Pháp luật 10 Bài 17: Vai trò của pháp luật trong đời sống - Giáo dục Kinh tế và Pháp luật 10, sách Chân trời sáng tạo, trang 116

Giải SGK Kinh tế Pháp luật 10 Bài 17 không chỉ giúp học sinh nắm vững vai trò của pháp luật trong đời sống mà còn cung cấp tài liệu tham khảo hữu ích để so sánh, rèn luyện, củng cố và kiểm tra kiến thức. Dưới đây là bài soạn chi tiết Giáo dục Kinh tế Pháp luật 10 Bài 17 - Chân trời sáng tạo, mời các bạn cùng khám phá.

Hướng dẫn trả lời phần Luyện tập Giáo dục Kinh tế và Pháp luật 10 Bài 17

Câu 1

Em hãy cùng các bạn thảo luận và trình bày quan điểm của mình về các nhận định sau:

a. Pháp luật được ban hành bởi mọi cơ quan nhà nước.

b. Pháp luật là tiêu chuẩn duy nhất để đánh giá hành vi của con người.

c. Tính quy phạm phổ biến của pháp luật được hiểu là pháp luật có hiệu lực trên toàn lãnh thổ quốc gia và trong nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội.

d. Nội dung của pháp luật được thể hiện bằng ngôn ngữ pháp lý rõ ràng, chính xác, thể hiện tính chặt chẽ về mặt hình thức của pháp luật.

Gợi ý đáp án

- Em đồng tình với ý kiến d.

- Em không đồng ý với các ý kiến a, b, c.

* Giải thích:

• Pháp luật do Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam ban hành.
• Pháp luật không phải là tiêu chuẩn duy nhất nhưng là tiêu chuẩn chung nhất, chính xác và chặt chẽ nhất để đánh giá hành vi của con người.
• Tính quy phạm phổ biến của pháp luật được hiểu là pháp luật được áp dụng nhiều lần, trong phạm vi hiệu lực của nó và tác động đến nhiều đối tượng.

Câu 2

Em hãy xác định các đặc điểm của pháp luật trong các quy định dưới đây.

a. Nghiêm cấm việc trả thù người khiếu nại, tố cáo hoặc lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để vu khống, vu cáo làm hại người khác (khoản 3 Điều 30 Hiến pháp năm 2013).

b. Nhà nước bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động, người sử dụng lao động và tạo điều kiện xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hoà và ổn định (khoản 2 Điều 57 Hiến pháp năm 2013).

c. Nghiêm cấm kì thị, phân biệt đối xử với trẻ em vì đặc điểm cá nhân, hoàn cảnh gia đình, giới tính, dân tộc, quốc tịch, tín ngưỡng, tôn giáo của trẻ em (khoản 8 Điều 6 Luật Trẻ em năm 2016).

d. Nghiêm cấm phát tán, thải ra môi trường chất độc hại, vi rút độc hại có khả năng lây nhiễm cho con người, động vật, vi sinh vật chưa được kiểm định, xác súc vật chết do dịch bệnh và tác nhân độc hại khác đối với sức khỏe con người, sinh vật và tự nhiên (khoản 3 Điều 6 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020).

Gợi ý đáp án

a. Nghiêm cấm việc trả thù người khiếu nại, tố cáo hoặc lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để vu khống, vu cáo làm hại người khác (khoản 3 Điều 30 Hiến pháp năm 2013).

=> Tính quy phạm phổ biến.

b. Nhà nước bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động, người sử dụng lao động và tạo điều kiện xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hoà và ổn định (khoản 2 Điều 57 Hiến pháp năm 2013).

=> Tính bắt buộc chung.

c. Nghiêm cấm kì thị, phân biệt đối xử với trẻ em vì đặc điểm cá nhân, hoàn cảnh gia đình, giới tính, dân tộc, quốc tịch, tín ngưỡng, tôn giáo của trẻ em (khoản 8 Điều 6 Luật Trẻ em năm 2016).

=> Tính quy phạm phổ biến.

d. Nghiêm cấm phát tán, thải ra môi trường chất độc hại, vi rút độc hại có khả năng lây nhiễm cho con người, động vật, vi sinh vật chưa được kiểm định, xác súc vật chết do dịch bệnh và tác nhân độc hại khác đối với sức khỏe con người, sinh vật và tự nhiên (khoản 3 Điều 6 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020).

