Phân tích vẻ đẹp con người lao động trong Lặng lẽ Sa Pa: Dàn ý chi tiết và 5 bài văn mẫu xuất sắc

Phân tích vẻ đẹp con người lao động trong Lặng lẽ Sa Pa - Tuyển chọn 5 bài văn mẫu xuất sắc từ học sinh giỏi toàn quốc, giúp khám phá hình ảnh chân thực và sống động về con người thời kỳ đổi mới.

Vẻ đẹp của những con người lao động trong Lặng lẽ Sa Pa được khắc họa trên nền thiên nhiên tươi đẹp và yên bình, để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả. Bài viết dưới đây của EduTOPS sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về tác phẩm này, thuộc chương trình Ngữ văn 9, Bài 6 sách Kết nối tri thức Tập 2.

Dàn ý Phân tích vẻ đẹp của con người lao động

1. Mở bài

• Giới thiệu tác giả Nguyễn Thành Long và truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa, dẫn dắt vào chủ đề chính - vẻ đẹp của con người lao động trong tác phẩm.

2. Thân bài

a. Những con người lao động cống hiến thầm lặng:

* Anh thanh niên:

• Sống và làm việc đơn độc trên đỉnh núi cao, đảm nhận công việc khí tượng.
• Luôn chăm chỉ, trách nhiệm với công việc. Xem công việc như người bạn thân, nếu thiếu việc sẽ cảm thấy "buồn đến chết mất".

* Ông kĩ sư và đồng chí nghiên cứu sét.

• Ông kĩ sư chăm sóc vườn rau Sa Pa với sự tỉ mỉ và cần mẫn, ngày ngày ra vườn chăm chút từng chi tiết.
• Đồng chí nghiên cứu bản đồ sét đã dành trọn mười một năm chờ đợi và quan sát sét để hoàn thiện bản đồ.

b. Người nghệ sĩ trăn trở trong hành trình lao động nghệ thuật:

• Ông họa sĩ già luôn khao khát tìm kiếm đối tượng nghệ thuật chân chính.
• Mong muốn lưu giữ trong tác phẩm của mình vẻ đẹp của những con người lao động thầm lặng như anh thanh niên.
• Cô kĩ sư trẻ với khát vọng cống hiến, sẵn sàng rời xa thành phố, tình nguyện về công tác tại miền núi sau khi tốt nghiệp.

3. Kết bài

• Khẳng định lại vẻ đẹp cao quý của những con người lao động thầm lặng trong Lặng lẽ Sa Pa.

Phân tích vẻ đẹp của con người lao động trong Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 1

Truyện ngắn "Lặng lẽ Sa Pa" của Nguyễn Thành Long là bức tranh sống động về thiên nhiên hùng vĩ và những con người lao động thầm lặng. Vẻ đẹp của họ được khắc họa trên nền cảnh thiên nhiên tươi đẹp và yên bình của Sa Pa. Bên cạnh những nhân vật như anh thanh niên, ông kỹ sư, và anh cán bộ kĩ thuật, ta còn thấy vẻ đẹp lao động trong những nhân vật trên chuyến xe lên Sa Pa như ông họa sĩ và cô kĩ sư trẻ.

Trên nền Sa Pa yên tĩnh, ta cảm nhận được vẻ đẹp của những con người say mê lao động, mang trong mình tinh thần tự giác và tình yêu với công việc. Mỗi nhân vật đều có cuộc sống và suy nghĩ riêng, nhưng họ đều chia sẻ điểm chung: vẻ đẹp của sự cống hiến thầm lặng. Anh thanh niên, nhân vật chính của truyện, sống và làm việc một mình trên đỉnh Yên Sơn. Công việc đo gió, đo mưa, tính mây của anh không chỉ phục vụ sản xuất mà còn góp phần vào chiến đấu. Với tinh thần trách nhiệm cao, anh luôn hoàn thành công việc đúng giờ, bất chấp thời tiết khắc nghiệt. Anh coi công việc như người bạn thân, và nếu thiếu nó, anh cảm thấy "buồn đến chết mất". Điều này cho thấy vẻ đẹp của một tâm hồn yêu nghề, yêu lao động, và ý thức sâu sắc về giá trị của công việc thầm lặng.

