Phân tích truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi: 5 Dàn ý chi tiết và 19 bài văn mẫu xuất sắc nhất
TOP 19 bài văn phân tích truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi xuất sắc nhất từ học sinh giỏi toàn quốc, giúp các em khám phá tinh thần lạc quan, dũng cảm và nghị lực phi thường của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn huyền thoại.

Bên cạnh đó, bài viết cung cấp những nhận định sâu sắc, dẫn chứng liên hệ mở rộng, giúp học sinh lồng ghép vào bài văn của mình, từ đó hiểu rõ hơn về tác phẩm Những ngôi sao xa xôi trong chương trình Ngữ văn 9, Bài 7 sách Kết nối tri thức Tập 2.
Phân tích Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê: Khám phá vẻ đẹp tâm hồn và ý chí kiên cường của những nữ anh hùng thời chiến.
- Sơ đồ tư duy phân tích Những ngôi sao xa xôi (2 mẫu)
- Dàn ý phân tích truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi (5 mẫu)
- Phân tích truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi ngắn gọn
- Phân tích Những ngôi sao xa xôi hay nhất
- Phân tích truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi (16 mẫu)
- Lung linh vẻ đẹp của Những ngôi sao xa xôi
- Những nhận định hay về truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi
- Tư liệu liên hệ, mở rộng "Những ngôi sao xa xôi"
Sơ đồ tư duy phân tích Những ngôi sao xa xôi: Khám phá cấu trúc tác phẩm và vẻ đẹp tâm hồn nhân vật qua góc nhìn trực quan.


Dàn ý phân tích truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi: Khám phá vẻ đẹp tâm hồn và ý chí kiên cường của những nữ anh hùng thời chiến.
1. Mở bài:
- Lê Minh Khuê là một nhà văn trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ.
- Tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi” là tác phẩm tiêu biểu của bà.
2. Thân bài:
a. Hoàn cảnh sống và chiến đấu:
- Truyện kể về ba người nữ thanh niên xung phong gồm Nho, Thao, Phương Định trên một trọng điểm của tuyến đường Trường Sơn trong kháng chiến chống Mỹ.
- Họ lập thành “tổ trinh sát mặt đường” có nhiệm vụ san lấp đất, đánh dấu bom chưa nổ và phá bom khi cần.
- Nơi họ sống và chiến đấu chứa đựng đầy nguy hiểm, là nơi Mỹ tập trung đánh phá vậy nên “thần chết rình rập hàng giờ”.
- Công việc của họ đòi hỏi sự nhanh chóng, chính xác cũng như tập trung cao độ.
b. Điểm chung của ba cô gái:
- Họ là những người con gái có lý tưởng sống cao đẹp:
- Cả ba người Nho, Thao và Phương Định đều còn rất trẻ nhưng đã xung phong vào tuyến đường ác liệt nhất của Trường Sơn.
- Họ đại diện cho lớp thanh niên sẵn sàng hiến dâng tuổi xuân cho Tổ quốc.
- Gan dạ, dũng cảm, kiên cường:
- Khi nghe thấy tiếng máy bay, tiếng bom nổ là lao ra ngoài cao điểm để đo khối lượng bom, thực hiện nhiệm vụ.
- Họ không sợ hãi trước cái chết, cái chết với họ chỉ “mờ nhạt và không cụ thể”.
- Tinh thần trách nhiệm cao trong công việc:
- Nho và Thao quyết đoán chạy ra ngoài khi thấy bom nổ để làm nhiệm vụ.
- Phương Định cũng một mình thực hiện phá bom trên cao điểm.
- Họ ý thức được tầm quan trọng của công việc của mình nên luôn cố gắng hoàn thành nhiệm vụ.
- Tình đồng đội gắn bó:
- Cả ba cô gái đều coi nhau như chị em ruột thịt.
- Họ am hiểu các sở thích của nhau cũng như điểm yếu của mỗi người.
- Khi thấy đồng đội bị thương, họ lo lắng và chăm sóc rất tận tình.
c. Điểm riêng của ba cô gái:
- Phương Định:
+ Cô là một người con gái Hà Nội rất hồn nhiên và mơ mộng:
- Thể hiện qua việc cô thích hát “dân ca quan họ”, “Ca-chiu-sa” hay cả “dân ca Ý”, có khi “bịa cả lời” để hát.
- Cô tự ý thức được về bản thân mình rằng: “Tôi là một cô gái khá” với “cổ cao như hoa loa kèn”, “bím tóc dày”,…
- Cô cũng thường được các anh bộ đội hỏi thăm, điều này khiến cô vui mừng, thích thú nhưng lại giấu kín trong lòng.
+ Cô vô cùng gan dạ khi phá bom một mình: Ở nơi phá bom “vắng lặng đến phát sợ”, quả bom thì “nằm lạnh lùng”, thế nhưng cô vẫn luôn bình tĩnh, “không đi khom” mà đàng hoàng bước tới và phá được quả bom lớn.
+ Là cô gái có tâm hồn đa cảm: Một cơn mưa đá chợt đến, chợt đi cũng khiến Phương Định nhớ về Hà Nội, cô “nhớ mẹ, nhớ vòm tròn của nhà hát, bà bán kem”,…
- Chị Thao:
- Là người chị cả, đội trưởng.
- Chị thích làm duyên “áo lót của chị cái nào cũng thêu chỉ màu” hay “chị tỉa lông mày nhỏ như cái tăm”.
- Trong công việc, chị là người quyết đoán, can đảm; “ai cũng gờm chị: cương quyết, táo bạo” thế nhưng chị Thao lại sợ máu và vắt “thấy máu, thấy vắt là chị nhắm mắt lại, mặt tái mét”.
- Nho: Là em út của nhóm, rất trẻ con, thích ăn kẹo nhưng cũng rất bản lĩnh khi bị thương.
d. Đánh giá nội dung, nghệ thuật:
- Nội dung:
- Cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn trong kháng chiến chống Mỹ.
- Tinh thần lạc quan, dũng cảm, hồn nhiên, mơ mộng của họ.
