Soạn bài Bức tranh của em gái tôi - Ngữ văn lớp 6 trang 48 sách Kết nối tri thức tập 1: Hướng dẫn chi tiết và sâu sắc

Truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi của nhà văn Tạ Duy Anh là một tác phẩm nổi bật trong chương trình Ngữ văn lớp 6, mang đến những bài học sâu sắc về tình cảm gia đình và sự trưởng thành.

EduTOPS xin giới thiệu đến bạn đọc bài viết Soạn văn 6: Bức tranh của em gái tôi. Dưới đây là những nội dung chính và hướng dẫn chi tiết giúp bạn nắm vững kiến thức và cảm nhận sâu sắc hơn về tác phẩm.

1. Soạn bài Bức tranh của em gái tôi - Tóm tắt ngắn gọn và súc tích

Câu 1. (trang 51 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Trong truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi, ai là người kể chuyện? Người đó kể chuyện ở ngôi thứ mấy?

Hướng dẫn giải:

• Người kể chuyện: nhân vật người anh trai.
• Ngôi kể: ngôi thứ nhất (xưng 'tôi').

=> Việc kể chuyện theo ngôi thứ nhất giúp câu chuyện trở nên chân thực hơn, đồng thời cho phép nhân vật bộc lộ suy nghĩ và cảm xúc một cách sâu sắc.

Câu 2. (trang 51 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Đặc điểm nào của nhân vật Mèo - Kiều Phương khiến em yêu thích nhất? Vì sao?

Hướng dẫn giải:

- Đặc điểm nổi bật của nhân vật Mèo - Kiều Phương: Một cô bé có tâm hồn trong sáng và trái tim nhân hậu.

- Lý do: Đây là những đức tính đáng quý của con người. Chính tình yêu thương và lòng nhân hậu của Kiều Phương đã giúp người anh nhận ra những khuyết điểm và sai lầm của bản thân.

Câu 3. Em có nhận xét gì về cảm xúc, thái độ và hành động của nhân vật 'tôi' trước khi xem bức chân dung do em gái mình vẽ?

Hướng dẫn giải:

• Ban đầu, khi thấy em gái thích vẽ và tự chế màu, người anh chỉ xem đó là trò nghịch ngợm của trẻ con.
• Khi tài năng hội họa của em gái được phát hiện, người anh cảm thấy buồn, thất vọng và có chút ghen tị.
• Khi lén xem những bức tranh do em gái vẽ, người anh dần cảm phục tài năng của em.

Câu 4. (trang 51 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Nhân vật 'tôi' đã thay đổi như thế nào sau khi xem bức chân dung của mình do em gái vẽ? Nguyên nhân nào dẫn đến sự thay đổi đó?

Hướng dẫn giải:

- Khi đứng trước bức tranh đoạt giải Nhất của em gái, người anh trải qua nhiều cung bậc cảm xúc: từ ngỡ ngàng khi thấy hình ảnh mình trong mắt em gái thật hoàn hảo, đến hãnh diện vì tài năng của em, và cuối cùng là cảm giác xấu hổ vì nhận ra sự ích kỷ của bản thân.

- Nguyên nhân: Bức tranh của Kiều Phương không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là tấm lòng trong sáng và tình yêu thương vô bờ của cô bé dành cho anh trai. Chính điều này đã giúp người anh nhận ra và sửa chữa những sai lầm của mình.

Câu 5. (trang 51 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Từ các văn bản Chuyện cổ tích về loài người, Mây và sóng, và Bức tranh của em gái tôi, em nhận thấy điều gì là quan trọng nhất để gắn kết các thành viên trong gia đình?

Điều quan trọng nhất để gắn kết các thành viên trong gia đình: Tình yêu thương, lòng vị tha, sự thấu hiểu và chia sẻ lẫn nhau.

2. Soạn bài Bức tranh của em gái tôi - Tóm tắt ngắn gọn và súc tích

Câu 1. (trang 51 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Trong truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi, ai là người kể chuyện? Người đó kể chuyện ở ngôi thứ mấy?

Hướng dẫn giải:

Trong truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi, người kể chuyện là nhân vật người anh trai, kể chuyện ở ngôi thứ nhất.