Trong cái lặng lẽ của Sa Pa, ta không chỉ biết đến anh thanh niên mà còn gặp gỡ ông kĩ sư vườn rau và anh cán bộ kĩ thuật. Ông kĩ sư vườn rau là hình ảnh của sự cần mẫn, tỉ mỉ, và cống hiến cả đời cho công việc. Hàng ngày, ông chăm sóc từng cây rau, nghiên cứu cách ong lấy mật, và thụ phấn cho hàng vạn cây su hào. Còn anh cán bộ nghiên cứu sét đã dành 11 năm túc trực chờ sét để lập bản đồ sét, phục vụ cho việc tìm kiếm tài nguyên quốc gia. Cả ba nhân vật này đã tạo nên một thế giới lao động khoa học lặng lẽ nhưng đầy khẩn trương, tất cả vì lợi ích của đất nước và cuộc sống con người.

Bên cạnh những con người lao động tại Sa Pa, ta còn thấy vẻ đẹp của ông họa sĩ và cô kĩ sư trẻ trong chuyến xe lên đây. Ông họa sĩ già là người luôn khao khát tìm kiếm đối tượng nghệ thuật chân chính. Khi gặp anh thanh niên, ông muốn lưu giữ vẻ đẹp lao động thầm lặng của anh trong tác phẩm của mình. Cô kĩ sư trẻ, vừa ra trường, đã tìm thấy cảm hứng và sự yên tâm về quyết định công tác tại miền núi sau cuộc gặp gỡ với anh thanh niên. Cô từ bỏ mối tình nhạt nhẽo để cháy hết mình với niềm đam mê lao động và cống hiến. Chất trữ tình trong truyện không chỉ đến từ cảnh sắc thiên nhiên mà còn từ vẻ đẹp của những con người sống giữa thiên nhiên lặng lẽ.

Chất thơ trong "Lặng lẽ Sa Pa" khiến ta mãi suy ngẫm về ý nghĩa và vẻ đẹp của những con người lao động bình dị. Tác phẩm gợi lên niềm vui của lao động tự giác, vì mục đích chân chính, và vẻ đẹp sáng ngời trong mỗi con người. Qua đó, Nguyễn Thành Long đã khắc họa thành công hình ảnh những người lao động thầm lặng nhưng đầy nhiệt huyết và tình yêu với cuộc sống.

Phân tích vẻ đẹp của con người lao động trong Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 2

Khi nhắc đến các tác phẩm viết về cuộc sống mới hòa bình và công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, không thể bỏ qua truyện ngắn "Lặng lẽ Sa Pa" của Nguyễn Thành Long. Tác phẩm đã khắc họa chân thực vẻ đẹp của những con người lao động trong thời kỳ đó.

Tác phẩm được sáng tác năm 1970, trong chuyến đi thực tế của tác giả tại Lào Cai, và in trong tập “Giữa trong xanh” (1972). “Lặng lẽ Sa Pa” kể về cuộc gặp gỡ tình cờ giữa các nhân vật: ông họa sĩ già, cô kỹ sư trẻ, bác lái xe và anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh núi Yên Sơn. Họ là những hình ảnh tiêu biểu cho người lao động trong công cuộc xây dựng đất nước sau chiến tranh.