=> Tính quy phạm phổ biến.

Câu 3

Em hãy đọc câu chuyện dưới đây và trả lời các câu hỏi.

TỦ SÁCH PHÁP LUẬT - NGƯỜI BẠN THÂN TÌNH

Một hôm, chị K - cháu gái của bác M, đến nhờ bác giúp đỡ giải quyết việc xô xát với nhà anh H hàng xóm. Chị kể:

- Bao năm qua, nhà cháu với nhà anh H không có điều tiếng gì. Mới đây, anh H phá nhà cũ, xây nhà mới ba tầng khiến vách tường nhà cháu nứt sâu một đường dài, có nguy cơ sập đổ. Anh H khẳng định không vi phạm pháp luật vì chỉ xây nhà trên đất nhà mình.

Nghe vậy, bác M nói với chị K cùng lên Ủy ban nhân dân xã để được tư vấn và giải đáp.

Cán bộ xã cho biết người xây dựng công trình làm ảnh hưởng đến nhà, các công trình liền kề thì phải bồi thường. Sau khi được cán bộ xã tư vấn, bác M và chị K đến nhà anh H, dùng tình làng nghĩa xóm sẻ chia, lấy những quy định của pháp luật để trao đổi chân tình.

Nhờ đó, hai nhà thỏa thuận mức bồi thường căn cứ trên thiệt hại thực tế. Vách tường nhà chị K được gia cố chắc chắn hơn. Hàng xóm lại thuận hòa như xưa. Chị K rưng rưng: “May nhờ có Tủ sách pháp luật, tình làng nghĩa xóm lại như xưa”.

- Hành vi của anh H có đáng phê phán không? Vì sao?

- Pháp luật có vai trò như thế nào đối với sự việc của chị K?

Gợi ý đáp án

- Hành vi của anh H là đáng phê phán.

* Giải thích: Anh không có hiểu biết đầy đủ về pháp luật, xây nhà làm ảnh hưởng đến những người xung quanh. Khi bác M và chị K đến nhà anh chia sẻ kiến thức pháp luật, anh đã hiểu ra và bồi thường cho nhà chị K theo đúng quy định.

Câu 4

Em hãy đọc tình huống dưới đây và trả lời các câu hỏi.

Tài xế A (30 tuổi, ở tỉnh B) điều khiển xe tải vận chuyển hơn 1.500 thùng nước giải khát từ tỉnh C đến tỉnh D. Khi đang lưu thông qua ngã tư, một số xe phía trước bất ngờ phanh gấp, theo phản xạ, anh A đánh lái sang hướng khác khiến xe bị lật. Vụ tai nạn không gây thiệt hại về người nhưng làm hàng ngàn thùng nước giải khát đổ xuống đường. Lợi dụng lúc hỗn loạn, anh P và chị Q dùng xe ba gác chở những thùng nước giải khát về nhà cất giấu.

- Theo em, hành vi của anh P và chị Q có vi phạm pháp luật không? Vì sao?

- Hành vi của anh P và chị Q ảnh hưởng như thế nào đến đời sống xã hội?

Gợi ý đáp án

- Theo em, hành vi của anh P và chị Q là vi phạm pháp luật.

* Giải thích: Những thùng nước này không thuộc quyền sở hữu của anh P và chị Q. Việc họ lấy đi có thể được coi là hành vi chiếm đoạt tài sản của người khác, tương tự như trộm cắp.

- Hành vi của anh P và chị Q gây mất trật tự xã hội, tạo tiền lệ xấu và hình thành thói quen tiêu cực trong một bộ phận người dân.

Hướng dẫn trả lời phần Vận dụng Giáo dục Kinh tế và Pháp luật 10 Bài 17

Câu 1

Em hãy cùng nhóm của mình tìm hiểu một trường hợp thực tế trong cuộc sống mà pháp luật đã bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Gợi ý đáp án

VD1. Nhà nước ta đã tổ chức các chuyến bay cứu trợ dành cho công dân Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc tại các quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19 hoặc những nơi đang xảy ra xung đột chiến sự.

- VD2. Thực hiện quyền được học tiểu học miễn phí của công dân theo quy định của pháp luật.

Câu 2

Em hãy vẽ một bức tranh tuyên truyền với chủ đề "Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật".

Gợi ý đáp án

Học sinh tự thực hiện theo sự sáng tạo và hiểu biết của mình về chủ đề.