- Họ là tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ.
- Nghệ thuật:
- Được kể theo ngôi thứ nhất, qua con mắt của Phương Định vậy nên câu chuyện hiện lên rất chân thực và sinh động.
- Ngôn ngữ đối thoại ngắn gọn, súc tích, bộc lộ sự quyết đoán, mạnh mẽ của các nhân vật.
- Lựa chọn hình ảnh miêu tả tiêu biểu lột tả vẻ đẹp và bản lĩnh của các cô gái.
- Hình tượng nhân vật được tạo nên bằng những nét chấm phá nhưng cũng đã thể hiện toàn bộ nội tâm và tính cách nhân vật.
- Nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật tinh tế, khéo léo.
3. Kết bài:
- “Những ngôi sao xa xôi” là một trong những truyện ngắn xuất sắc nhất của nhà văn Lê Minh Khuê, khắc họa sâu sắc vẻ đẹp tâm hồn và ý chí kiên cường của những nữ thanh niên xung phong.
...
Phân tích truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi ngắn gọn: Khám phá vẻ đẹp tâm hồn và ý chí kiên cường của những nữ thanh niên xung phong.
Nếu nhà thơ Phạm Tiến Duật khắc họa thành công hình ảnh những người lính lái xe trong kháng chiến chống Mỹ, thì Lê Minh Khuê cũng tạo nên hình tượng đẹp đẽ về những người con gái Việt Nam trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi. Truyện ngắn như một bản trường ca trữ tình, ca ngợi vẻ đẹp của con người trong thời kỳ kháng chiến.
Truyện kể về ba cô gái trẻ: Phương Định, Nho và chị Thao. Họ không chỉ tỏa sáng trên chiến trường mà còn mang vẻ đẹp giản dị trong đời thường. Phương Định, với tâm hồn mơ mộng, thích hát và thường tự sáng tác lời bài hát. Cô mơ ước trở thành kiến trúc sư hoặc tham gia vào một nhóm đồng ca. Nho, với tính cách vui tươi nhưng cứng cỏi, thích thêu thùa và nhận được những bức thư dài từ người thương. Cô ước mơ trở thành vận động viên bóng chuyền. Chị Thao, người đã có gia đình, mơ ước trở thành y sĩ, còn chồng chị là đại úy. Chị thích chép nhạc và sở hữu ba cuốn sổ đầy ắp những bài hát. Trong chiến đấu, họ luôn dũng cảm, thường xuyên đối mặt với hiểm nguy khi đếm bom chưa nổ và đo đạc khối lượng đất đá sạt lở.
Về mặt nghệ thuật, truyện được kể qua góc nhìn và cảm xúc của Phương Định, giúp người đọc như được hòa mình vào những mộng mơ và suy tư của nhân vật. Các câu chuyện được kết nối một cách tự nhiên, từ những chuyện đời thường đến những tình huống chiến đấu, tất cả đều được miêu tả một cách sống động và chân thực.
Có thể nói, Lê Minh Khuê đã tạo nên một tác phẩm khiến độc giả không thể không yêu mến. Những cô gái trong tổ trinh sát mặt đường không chỉ gan dạ, dũng cảm mà còn mang trong mình vẻ đẹp tâm hồn đáng trân trọng. Họ là biểu tượng của sự kiên cường và lòng yêu nước trong thời kỳ kháng chiến.
Phân tích Những ngôi sao xa xôi hay nhất: Khám phá vẻ đẹp tâm hồn và ý chí kiên cường của những nữ thanh niên xung phong.
Có lẽ không nơi đâu như mảnh đất Việt Nam, mỗi con đường, góc phố, cánh rừng đều in đậm vẻ đẹp của những con người hiền hòa mà anh dũng. Đặc biệt trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, biết bao người trẻ tuổi đã khoác ba lô ra chiến trường, chiến đấu vì lý tưởng cao cả là giành lại độc lập tự do cho Tổ quốc. Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê, viết năm 1971, là một tác phẩm xuất sắc phản ánh tinh thần ấy. Tác phẩm ra đời từ ngòi bút của một người trực tiếp tham gia chiến đấu tại tuyến đường Trường Sơn, khắc họa chân thực sự ác liệt của chiến tranh và vẻ đẹp tâm hồn của những người trẻ tuổi, tiêu biểu là Nho, Thao và Phương Định.
Hãy nhìn vào hoàn cảnh sống và chiến đấu của các nhân vật chính. Họ sống trong một cái hang dưới chân cao điểm, nơi đạn bom luôn rình rập. Công việc của họ là trinh sát mặt đường, đo khối lượng đất đá cần lấp hố bom, phát hiện và phá bom chưa nổ. Nơi ở nguy hiểm, công việc đối mặt với cái chết, nhưng họ vẫn đoàn kết, tạo thành một khối vững chắc để vượt qua mọi khó khăn.
Lê Minh Khuê miêu tả từng nhân vật với những nét tính cách riêng biệt. Chị Thao, tiểu đội trưởng, luôn bình tĩnh trong mọi tình huống nguy hiểm. Sự bình tĩnh ấy giúp chị hoàn thành nhiệm vụ một cách chính xác. Tuy nhiên, chị cũng có nét nữ tính khi thích thêu thùa và tỉa lông mày. Trong công việc, chị Thao táo bạo và quyết đoán, luôn được đồng đội tuân thủ.
Nho, nhân vật thứ hai, được miêu tả qua cái nhìn yêu mến của Phương Định. Nho có vẻ ngoài nhẹ nhàng, mát mẻ như que kem, nhưng lại là người dũng cảm, sẵn sàng đảm nhận nhiệm vụ khó khăn nhất. Khi bị thương, Nho vẫn điềm tĩnh, đòi uống nước và tinh nghịch trước cơn mưa đá. Cô là hình ảnh của sự giản dị và bản lĩnh.
Phương Định, nhân vật trung tâm, là một cô gái Hà Nội xinh đẹp, vừa rời ghế nhà trường đã xung phong ra chiến trường. Cô có vẻ đẹp tươi tắn, đối lập với khung cảnh chiến tranh khốc liệt. Phương Định thích ca hát, mơ mộng, và luôn giữ vẻ hồn nhiên, trong sáng. Cô là hiện thân của tuổi trẻ Việt Nam thời chiến.