Trước hết, vẻ đẹp của con người lao động được thể hiện qua nhân vật anh thanh niên. Anh là một trong những nhân vật chính, làm nổi bật tư tưởng của tác phẩm. Anh sống và làm việc một mình trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m, nơi quanh năm chỉ có cây cỏ và mây mù lạnh lẽo. Công việc của anh là đo gió, đo mưa, tính mây, và đo chấn động mặt đất, phục vụ cho sản xuất và chiến đấu. Công việc tuy không nặng nhọc nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ, chính xác và tinh thần trách nhiệm cao. Anh yêu nghề, coi công việc là niềm vui và lẽ sống. Anh tâm sự với ông họa sĩ: “Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất”. Anh còn biết sắp xếp cuộc sống khoa học, ngăn nắp, và giàu ý nghĩa: trồng hoa, nuôi gà, đọc sách. Đọc sách không chỉ giúp anh nâng cao kiến thức mà còn là cách để thanh lọc tâm hồn. Anh còn là người chân thành, cởi mở, và hiếu khách. Anh vui mừng khi có khách đến thăm và luôn tiếp đón ân cần, chu đáo. Đặc biệt, anh sống khiêm tốn, thành thật, luôn coi đóng góp của mình là nhỏ bé so với nhiều người khác. Qua cuộc gặp gỡ, anh thanh niên hiện lên là một con người giản dị, khiêm nhường, đẹp trong suy nghĩ và cách sống.

Tiếp đến là hình ảnh cô kĩ sư trẻ. Bó hoa anh thanh niên tặng cô không chỉ là món quà mà còn là biểu tượng của niềm tin, lạc quan và tình yêu cuộc sống. Nó giúp cô nhận ra giá trị và vẻ đẹp của cuộc sống, tiếp thêm sức mạnh để cô vượt qua khó khăn và theo đuổi ước mơ. Từ những gì cô chứng kiến và nghe được, cô nhận ra vẻ đẹp tâm hồn của anh thanh niên, và anh trở thành tấm gương để cô noi theo.

Ông họa sĩ già, qua cái nhìn của mình, đã khắc họa nhân vật anh thanh niên một cách sâu sắc và đầy ý nghĩa. Ông ngồi im trong vườn su hào, quan sát cách ong lấy phấn và thụ phấn cho hoa. Công việc thầm lặng của ông kĩ sư khiến anh thanh niên cảm thấy cuộc đời thật đẹp. Chỉ những người sống ở Sa Pa mới hiểu hết ý nghĩa của những công việc này.

Không thể thiếu hình ảnh bác lái xe, người kết nối ông họa sĩ và cô kĩ sư với anh thanh niên. Bác là người yêu công việc, sau 30 năm lái xe vẫn giữ được sự cởi mở, niềm nở và trách nhiệm. Bác cũng rất nhạy cảm trước vẻ đẹp của thiên nhiên và con người.

Ngoài ra, còn có những nhân vật xuất hiện gián tiếp, như những nhà khoa học âm thầm làm việc, cống hiến cho đất nước.

Dù công việc khác nhau, nhưng tất cả đều hướng đến một mục đích chung: xây dựng đất nước sau chiến tranh.

Với cốt truyện đơn giản, xây dựng nhân vật qua nhiều điểm nhìn và miêu tả tinh tế, tác phẩm đã khắc họa thành công hình ảnh những con người lao động bình thường, khẳng định vẻ đẹp của họ và ý nghĩa của những công việc thầm lặng.

Phân tích vẻ đẹp của con người lao động trong Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 3

Đến với truyện ngắn "Lặng lẽ Sa Pa" của Nguyễn Thành Long, người đọc không chỉ được chiêm ngưỡng khung cảnh thiên nhiên thơ mộng, kỳ lạ của vùng núi non này mà còn được khám phá cuộc sống của những con người nơi đây. Họ là những người âm thầm, miệt mài lao động ngày đêm để đóng góp vào sự phát triển của đất nước.

Nhân vật chính của tác phẩm là anh thanh niên - một trong những hình ảnh tiêu biểu nhất của con người lao động thời kỳ đổi mới. Anh xuất hiện lần đầu qua lời kể của bác lái xe: "Tôi sắp giới thiệu với bác một trong những người cô độc nhất thế gian", "Một anh thanh niên hai mươi bảy tuổi. [...] Anh ta làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu". Chỉ vài chi tiết nhỏ này đã khiến ông họa sĩ già "xúc động mạnh". Cuộc sống của anh ngăn nắp, "thu gọn lại một góc trái gian với chiếc giường con, một chiếc bàn học, một giá sách". Trong cuộc trò chuyện với ông họa sĩ, anh vui vẻ kể về công việc của mình. Anh khiêm tốn, coi việc mình làm chỉ là điều nhỏ bé so với những người lính ngoài mặt trận. Khi thấy ông họa sĩ vẽ mình, anh vội từ chối và giới thiệu những người khác mà anh cho là "xứng đáng" hơn. Anh còn rất chu đáo, tinh tế: gửi củ tam thất về cho vợ bác lái xe, hái hoa tặng cô gái, biếu ông họa sĩ giỏ trứng lúc chia tay. Qua đó, ta thấy được những phẩm chất tốt đẹp của anh. Dù sống trong môi trường cô độc, anh vẫn âm thầm cống hiến, góp phần vào sự phát triển của đất nước.

