Soạn bài Giang - Ngữ văn lớp 10 trang 69 sách Chân trời sáng tạo tập 2: Hướng dẫn chi tiết và sáng tạo

Trong chương trình Ngữ văn lớp 10, học sinh sẽ được khám phá sâu sắc nội dung truyện ngắn Giang của nhà văn Bảo Ninh, một tác phẩm giàu giá trị nhân văn và nghệ thuật.

Vì lý do đó, EduTOPS xin giới thiệu đến bạn đọc tài liệu Soạn văn 10: Giang, được trình bày chi tiết và đầy đủ ngay sau đây.

Hướng dẫn soạn bài Giang: Khám phá tác phẩm văn học đầy cảm xúc

Trước khi đọc: Khám phá và suy ngẫm về các tác phẩm văn học lịch sử

Hãy liệt kê một số tác phẩm (thơ, truyện ngắn, tiểu thuyết...) viết về các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của dân tộc ta trong thế kỷ XX và chia sẻ cảm nhận của bạn về một trong những tác phẩm đó.

Gợi ý:

• Thơ: Tây Tiến (1948, Quang Dũng), Đất nước (1955, Nguyễn Đình Thi)...
• Văn xuôi: Những ngôi sao xa xôi (1971, Lê Minh Khuê), Dấu chân người lính (1972, Nguyễn Minh Châu)…

Đọc văn bản: Khám phá và phân tích chi tiết

Câu 1. Liệu đây có phải là hoàn cảnh thích hợp để tình cảm thân mật và yêu mến giữa Giang và “tôi” được hình thành?

Hoàn cảnh phù hợp.

Câu 2. Lời nói và thái độ của bố Giang khi gặp Hùng lần này có điểm gì khác biệt so với lần trước?

Gần gũi và đầy tình cảm.

Câu 3. Hai đoạn văn này là lời của ai nói với ai?

Lời của “tôi” nói với chính mình.

Sau khi đọc: Phân tích và suy ngẫm về nội dung văn bản

Câu 1. Hãy chỉ ra một số câu văn, đoạn văn trong văn bản trên có sự đan xen giữa lời kể của người kể chuyện và lời của nhân vật.

“Không để ý đến tôi, cô đặt gánh lên vai. Tôi vội vã nhưng thản nhiên như thật:

- Kìa, Giang. Cho anh mượn cái gầu đã nào.”

“Ông bước tới bên cửa, cầm lấy ghi đông chiếc xe đạp, và nhìn tôi, ông nói:

- Hùng ngồi chơi nhá. Nhưng nhớ giờ giấc đấy”

…

Câu 2. Hãy liệt kê những cuộc gặp gỡ giữa các nhân vật trong văn bản. Những cuộc gặp gỡ ấy cho thấy cách đối xử của con người với nhau, nhất là với những người lính trong hoàn cảnh chiến tranh như thế nào?

- Những cuộc gặp gỡ: “tôi” và Giang, “tôi” và bố Giang lần đầu gặp, “tôi” và bố Giang gặp ở chiến trường.

- Những cuộc gặp gỡ ấy cho thấy cách đối xử của con người với nhau, nhất là với những người lính trong hoàn cảnh chiến tranh: chân thành, tình cảm.

Câu 3. Đặc điểm, tính cách của một nhân vật trong truyện thường được thể hiện qua các hành vi, lời nói của nhân vật ấy trong hoàn cảnh giao tiếp cụ thể, gắn với một hay một số điểm nhìn nhất định (của người kể chuyện, của chính nhân vật hoặc của một nhân vật khác,...). Hãy phân tích tính cách của nhân vật Giang theo gợi ý trong bảng dưới đây (làm vào vở):

Câu 4. Nhận xét về cách lựa chọn và sử dụng ngôi kể, điểm nhìn trong tác phẩm.

Tác giả lựa chọn ngôi kể, điểm nhìn giúp câu chuyện được kể trở nên chân thực, sinh động hơn.

Câu 5. Xác định chủ đề của tác phẩm và cho biết dựa vào đâu để bạn xác định như vậy.

Chủ đề: Những kí ức trong chiến tranh của người lính.

Câu 6. Theo bạn, tư tưởng chính của tác phẩm Giang là gì? Hai đoạn văn cuối đóng vai trò như thế nào trong việc thể hiện tư tưởng đó?

• Tư tưởng: Những kỉ niệm dù thoáng qua nhưng để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người.
• Hai đoạn cuối mang tính trữ tình ngoại đề, thể hiện suy ngẫm sâu xa của tác giả.

Câu 7. Xung quanh việc Giang đột nhiên nhận “anh bộ đội” mới gặp lần đầu là bạn học của cô và “phịa” ra cái tên Hùng để giới thiệu anh với bố mình, sau đó lại dùng xe đạp của bố để đưa anh về đơn vị,... có nhiều ý kiến trái chiều. Một số người cho rằng Giang xử sự như thế là phù hợp với tình huống cụ thể; một số khác lại phản đối. Hãy nêu quan điểm của bạn về vấn đề này.

Cách xử sự của Giang hoàn toàn phù hợp với hoàn cảnh và tình huống cụ thể. Qua đó, tính cách nhân vật được bộc lộ một cách chân thực và rõ nét.

* Bài tập sáng tạo: Giả sử sau ba mươi năm, “anh bộ đội” năm xưa và Giang tình cờ gặp lại nhau, câu chuyện giữa hai người cần được kể thêm một đoạn. Nếu được tác giả ủy quyền, bạn sẽ viết tiếp câu chuyện như thế nào? Bạn có thể triển khai ý tưởng bằng nhiều hình thức như một bức tranh, một bài thơ, một đoạn văn tự sự,...

Gợi ý:

Giang và anh bộ đội đều đã có gia đình riêng. Anh bộ đội tình cờ trở về quê cũ và gặp lại Giang. Họ vui vẻ trò chuyện, cùng nhau ôn lại những kỉ niệm xưa.