Nhà văn miêu tả Phương Định với tâm hồn lãng mạn, tinh nghịch. Cô thích hát, thích ngắm mình trong gương, và được nhiều anh bộ đội yêu mến. Nhưng cô không kiêu căng, luôn coi các anh bộ đội là những người đẹp nhất. Phương Định là một con người giản dị, yêu đời, và có nội tâm phong phú.
Trong truyện, Lê Minh Khuê khám phá sâu sắc tâm hồn Phương Định. Cô không chỉ là một cô gái dịu dàng mà còn là một chiến sĩ dũng cảm. Khi phá bom, Phương Định luôn bình tĩnh, chính xác, và sẵn sàng hi sinh. Cô hiểu rõ ý nghĩa công việc mình làm, và luôn giữ tư thế hiên ngang trước cái chết. Đó là vẻ đẹp tâm hồn cao cả của cô và đồng đội.
Phương Định còn là người giàu tình cảm, đặc biệt với đồng đội. Khi Nho bị thương, cô cuống cuồng cứu bạn và chăm sóc Nho như người thân. Cô hiểu và sẻ chia với chị Thao, luôn động viên và giúp đỡ bạn. Phương Định cũng nhớ da diết quê hương Hà Nội, nơi có những kỷ niệm đẹp đẽ mà cô mang theo trong hành trang chiến đấu.
Ba cô gái trong truyện là hiện thân của sự đối lập: họ vừa là những chiến sĩ dũng cảm, sẵn sàng hi sinh, vừa là những cô gái hồn nhiên, đầy nữ tính. Họ không chỉ đại diện cho vẻ đẹp tâm hồn của riêng mình, mà còn là biểu tượng của thế hệ trẻ Việt Nam thời kỳ chống Mỹ.
Lê Minh Khuê đã chọn cách viết bình dị, ngôn từ mang hơi thở chiến tranh. Ngôi kể của Phương Định giúp câu chuyện trở nên tự nhiên và trẻ trung. Nhà văn miêu tả tâm lý nhân vật tinh tế, làm nổi bật tâm hồn trong sáng, mơ mộng, và tinh thần lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn.
Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai"
(Tố Hữu)
Phân tích truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi: Khám phá vẻ đẹp tâm hồn và ý chí kiên cường của những nữ thanh niên xung phong.
Phân tích Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 1: Khám phá vẻ đẹp tâm hồn và ý chí kiên cường của những nữ thanh niên xung phong.
Lê Minh Khuê, một trong những cây bút nữ tiêu biểu của nền văn học kháng chiến chống Mỹ, đã khắc họa tâm lý nhân vật một cách tinh tế và sắc sảo. Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi, sáng tác năm 1971, phản ánh cuộc chiến đấu ác liệt thời kỳ đó, qua hình ảnh ba nữ thanh niên xung phong làm nhiệm vụ phá bom trên tuyến đường Trường Sơn, ca ngợi phẩm chất anh hùng của tuổi trẻ Việt Nam.
Hoàn cảnh sống và chiến đấu của ba cô gái thanh niên xung phong vô cùng khó khăn. Họ sống dưới chân một cao điểm giữa vùng trọng điểm của tuyến đường Trường Sơn, nơi tập trung bom đạn ác liệt. Nơi đồn trú là một cái hang, dưới chân cao điểm, cách xa đơn vị. Nhiệm vụ của họ là quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá phải san lấp do bom địch gây ra, đánh dấu các trái bom đang nổ và phá bom.
Công việc của họ hết sức nguy hiểm vì thường xuyên phải chạy trên cao điểm giữa ban ngày và máy bay địch có thể ập đến bất cứ lúc nào. Đó là một công việc mạo hiểm, thần kinh luôn căng thẳng đòi hỏi sự bình tĩnh tập trung cao độ.
Ba cô gái trẻ mang những phẩm chất vô cùng cao đẹp. Họ có tinh thần trách nhiệm cao; dũng cảm, kiên cường, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Tình đồng đội gắn bó sâu sắc, hiểu được tính tình của nhau, quan tâm chăm sóc nhau chu đáo, cùng vào sinh ra tử, chẳng chút sợ hãi trước bom đạn của kẻ thù. Họ trẻ trung, giàu cảm xúc, hay mơ mộng, dễ vui nhưng cũng dễ trầm tư; rất nữ tính, thích làm đẹp.
Ở họ còn có những nét riêng thật đáng trân trọng. Nho được coi như em út, thích ăn kẹo, tính nết như trẻ con, thích thêu thùa, khi bị thương lại rất cứng rắn. Chị Thao là chị cả, hay làm dáng, lông mày tỉa nhỏ như que tăm, thích chép bài hát, trong công việc rất “cương quyết, táo bạo” nhưng lại sợ máu, sợ vắt. Phương Định là cô gái hồn nhiên, hay mơ mộng, hay nhớ lại kỷ niệm những ngày ở thành phố. Người chiến sĩ thanh niên xung phong kiên cường, quả cảm. Là một cô gái Hà Nội duyên dáng, trẻ trung, lãng mạn, dũng cảm, gắn bó với đồng đội qua hành động, lời nói, suy nghĩ và đặc biệt qua diễn biến tâm trạng ở các sự việc: khi ở trong hang chờ Nho, khi Thao đi phá bom trở về, khi trực tiếp tham gia phá bom nổ chậm và khi cơn mưa đá bất ngờ ào đến.
Ngôn ngữ tự nhiên, trẻ trung, nữ tính; đặc biệt với nhiều câu ngắn phù hợp với không khí căng thẳng, khẩn trương nơi chiến trường. Truyện sử dụng vai kể là nhân vật chính, có cách kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ sinh động, trẻ trung và đặc biệt thành công về nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật.
Truyện ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của ba cô gái thanh niên xung phong – vẻ đẹp của các nhân vật tiêu biểu cho chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê đã làm nổi bật tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Đó chính là hình ảnh đẹp, tiêu biểu về thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mĩ.