Trên vùng đất Sa Pa yên bình, còn có nhiều người khác cũng ngày đêm lao động thầm lặng. Độc giả được giới thiệu về ông kĩ sư vườn rau, ngày ngày "rình xem cách ong lấy phấn, thụ phấn cho hoa su hào", miệt mài nghiên cứu để "củ su hào nhân dân toàn miền Bắc ăn được to hơn, ngọt hơn trước". Hay đồng chí nghiên cứu khoa học, người đã dành mười một năm ròng rã để hoàn thành "bản đồ sét riêng cho nước ta". Chi tiết "Trán đồng chí cứ hói dần đi. Nhưng cái bản đồ sét thì sắp xong rồi" vừa hài hước vừa cho thấy sự vất vả, khó khăn mà những người lao động phải đối mặt.

Bên cạnh đó, hình ảnh ông họa sĩ già và cô kĩ sư trẻ cũng đại diện cho những lý tưởng cao đẹp. Ông họa sĩ rời Hà Nội lên Lào Cai để tìm cảm hứng sáng tác. Trước khung cảnh thiên nhiên đẹp đẽ, ông không khỏi rung động. Nhưng là một nghệ sĩ, ông nhận ra cái đẹp không chỉ ở thiên nhiên mà còn ở con người. Cuộc gặp gỡ với anh thanh niên khiến ông thay đổi hoàn toàn suy nghĩ về Sa Pa. Ông nhìn thấy vẻ đẹp của lao động và sự cống hiến thầm lặng. Cô kĩ sư trẻ, với ước mơ cao đẹp, tình nguyện lên Lào Cai để cống hiến. Sau cuộc gặp gỡ ngắn ngủi, cô càng thêm quyết tâm theo đuổi khát vọng của mình.

Khác với thế hệ trẻ trong chiến tranh với vẻ đẹp hào hùng, con người trong "Lặng lẽ Sa Pa" nổi bật với nét đẹp lao động âm thầm, bền bỉ. Sự cố gắng của họ như ngọn lửa cháy âm ỉ, góp phần quan trọng vào sự phát triển của đất nước. Vẻ đẹp của họ tựa như những vì sao, cùng nhau tỏa sáng và làm đẹp cho đời.

Nhìn chung, Nguyễn Thành Long đã rất thành công khi xây dựng hình ảnh những con người lao động trong "Lặng lẽ Sa Pa". Với ngôn ngữ giản dị, gần gũi cùng giọng văn nhẹ nhàng, tác giả đã khắc họa vẻ đẹp con người hòa quyện với thiên nhiên hùng vĩ, tạo nên bức tranh hoàn chỉnh về cuộc sống tại vùng đất Sa Pa yên bình.

Phân tích vẻ đẹp của con người lao động trong Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 4

“Yêu biết mấy những con đường đi tới...
Yêu biết mấy những bước đi dáng đứng
Của đời ta chập chững bước đầu tiên...
Tập làm chủ tập làm người xây dựng...”
( Tố Hữu )

Những câu thơ trên miêu tả nhịp sống và lao động khẩn trương của con người trong công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc những năm 60-70 thế kỷ XX. Văn học thời kỳ này đã phản ánh chân thực hình ảnh những con người âm thầm cống hiến tài năng và sức lực để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Mỗi tác phẩm văn học đều mang một số phận riêng. Có tác phẩm vừa ra đời đã bị lãng quên, nhưng cũng có những tác phẩm sống mãi trong lòng độc giả. Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long là một tác phẩm như thế. Tác phẩm là kết quả của chuyến đi thực tế đến vùng đất lặng lẽ, nơi chỉ có cỏ gai và sương mù. Qua việc khám phá cuộc sống và công việc của những con người nơi đây, ta nhận ra rằng “Sa Pa không hề lặng lẽ”.