Câu 2. (trang 51 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Đặc điểm nào của nhân vật Mèo - Kiều Phương khiến em yêu thích nhất? Vì sao?

Hướng dẫn giải:

- Đặc điểm nổi bật của nhân vật Mèo - Kiều Phương: Sự hồn nhiên, ngây thơ và tấm lòng nhân hậu.

- Lý do: Những phẩm chất này của Kiều Phương không chỉ đáng quý mà còn giúp người anh nhận ra và sửa chữa những khuyết điểm của bản thân.

Câu 3. (trang 51 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Em có nhận xét gì về cảm xúc, thái độ và hành động của nhân vật 'tôi' trước khi xem bức chân dung do em gái mình vẽ?

Hướng dẫn giải:

• Ban đầu, khi thấy em gái thích vẽ và tự chế màu, người anh chỉ xem đó là trò nghịch ngợm của trẻ con.
• Khi tài năng hội họa của em gái được phát hiện, người anh cảm thấy buồn, thất vọng và có chút ghen tị.
• Khi lén xem những bức tranh do em gái vẽ, người anh dần cảm phục tài năng của em.

Câu 4. (trang 51 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Nhân vật 'tôi' đã thay đổi như thế nào sau khi xem bức chân dung của mình do em gái vẽ? Nguyên nhân nào dẫn đến sự thay đổi đó?

Hướng dẫn giải:

- Khi đứng trước bức tranh đoạt giải Nhất của em gái, tâm trạng của người anh trải qua nhiều cung bậc cảm xúc:

• Ngỡ ngàng khi thấy hình ảnh mình trong mắt em gái thật hoàn hảo.
• Hãnh diện và tự hào trước tài năng của em gái.
• Xấu hổ vì nhận ra sự ích kỷ và cách đối xử không tốt của mình với em.

- Nguyên nhân: Bức tranh của Kiều Phương không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là tấm lòng trong sáng và tình yêu thương vô bờ của cô bé dành cho anh trai. Chính điều này đã giúp người anh nhận ra và sửa chữa những sai lầm của mình.

Câu 5. (trang 51 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Từ các văn bản Chuyện cổ tích về loài người, Mây và sóng, và Bức tranh của em gái tôi, em nhận thấy điều gì là quan trọng nhất để gắn kết các thành viên trong gia đình?

Hướng dẫn giải:

Từ các văn bản Chuyện cổ tích về loài người, Mây và sóng, và Bức tranh của em gái tôi, em nhận thấy điều quan trọng nhất để gắn kết các thành viên trong gia đình là tình yêu thương, sự thấu hiểu, chia sẻ và lòng vị tha giữa mọi người.

3. Soạn bài Bức tranh của em gái tôi - Hướng dẫn chi tiết và đầy đủ nhất

3.1 Tác giả

- Tạ Duy Anh, sinh năm 1959, quê ở huyện Chương Mỹ, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội).

- Hiện ông đang công tác tại Nhà xuất bản Hội Nhà văn.

- Ông là một trong những cây bút trẻ nổi bật trong thời kỳ đổi mới văn học.

- Một số tác phẩm tiêu biểu: Thiên thần sám hối (tiểu thuyết), Bức tranh của em gái tôi (truyện ngắn), Dưới bàn tay vô hình (tự truyện), Bước qua lời nguyền (tiểu thuyết)...

3.2 Tác phẩm

1. Xuất xứ

- Truyện đoạt giải Nhì trong cuộc thi viết “Tương lai vẫy gọi” do báo Thiếu niên tiền phong tổ chức.

- Được in trong tập truyện ngắn Con dế ma (xuất bản năm 1999).