Phân tích Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 2: Khám phá vẻ đẹp tâm hồn và ý chí kiên cường của những nữ thanh niên xung phong.
Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai
Đó chính là tâm thế hào hùng, hiên ngang của tuổi trẻ thời kháng chiến chống Mỹ trên tuyến đường Trường Sơn ác liệt. Đã có bao tác phẩm ra đời viết về tuổi trẻ thời chống Mỹ, Lê Minh Khuê cũng góp nhặt vào vườn hoa đó một bông hoa ngát hương, mà chỉ vừa nghe cái tên ta đã thấy rực sáng một bầu trời: "Những ngôi sao xa xôi".
Lê Minh Khuê thuộc thế hệ nhà văn trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mỹ. Những tác phẩm đầu tay của chị ra mắt vào những năm 70, nội dung viết về cuộc sống chiến đấu sôi nổi, hào hùng của thanh niên xung phong và bộ đội trên tuyến đường Trường Sơn. Một số truyện ngắn đã gây được sự chú ý và tình cảm yêu mến của bạn đọc.
Truyện Những ngôi sao xa xôi phản ánh chân thực tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hy sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong. Đó chính là những hình ảnh đẹp đẽ, tiêu biểu cho phẩm chất cao quý của thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ vừa qua.
Cốt truyện đơn giản, mạch truyện phát triển theo diễn biến tâm trạng của người kể, kết hợp đan xen giữa hiện tại và quá khứ. Có thể tóm tắt như sau:
Ba nữ thanh niên xung phong làm thành tổ trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Tổ trưởng là chị Thao và tổ viên là hai cô gái trẻ tên Định và Nho. Nhiệm vụ của họ là quan sát máy bay địch ném bom, ước chừng khối lượng đất đá dùng để san lấp hố bom, đánh dấu vị trí các trái bom chưa nổ và phá bom nổ chậm. Công việc hết sức nguy hiểm vì máy bay địch có thể ập đến bất cứ lúc nào. Họ phải đối mặt với thần chết trong mỗi lần phá bom, mà công việc này thì lại diễn ra thường xuyên. Các cô gái ở trong một cái hang dưới chân cao điểm, cách xa đơn vị. Cuộc sống dù khắc nghiệt và nguy hiểm nhưng họ vẫn có những niềm vui hồn nhiên, những giây phút thanh thản, mơ mộng. Đặc biệt là ba chị em rất gắn bó, yêu thương nhau trong tình đồng đội, dù mỗi người một cá tính. Ở phần cuối, tác giả tập trung miêu tả hành động và tâm trạng của các nhân vật, chủ yếu là của Phương Định trong một lần phá bom. Nho bị thương đã được đồng đội lo lắng và săn sóc. Cơn mưa đá ở cao điểm khiến cho Phương Định hồi tưởng về tuổi học trò ở Hà Nội: Chao ôi, có thể là tất cả những cái đó. Những cái đó ở thật xa…
Để cho nhân vật chính là Phương Định đứng ra kể chuyện, điều đó phù hợp với nội dung truyện và tạo thuận lợi để tác giả vừa miêu tả, vừa thể hiện đời sống tâm hồn của nhân vật. Truyện viết về chiến tranh nên có những chi tiết, hình ảnh về bom đạn, chiến đấu, hi sinh… nhưng chủ yếu vẫn hướng vào thế giới nội tâm, làm hiện lên vẻ đẹp tâm hồn của con người.
Ba cô gái sống và chiến đấu trên một cao điểm giữa một vùng trọng điểm bắn phá của máy bay Mỹ trên tuyến đường Trường Sơn. Công việc của họ rất nguy hiểm vì giữa ban ngày, họ phải phơi mình dưới tầm đánh phá của máy bay địch. Nguy hiểm khôn lường nhưng các cô tự hào về công việc của mình và cái tên gọi mà đơn vị đặt cho là: tổ trinh sát mặt đường. Gắn với cái tên gợi sự khát khao làm nên những sự tích anh hùng ấy là công việc chẳng nhẹ nhàng, đơn giản chút nào.
Định hồn nhiên kể: Chúng tôi bị bom vùi luôn. Có khi bò trên cao điểm về chỉ thấy hai con mắt lấp lánh. Cười thì hàm răng lóa lên trên khuôn mặt nhem nhuốc. Những lúc đấy chúng tôi gọi nhau là “những con quỷ mắt đen".
Sau mỗi trận bom, các cô phải lao ngay ra trọng điểm, đo đạc và ước tính khối lượng đất đá bị bom địch đào xới, đếm những quả bom chưa nổ và dùng những khối thuốc nổ đặt vào cạnh từng trái bom để phá. Đó là một công việc mạo hiểm với cái chết, thần kinh luôn căng thẳng, đòi hỏi sự dũng cảm và hết sức bình tĩnh. Nhưng với ba cô gái thì những công việc khủng khiếp ấy đã trở thành bình thường:
Có ở đâu như thế này không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ. Có thể nổ bây giờ, có thể chốc nữa. Nhưng nhất định sẽ nổ… Rồi khi xong việc, quay lại nhìn cảnh đoạn đường một lần nữa, thở phào, chạy về hang.
Đối lập với cảnh tàn khốc do bom đạn giặc gây ra là sự bình tĩnh đến lạ lùng của các cô gái. Cảnh các cô sống trong hang sao mà lạc quan, thơ mộng đến thế: Bên ngoài nóng trên 30 độ, chui vào hang là sà ngay đến một thế giới khác. Cái mát lạnh làm toàn thân run lên đột ngột- Rồi ngửa cổ uống nước trong ca hay trong bi đông. Nước suối pha đường. Xong thì nằm dài trên nền ẩm lười biếng nheo mắt nghe ca nhạc tử cái đài bán dẫn nhỏ mà lúc nào cũng có pin đầy đủ. Có thể nghe, có thể nghĩ lung tung… hình như ta sắp mở chiến dịch lớn.