Trong cái lặng im của Sa Pa, dưới những dinh thự cũ kỹ, là cả một lớp người đang ngày đêm cống hiến công sức và trí tuệ cho đất nước. Giữa nhịp sống hối hả, ta ít khi dành thời gian để lắng nghe nhịp đập của cuộc sống. Đọc “Lặng lẽ Sa Pa”, ta giật mình nhận ra những điều quen thuộc mà ta thường bỏ qua. Tác phẩm mở đầu bằng bức tranh thiên nhiên đẹp đẽ, đầy chất thơ. Lào Cai, miền Tây Bắc của Tổ quốc, không hề hoang vu mà trái lại, rất hữu tình và tráng lệ. Cảnh núi rừng hiện lên với những đám mây trắng, suối thác trắng xóa, và những cây thông rừng tít trong nắng. Sa Pa với những rặng đào và đàn bò lang cổ đeo chuông như dẫn lối tâm hồn du khách vào miền đất kỳ thú.

Câu chuyện bắt đầu từ một chuyến xe với sự xuất hiện của ba nhân vật: ông họa sĩ già, bác lái xe, và cô kỹ sư trẻ. Họ dừng chân ở Sa Pa và bất ngờ trước cuộc sống lặng lẽ nhưng đầy ý nghĩa của những con người lao động nơi đây. Điển hình là anh thanh niên làm việc tại trạm khí tượng. Anh sống và làm việc một mình trên đỉnh núi cao 2600m, quanh năm làm bạn với mây mù và cây cỏ. Công việc của anh là đo gió, đo mưa, tính mây, và dự báo thời tiết để phục vụ sản xuất và chiến đấu. Dù sống trong điều kiện khắc nghiệt, anh vẫn vượt qua để sống một cuộc đời đẹp và có ích.

Anh thanh niên có những suy nghĩ đẹp về công việc và hạnh phúc. Anh yêu công việc của mình đến mức ước ao được làm việc ở độ cao trên 3000m. Anh hiểu rằng công việc của mình gắn liền với lợi ích chung của đất nước. Anh coi công việc là niềm vui và lẽ sống. Khi biết mình đã góp phần vào chiến thắng của không quân ta, anh cảm thấy hạnh phúc. Anh còn tìm niềm vui trong việc đọc sách, coi sách là người bạn để trò chuyện và học hỏi.

Anh thanh niên còn có lòng yêu nghề và tinh thần trách nhiệm cao. Anh hiểu rằng công việc của mình tuy nhỏ bé nhưng có ý nghĩa lớn lao. Dù làm việc một mình, anh vẫn luôn tự giác và tận tụy. Anh kể về công việc của mình với niềm tự hào và say mê. Với anh, công việc là niềm vui và lẽ sống.

Dù sống trong điều kiện thiếu thốn, anh thanh niên vẫn biết sắp xếp cuộc sống ngăn nắp và ổn định. Anh nuôi gà, trồng hoa, và đọc sách. Thỉnh thoảng, anh xuống núi để gặp gỡ và trò chuyện với mọi người, giúp vơi đi nỗi cô đơn.

Anh thanh niên còn là người hiếu khách và chu đáo. Ngay từ lần gặp đầu tiên, anh đã gây thiện cảm với ông họa sĩ và cô kỹ sư. Anh hái hoa tặng cô gái, gửi củ tam thất cho vợ bác lái xe, và biếu ông họa sĩ giỏ trứng khi chia tay. Những hành động nhỏ nhưng thể hiện tấm lòng ấm áp và tình cảm chân thành của anh.