2. Thể loại

• Bức tranh của em gái tôi của Tạ Duy Anh thuộc thể loại truyện ngắn.
• Truyện ngắn là tác phẩm văn xuôi ngắn gọn, ít nhân vật và sự kiện phức tạp; cốt truyện thường tập trung vào một chủ đề chính; chi tiết được chọn lọc kỹ lưỡng; ngôn từ giàu tính biểu tượng và ẩn ý…

3. Bố cục

Gồm 4 phần:

• Phần 1: Từ đầu đến “Em không phá là được…” - Giới thiệu về nhân vật người em.
• Phần 2: Tiếp theo đến “Chú còn hứa sẽ giúp em gái tôi để nó phát huy tài năng” - Người em bí mật vẽ tranh và tài năng được phát hiện.
• Phần 3: Tiếp theo đến “nó như chọc tức tôi” - Tâm trạng và thái độ của người anh trước tài năng của em gái.
• Phần 4: Còn lại - Người em đi thi, câu chuyện về bức tranh đoạt giải và sự hối hận của người anh.

4. Tóm tắt

Kiều Phương, được anh trai gọi bằng biệt danh Mèo vì khuôn mặt luôn bị bôi bẩn do đam mê vẽ tranh. Cô bé tự chế màu từ những đồ vật trong nhà để thỏa mãn niềm yêu thích hội họa. Một ngày nọ, chú Tiến Lê, họa sĩ và là bạn thân của bố, đến chơi và phát hiện ra tài năng của Kiều Phương. Từ đó, mọi người đều dành lời khen ngợi cho cô bé, chỉ riêng người anh cảm thấy ghen tị vì bản thân không có tài năng gì nổi bật. Nhờ sự giúp đỡ của chú Tiến Lê, Kiều Phương tham gia trại thi vẽ tranh quốc tế và giành giải Nhất. Cô bé mong muốn anh trai cùng đi nhận giải. Khi nhìn thấy bức tranh của em gái, người anh ngỡ ngàng rồi xấu hổ vì nhận ra hình ảnh mình trong mắt em thật đẹp đẽ. Người anh nhận ra sự ích kỷ của mình và cảm thấy hối hận.

5. Nội dung

Truyện Bức tranh của em gái tôi ca ngợi tình yêu thương trong sáng, nhân hậu và sự bao dung giữa con người.

6. Nghệ thuật

Truyện được kể theo ngôi thứ nhất, tình huống truyện hấp dẫn, nhân vật được khắc họa sinh động và chân thực…

3.3 Đọc hiểu

a. Giới thiệu về nhân vật Kiều Phương

- Nhân vật Kiều Phương được giới thiệu qua lời kể của người anh trai.

- Cô bé hiếu động, thích thú lục lọi các đồ vật trong nhà.

- Kiều Phương hồn nhiên trả lời: “Mèo mà lại! Em không phá là được” khi người anh tỏ vẻ khó chịu: “Này, em không để chúng nó yên được à!”.

- Kiều Phương vừa làm việc nhà vừa hát vui vẻ, thể hiện sự vô tư và hồn nhiên.

b. Tài năng hội họa của Kiều Phương và sự phát hiện

- Một lần, chú Tiến Lê - họa sĩ và là bạn của bố - đến chơi và phát hiện ra tài năng của Kiều Phương qua những bức tranh cô bé vẽ. Chú khen ngợi: “Anh chị có phúc lớn rồi. Anh có biết con gái anh là một thiên tài hội họa không?”.

- Thái độ của các thành viên trong gia đình:

• Bố của Kiều Phương ngạc nhiên: “Con gái tôi vẽ đây ư? Chả lẽ lại đúng là nó, cái con Mèo hay lục lọi ấy!”, “Ôi, con đã cho bố một bất ngờ quá lớn.”
• Mẹ của Kiều Phương xúc động trước lời khen của chú Tiến Lê.
• Người anh trai cảm thấy ghen tị và tự ti về bản thân.

- Tài năng của Kiều Phương được khẳng định qua bức tranh đoạt giải Nhất tại trại thi vẽ quốc tế.

c. Kiều Phương đi thi, bức tranh đoạt giải và sự hối hận của người anh

- Kiều Phương được chú Tiến Lê giới thiệu tham dự cuộc thi vẽ tranh. Khi biết tin đoạt giải Nhất, cô bé vui mừng ôm cổ anh trai nhưng bị anh lạnh lùng gạt ra.

- Trước bức chân dung của mình do em gái vẽ, người anh cảm thấy xúc động và ân hận vì đã đối xử không tốt với em.