Phân tích Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 3
Lê Minh Khuê, một nhà văn thuộc thế hệ trưởng thành trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Những tác phẩm đầu tay của bà xuất hiện vào những năm 70, tập trung vào cuộc sống chiến đấu sôi nổi và hào hùng của thanh niên xung phong và bộ đội trên tuyến đường Trường Sơn. Một số truyện ngắn của bà đã thu hút sự chú ý và tình cảm yêu mến từ độc giả.
Truyện ngắn 'Những ngôi sao xa xôi' phản ánh chân thực tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm, và cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ nhưng rất hồn nhiên, lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong. Đây là những hình ảnh đẹp đẽ, tiêu biểu cho phẩm chất cao quý của thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Cốt truyện đơn giản, phát triển theo diễn biến tâm trạng của người kể, kết hợp giữa hiện tại và quá khứ. Có thể tóm tắt như sau:
Ba cô gái thanh niên xung phong làm nhiệm vụ trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Tổ trưởng là chị Thao và hai tổ viên là Định và Nho. Nhiệm vụ của họ là quan sát máy bay địch ném bom, ước lượng khối lượng đất đá cần san lấp hố bom, đánh dấu vị trí bom chưa nổ và phá bom nổ chậm. Công việc này cực kỳ nguy hiểm vì máy bay địch có thể xuất hiện bất cứ lúc nào. Họ luôn đối mặt với cái chết trong mỗi lần phá bom, một công việc diễn ra thường xuyên.
Các cô gái sống trong một cái hang dưới chân cao điểm, cách xa đơn vị. Dù cuộc sống khắc nghiệt và nguy hiểm, họ vẫn có những niềm vui hồn nhiên và những giây phút thanh thản, mơ mộng. Đặc biệt, ba chị em rất gắn bó, yêu thương nhau trong tình đồng đội, dù mỗi người một cá tính.
Ở phần cuối, tác giả tập trung miêu tả hành động và tâm trạng của các nhân vật, chủ yếu là Phương Định trong một lần phá bom. Nho bị thương và được đồng đội chăm sóc. Cơn mưa đá ở cao điểm khiến Phương Định hồi tưởng về tuổi học trò ở Hà Nội: 'Chao ôi, có thể là tất cả những cái đó. Những cái đó ở thật xa...'
Việc để nhân vật chính là Phương Định kể chuyện phù hợp với nội dung truyện và tạo thuận lợi để tác giả vừa miêu tả, vừa thể hiện đời sống tâm hồn của nhân vật. Truyện viết về chiến tranh với những chi tiết, hình ảnh về bom đạn, chiến đấu, hy sinh… nhưng chủ yếu hướng vào thế giới nội tâm, làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn của con người. Ba cô gái sống và chiến đấu trên một cao điểm giữa vùng trọng điểm bắn phá của máy bay Mỹ trên tuyến đường Trường Sơn.
Công việc của họ rất nguy hiểm vì giữa ban ngày, họ phải phơi mình dưới tầm đánh phá của máy bay địch. Dù nguy hiểm khôn lường, các cô tự hào về công việc của mình và cái tên mà đơn vị đặt cho là: tổ trinh sát mặt đường. Cái tên gợi lên khát khao làm nên những sự tích anh hùng, dù công việc chẳng hề nhẹ nhàng hay đơn giản.
Định hồn nhiên kể: 'Chúng tôi bị bom vùi luôn. Có khi bò trên cao điểm về chỉ thấy hai con mắt lấp lánh. Cười thì hàm răng lóa lên trên khuôn mặt nhem nhuốc. Những lúc đấy chúng tôi gọi nhau là ‘những con quỷ mắt đen’.'
Sau mỗi trận bom, các cô phải lao ngay ra trọng điểm, đo đạc và ước tính khối lượng đất đá bị bom địch đào xới, đếm những quả bom chưa nổ và dùng thuốc nổ để phá bom. Đó là công việc mạo hiểm, đối mặt với cái chết, thần kinh luôn căng thẳng, đòi hỏi sự dũng cảm và bình tĩnh. Nhưng với ba cô gái, những công việc khủng khiếp ấy đã trở thành bình thường.
Có ở đâu như thế này không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ. Có thể nổ bây giờ, có thể chốc nữa. Nhưng nhất định sẽ nổ… Rồi khi xong việc, quay lại nhìn cảnh đoạn đường một lần nữa, thở phào, chạy về hang.
Đối lập với cảnh tàn khốc do bom đạn giặc gây ra là sự bình tĩnh đến lạ lùng của các cô gái. Cảnh các cô sống trong hang sao mà lạc quan, thơ mộng đến thế: Bên ngoài nóng trên 30 độ, chui vào hang là sà ngay đến một thế giới khác. Cái mát lạnh làm toàn thân run lên đột ngột - Rồi ngửa cổ uống nước trong ca hay trong bi đông. Nước suối pha đường. Xong thì nằm dài trên nền ẩm lười biếng nheo mắt nghe ca nhạc từ cái đài bán dẫn nhỏ mà lúc nào cũng có pin đầy đủ. Có thể nghe, có thể nghĩ lung tung… hình như ta sắp mở chiến dịch lớn.
Phân tích Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 4
Cùng mắc võng trên đường Trường Sơn
Hai đứa ở hai đầu xa thẳm
Đường ra trận mùa này đẹp lắm
Trường Sơn đông nhớ Trường Sơn Tây
Phạm Tiến Duật
Trên con đường Trường Sơn, ta không chỉ bắt gặp những chàng trai lái xe không kính hay những người lính pháo thủ, mà còn có những cô gái thanh niên xung phong, những nữ trinh sát mặt đường, chuyên phá bom nổ chậm, mở đường cho xe qua. Truyện ngắn 'Những ngôi sao xa xôi' kể về cuộc sống và khắc họa chân dung tâm hồn, tính cách của ba cô gái trẻ, ba vì sao xa xôi trên cao điểm Trường Sơn.