Dù có nhiều đóng góp quan trọng, anh thanh niên vẫn khiêm tốn. Anh cảm thấy đóng góp của mình là nhỏ bé so với nhiều người khác. Anh ngượng ngùng khi ông họa sĩ vẽ chân dung mình và giới thiệu những người khác đáng vẽ hơn. Anh thấm thía sự hy sinh thầm lặng của những người lao động nơi đây.

Anh thanh niên là điển hình của những con người lao động ở Sa Pa, những người làm chủ cuộc đời và đóng góp công sức xây dựng cuộc sống mới.

Không chỉ có anh thanh niên, Sa Pa còn có nhiều người khác đang ngày đêm cống hiến. Ông kỹ sư vườn rau ngày ngày nghiên cứu cách ong lấy phấn và thụ phấn cho hàng nghìn cây su hào. Anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sét đã dành 11 năm để hoàn thành công việc của mình. Họ là những con người bình dị nhưng đầy nhiệt huyết, lặng lẽ cống hiến cho đất nước.

Anh thanh niên, ông kỹ sư, và anh cán bộ nghiên cứu là những tâm hồn trong trẻo, bình dị, và đầy tình thương. Họ sống đẹp, giàu tình nhân ái, và hết lòng phục vụ đất nước. Dù sống nơi lặng lẽ, cuộc đời họ lại vô cùng sôi nổi và đầy nhiệt huyết.

Qua những nhân vật, ta hiểu sâu hơn tư tưởng chủ đề của tác phẩm. Nhan đề “Lặng lẽ Sa Pa” không chỉ phản ánh khung cảnh yên tĩnh mà còn là ẩn dụ về sự hy sinh thầm lặng của con người. Trong cái lặng lẽ, Sa Pa vẫn vang lên âm thanh và ánh sáng của tình người và sự sống. Đó là vẻ đẹp của những con người âm thầm cống hiến cho đất nước.

Bác Hồ từng nói: “Đất nước ta là một vườn hoa đẹp. Mỗi người là một bông hoa đẹp”. Nhà văn Nguyễn Thành Long đã dành những lời ngợi ca chân thành nhất về những con người sống và cống hiến giữa Sa Pa lặng lẽ. Họ là những người mang trong mình tình yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, biết sống đẹp và tìm cho mình một vẻ đẹp riêng, góp phần tạo nên vườn hoa rực rỡ của dân tộc.

Đoạn văn phân tích vẻ đẹp của con người lao động trong Lặng lẽ Sa Pa

"Lặng lẽ Sa Pa" của Nguyễn Thành Long là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất khi khắc họa hình ảnh con người lao động thời kỳ đổi mới. Họ âm thầm, lặng lẽ cống hiến như những con ong chăm chỉ. Nổi bật nhất là nhân vật anh thanh niên làm công tác khí tượng thủy văn trên đỉnh Yên Sơn. Theo lời bác lái xe, anh là "một trong những người cô độc nhất thế gian". Công việc của anh lặp đi lặp lại hàng ngày, nhưng anh không một lời than thở, vẫn miệt mài và say mê cống hiến. Ông họa sĩ già cũng góp phần tô đậm hình ảnh con người trên nền thiên nhiên Sa Pa thơ mộng. Ông mang trong mình đam mê nghệ thuật, luôn khát khao tìm kiếm nguồn cảm hứng cho tác phẩm. Ngoài ra, độc giả còn được biết đến ông kĩ sư vườn rau, đồng chí nghiên cứu bản đồ sét, và cô kĩ sư trẻ với khát vọng cống hiến cho đất nước. Tất cả họ đều không có tên riêng, nhưng chính những con người vô danh ấy đã âm thầm lao động, góp sức vào sự phát triển của đất nước. Tinh thần bền bỉ, miệt mài của họ cháy âm ỉ dưới vẻ yên bình của Sa Pa. Họ là đại diện tiêu biểu cho thế hệ con người thời kỳ đổi mới, không cần tỏa sáng với những hi sinh lớn lao như trong chiến tranh, mà chỉ âm thầm, lặng lẽ cống hiến như những con ong chăm chỉ làm đẹp cho đời. Đó chính là vẻ đẹp rất riêng, rất thời đại mà Nguyễn Thành Long muốn truyền tải đến độc giả.