi mở, ghi chép ngắn gọn các câu hỏi hoặc ý kiến từ người nghe.
• Trả lời và giải thích một cách rõ ràng, ngắn gọn các câu hỏi hoặc ý kiến được đưa ra.

- Đánh giá:

• Trong vai trò người nói, hãy tự đánh giá phần trình bày của mình về cách diễn đạt, nội dung và hiệu quả truyền đạt.
• Trong vai trò người nghe, hãy đánh giá phần trình bày của người nói về tính mạch lạc, thuyết phục và sự thu hút.

* Hướng dẫn bài nói:

Xin kính chào thầy cô và các bạn, hôm nay tôi xin giới thiệu về truyện “Thần Trụ Trời” – một tác phẩm thần thoại đặc sắc trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam.

“Thần Trụ Trời” thuộc nhóm thần thoại giải thích nguồn gốc vũ trụ và các hiện tượng tự nhiên. Trong nhận thức của người xưa, thế giới được hình thành nhờ công lao của các vị thần.

Truyện kể rằng: Thuở khai thiên lập địa, chưa có trời đất, muôn vật và loài người. Trời đất chỉ là một vùng hỗn độn, tối tăm và lạnh lẽo. Bỗng một vị thần khổng lồ xuất hiện, thần đứng dậy, ngẩng đầu đội trời lên, đào đất, đập đá, đắp thành một cột trụ khổng lồ để chống trời. Cột càng cao, trời càng được nâng lên. Khi trời đã cao và khô ráo, thần phá cột, ném đất đá khắp nơi, tạo thành núi non, biển cả. Vết tích cột trụ được cho là ở núi Yên Phụ, Hải Hưng. Vị thần này được gọi là Trời hay Ngọc Hoàng, và sau đó, các vị thần khác tiếp tục xây dựng thế gian.

Về giá trị nội dung, “Thần Trụ Trời” giải thích quá trình hình thành trời đất dựa trên trí tưởng tượng phong phú của người xưa. Điều này phản ánh quan niệm cổ xưa về nguồn gốc vũ trụ, khi khoa học chưa phát triển và con người tin vào sức mạnh thần linh.

Về nghệ thuật, truyện mang đặc trưng của thể loại thần thoại với không gian vũ trụ rộng lớn, thời gian không xác định, và nhân vật thần thánh có sức mạnh phi thường. Hành động của thần Trụ Trời được miêu tả sinh động, thể hiện sự sáng tạo và trí tưởng tượng độc đáo của người xưa.