Ba cô gái thanh niên xung phong Thao, Định, Nho được biên chế thành một tổ trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn trong thời kỳ chống Mỹ. Nhiệm vụ của họ là quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá cần san lấp, đánh dấu vị trí các quả bom chưa nổ và phá chúng. Công việc này vô cùng nguy hiểm vì họ phải thường xuyên làm việc giữa ban ngày, nơi máy bay địch có thể ập đến bất cứ lúc nào.
Cuộc sống và chiến đấu của họ tại trọng điểm giữa chiến trường dù khắc nghiệt và đầy nguy hiểm, nhưng ba cô gái vẫn giữ được sự bình thản, tươi vui, hồn nhiên và không kém phần lãng mạn. Đặc biệt, họ rất gắn bó, yêu thương nhau trong tình đồng chí, đồng đội, dù mỗi người một cá tính riêng.
Tuyến đường Trường Sơn vào những năm 1969, 1970 vô cùng khắc nghiệt. Mỹ dội những trận mưa bom bão đạn lên con đường huyết mạch này, nơi tiếp viện cho chiến trường miền Nam. Lực lượng thanh niên xung phong có nhiệm vụ gỡ bom, lấp hố bom, mở đường cho bộ đội ta tiến quân. Ba cô gái trong truyện sống và chiến đấu trên một cao điểm giữa vùng trọng điểm tập trung bom đạn của giặc Mỹ. Nơi họ ở là một cái hang đá mát lạnh ngay dưới chân cao điểm, cách xa đơn vị. Ban ngày, họ phải phơi mình dưới tầm bắn phá của máy bay. Sau mỗi trận bom, họ phải lao ngay ra trọng điểm để làm nhiệm vụ.
Trước cái chết, ai cũng run sợ và né tránh. Thế nhưng, họ phải đối mặt với cái chết hàng ngày, thần kinh luôn căng thẳng, đòi hỏi sự bình tĩnh, sáng suốt và dũng cảm. Đây là công việc thường nhật, có khi một ngày phải phá bom hai ba lần, vô cùng nguy hiểm. Dù vậy, các cô tự hào với cái tên mà đơn vị đặt cho: tổ trinh sát mặt đường.
Gắn với cái tên gợi lên khát khao làm nên sự tích anh hùng ấy là công việc chẳng hề nhẹ nhàng: 'Chúng tôi bị bom vùi luôn. Có khi bò trên cao điểm về chỉ thấy hai con mắt lấp lánh. Cười thì hàm răng lóa lên trên khuôn mặt nhem nhuốc. Những lúc đó chúng tôi gọi nhau là những con quỷ mắt đen.'
Cả ba cô đều là con gái Hà Nội. Dù cá tính và hoàn cảnh riêng của mỗi người khác nhau, họ đều mang trong mình những phẩm chất tốt đẹp của thanh niên xung phong tiền tuyến: tinh thần dũng cảm tuyệt vời, không sợ gian khổ hy sinh, quyết tâm khắc phục khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ, và tình cảm đồng đội gắn bó, yêu thương.
Ở họ còn có những nét chung của các cô gái trẻ: dễ xúc động, nhiều khát vọng, hay mơ mộng, dễ vui và dễ buồn. Giữa bom đạn và cái chết cận kề, họ vẫn thích làm đẹp cho cuộc sống của mình. Nho thích thêu thùa, chị Thao chăm chép bài thơ, Định thích ngắm mình trong gương, thích ngồi bó gối thả mình theo dòng hồi tưởng và cất tiếng hát.
Riêng Phương Định, Lê Minh Khuê dành nhiều lời viết về cô, một cô gái xuất thân từ Hà Nội, xinh đẹp, hồn nhiên, vô tư, tinh nghịch nhưng cũng rất dịu dàng và lãng mạn. Kỷ niệm gia đình luôn trở về với cô trong những lúc chiến trường khốc liệt, làm dịu mát tâm hồn cô. Cô còn rất nhạy cảm, quan tâm đến bản thân và muốn được người khác để ý. Cũng như bao cô gái khác, cô rất vui và tự hào về điều này.
Là một nữ sĩ từng trưởng thành từ lực lượng thanh niên xung phong, Lê Minh Khuê am hiểu khá tinh tế tâm lý của những cô gái trong nhóm trinh sát mặt đường, tiêu biểu là nhân vật Phương Định. Tâm trạng của Định lúc phá bom được miêu tả rất chân thực: 'Tôi dùng xẻng… một tiếng động sắc đến gai người, cứa vào da thịt tôi. Tôi rùng mình.' Dù thành thạo trong công việc, có ngày phá đến 5 quả bom, nhưng mỗi lần phá bom nổ chậm vẫn là một thử thách, căng thẳng nhất là lúc chờ đợi tiếng nổ chậm của quả bom, đồng nghĩa với việc đã hoàn thành nhiệm vụ.
Công việc nguy hiểm là thế, nhưng trong những lúc rảnh rỗi, các cô vẫn hồn nhiên cất cao tiếng hát. Hát chưa hay, bài chưa thuộc lời, nhưng vẫn hát. Thậm chí, Thao còn không bao giờ hát trọn một bài, giọng chua chát nhưng vẫn mê say chép lời. Nhân vật Nho có vẻ lặng lẽ nhất trong ba người, nhưng thực ra cô là người rất can đảm và kiên cường.
Trông xinh đẹp 'như một que kem trắng' nhưng Nho không hề ủy mị, ướt át. Hằng ngày, cô cùng đồng đội phá bom nổ chậm. Có lần, cô bị bom lùi và mảnh bom găm vào cánh tay, máu túa ra rất nhiều, da xanh xao, quần áo đầy bụi. Được đồng đội cứu kịp thời, Nho cắn răng chịu đau nhưng không khóc. Cả ba người đều không ai khóc, bởi họ cho rằng: 'Nước mắt đứa nào chảy trong khi cần sự cứng cỏi của nhau là bị xem như bằng chứng của sự tự nhục mạ.'
Lê Minh Khuê đã thành công trong việc xây dựng truyện ngắn 'Những ngôi sao xa xôi', tạo nguồn động lực tiếp sức cho tuổi trẻ Việt Nam, luôn ý thức vươn lên trong cuộc sống.
Phân tích Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 5
Nhắc đến Trường Sơn là nhắc đến những hy sinh mất mát, nơi lính Mỹ dội bom không ngừng nhằm ngăn chặn bước tiến của quân ta giải phóng miền Nam. Nhưng Trường Sơn không chỉ là nơi chứa đựng nỗi đau, mà còn là nơi lưu giữ những tâm hồn lạc quan, hồn nhiên của những người lính lái xe không kính, những chàng trai, cô gái thanh niên xung phong đã hiến dâng tuổi trẻ cho Tổ quốc.
Là người từng gắn bó với Trường Sơn đầy bom đạn, nhà văn Lê Minh Khuê đã khai thác đề tài quen thuộc nhưng mang đến một góc nhìn sáng tạo và lãng mạn. Truyện ngắn 'Những ngôi sao xa xôi' của bà đã khắc họa hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong, tiêu biểu là nhân vật Phương Định, với vẻ đẹp hồn nhiên, tiêu biểu cho tuổi trẻ Việt Nam thời chống Mỹ.
Câu chuyện kể về ba cô gái thanh niên xung phong: Nho, Thao và Phương Định, sống trên một cao điểm giữa khói bụi Trường Sơn, nơi 'đất đỏ trắng lẫn lộn'. Công việc của họ là 'ngồi đây', 'khi bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom'.
Trong khi đơn vị thường làm việc lúc hoàng hôn, tổ trinh sát lại hoạt động giữa ban ngày, khi thần chết 'ẩn trong ruột những quả bom', lúc máy bay Mỹ dội bom nhiều nhất. Công việc của họ vừa quan trọng vừa đầy gian khổ, đòi hỏi lòng dũng cảm, sự nhạy bén và nhanh nhẹn. Trong hoàn cảnh ấy, phẩm chất cao đẹp của ba nhân vật, đặc biệt là Phương Định, nhân vật chính, được tỏa sáng.
Phương Định là một cô gái Hà Nội, 'một cô gái khá', vừa bước ra khỏi cuộc sống hồn nhiên, vô tư. Cô có vẻ ngoài đáng yêu, trẻ trung với 'hai bím tóc dày, mềm mại, cổ cao kiêu hãnh như đài hoa loa kèn', và đôi mắt 'có cái nhìn xa xăm'.
Vẻ đẹp của cô thu hút sự chú ý của những anh lái xe, thể hiện qua những bức thư dài gửi đường dây. Dù vậy, Phương Định không tỏ ra vồn vã, cô thường đứng xa, khoanh tay và nhìn đi chỗ khác khi các cô gái khác trò chuyện với bộ đội. Hành động ấy khiến cô trở nên kiêu kỳ, đáng yêu và phù hợp với một cô gái như cô.
Tâm hồn Phương Định giữa Trường Sơn khiến người ta ngạc nhiên. Cô mê hát, 'thường thuộc một điệu nhạc rồi bịa lời mà hát', lời hát ngớ ngẩn đến mức đôi khi cô tự cười một mình. Cô thích 'những bài hành khúc bộ đội', 'dân ca quan họ dịu dàng', và cả 'Ca-chiu-sa của Hồng quân Liên Xô'. Cô thường 'ngồi bó gối mơ màng: Về đây khi mái tóc còn xanh xanh'.
Phương Định hát trong những khoảnh khắc im lặng bất thường, khi 'tiếng máy bay trinh sát rè rè'. Cô hát để động viên đồng đội Nho, Thao, và cũng để tự động viên chính mình. Những lúc mê hát giúp cô quên đi nỗi buồn chán của cuộc sống Trường Sơn, quên đi mùi khói bom đạn, và là bước đệm cho tâm hồn mơ mộng của cô khi cơn mưa đá ập đến.
Phân tích Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 6
Lê Minh Khuê, một nhà văn thuộc thế hệ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ, từng là thanh niên xung phong và bắt đầu sáng tác vào đầu những năm 70. Trước chiến tranh, các tác phẩm của bà tập trung phản ánh đời sống và cuộc chiến đấu của những người trẻ tuổi trên tuyến đường Trường Sơn, ca ngợi vẻ đẹp phẩm chất và tinh thần của họ. 'Những ngôi sao xa xôi' là một trong những tác phẩm nổi bật nhất của bà trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
Tác phẩm 'Những ngôi sao xa xôi' được sáng tác năm 1971, trong giai đoạn cuộc kháng chiến chống Mỹ diễn ra ác liệt. Tác phẩm không chỉ làm nổi bật cuộc sống chiến đấu gian khổ của những người chiến sĩ và thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn, mà còn khắc họa tinh thần anh dũng của họ. Tác phẩm xoay quanh ba nhân vật: Nho, Thao và Phương Định, mỗi người mang một cá tính riêng nhưng đều có chung lòng yêu nước nồng nàn.
Nhân vật chính trong tác phẩm là Phương Định, một cô gái trẻ trung đến từ Hà Nội, hội tụ nhiều phẩm chất tốt đẹp, tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam thời kỳ đó. Trước hết, cô là một người kiên cường và dũng cảm. Cùng đồng đội, cô đảm đương công việc nguy hiểm trên tuyến đường Trường Sơn trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ ác liệt nhất: cô thuộc tổ trinh sát mặt đường, hàng ngày đo khối lượng đất đá lấp hố bom, đếm bom chưa nổ và phá bom khi cần thiết để đảm bảo an toàn cho các phương tiện tiến vào miền Nam.
Nhiệm vụ của cô chứa đầy nguy hiểm. Ngay khi máy bay địch vừa đi qua, cô cùng đồng đội phải lập tức lên cao điểm: 'đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay ầm ì xa dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng xung quanh có nhiều quả bom chưa nổ'. Dù tình thế nguy hiểm, cô vẫn dũng cảm tiến lên hoàn thành nhiệm vụ.
Cô đi thẳng đến chỗ những quả bom, chiến thắng nỗi sợ hãi của chính mình. Tất cả các giác quan của cô trở nên tinh nhạy hơn bao giờ hết. Tinh thần trách nhiệm và sự kiên cường khiến cái chết trở nên mờ nhạt. Đôi lúc cô nghĩ đến cái chết, 'nhưng một cái chết mờ nhạt, không cụ thể'. Điều cô quan tâm nhất là: 'liệu mìn có nổ? bom có nổ không? Nếu không, làm cách nào để châm mìn lần thứ hai'. Cái chết không phải là mối bận tâm hàng đầu của cô. Tinh thần ấy, vẻ đẹp ấy tiêu biểu cho sự quả cảm, gan dạ của nữ chiến sĩ thanh niên xung phong.
Đằng sau sự dũng cảm và kiên cường là một tâm hồn nhạy cảm, mơ mộng và giàu tình yêu thương. Dù đã vào chiến trường ba năm, trải qua nhiều thử thách, khó khăn và gian khổ, Phương Định vẫn giữ nguyên vẹn thế giới tâm hồn mình. Cô mang trong mình nét hồn nhiên, mơ mộng và trẻ trung. Cô tự nhận mình 'là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm và một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn.'
Cô còn tự hào về đôi mắt của mình: 'các anh lái xe bảo: “cô có cái nhìn sao mà xa xăm”. Qua những lời tự nhận xét ấy, ta thấy Phương Định là một cô gái xinh đẹp và rất tự tin về bản thân. Đặc biệt, cô rất thích hát, từ những bài hát dân ca đến những bài hành khúc, thậm chí cô còn tự bịa lời để hát. Tâm hồn cô luôn trẻ trung, tươi vui dù trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt.
Cô còn là một cô gái tinh tế và nhạy cảm. Trước một cơn mưa đá bất chợt, cô vui sướng như một đứa trẻ, hồi tưởng về quá khứ, về tuổi thơ và căn nhà nhỏ của mình ở Hà Nội. Không chỉ vậy, Phương Định còn có tình cảm gắn bó sâu nặng với đồng đội. Điều này được thể hiện rõ nhất khi Nho bị thương, cô cẩn thận và chu đáo chăm sóc cho cô em gái nhỏ. Tất cả những yếu tố trên cho thấy một Phương Định nhạy cảm, tinh tế, hồn nhiên nhưng cũng không kém phần dũng cảm và gan dạ.
Phân tích Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 7
Có lẽ không nơi đâu như mảnh đất Việt Nam, mỗi con đường, góc phố, cánh rừng đều in đậm vẻ đẹp của những con người hiền hòa mà anh dũng. Đặc biệt trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ, biết bao người trẻ tuổi đã khoác ba lô ra chiến trường, chiến đấu và làm việc vì lý tưởng cao cả: giành lại độc lập, tự do cho quê hương.
Nhiều tác phẩm văn học đã ra đời từ không khí hào hùng của thời đại ấy. Truyện ngắn 'Những ngôi sao xa xôi' được Lê Minh Khuê viết năm 1971, khi cuộc chiến đấu của quân dân ta đang ở giai đoạn cam go, ác liệt nhất. Tác phẩm được viết bởi một ngòi bút trực tiếp tham gia chiến đấu tại tuyến đường Trường Sơn, nên đã khắc họa chân thực sự khốc liệt của bom đạn và làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn của những người trẻ Việt Nam, tiêu biểu là Nho, Thao và Phương Định.
Hãy nhìn vào hoàn cảnh sống và chiến đấu của các nhân vật chính. Họ là ba cô gái sống trong một cái hang dưới chân cao điểm, nơi đạn bom luôn làm rung chuyển mặt đất. Công việc của họ là trinh sát mặt đường, đo khối lượng đất đá cần lấp hố bom, phát hiện và phá bom nổ chậm để bảo vệ con đường.
Nơi ở của họ nguy hiểm, công việc luôn đối mặt với cái chết. Họ phải chịu đựng nhiều khó khăn, thiếu thốn. Nhưng ở họ, ta cảm nhận được tinh thần đoàn kết sâu sắc. Họ như kết thành một khối, có sức mạnh vượt qua mọi thử thách.
Lê Minh Khuê miêu tả từng nhân vật với những nét tính cách riêng. Đầu tiên là chị Thao, tiểu đội trưởng. Thao xứng đáng là người chỉ huy, bởi chị luôn bình tĩnh. Tình thế càng nguy hiểm, sự bình tĩnh của chị càng rõ rệt: 'Những khi biết rằng cái sắp tới sẽ không êm ả, chị tỏ ra bình tĩnh đến phát bực.' Sự bình tĩnh ấy giúp việc thực hiện nhiệm vụ luôn chính xác và hiệu quả.
Thế nhưng, cô gái này lại 'thấy máu, thấy vắt là nhắm mắt lại, mặt tái mét, áo lót của chị cái nào cũng thêu chỉ màu. Chị còn hay tỉa đôi lông mày, tỉa nhỏ như cái tăm.' Đó là vẻ đẹp nữ tính của chị Thao. Chị điệu đà, thích chép bài hát vào sổ, nhưng trong công việc lại vô cùng táo bạo và cương quyết. Mệnh lệnh của chị Thao luôn được Nho và Phương Định tuân thủ nghiêm ngặt. Tính kỷ luật của tiểu đội luôn được đặt lên hàng đầu.
Khi miêu tả Nho, nhà văn để nhân vật xuất hiện trong cái nhìn đầy thương mến của Phương Định. Đó là lúc Nho đi từ dưới suối lên, cổ tròn, trông nhẹ nhàng 'mát mẻ như một que kem'. Nho có những ước mơ giản dị: 'Xong chiến tranh, sẽ xin vào một nhà máy thủy điện lớn. Nó làm thợ hàn, sẽ trở thành cầu thủ bóng chuyền của nhà máy. Nó sẽ đập thật giỏi. Và biết đâu lại được tuyển vào đội bóng chuyền miền Bắc.'
Vẻ đẹp của Nho giản dị như thế, nhưng cô gái thanh niên xung phong này có thể đảm đương những nhiệm vụ khó khăn nhất. Khi phá bom: 'Nho hai quả dưới lòng đường.' Khi bị thương, Nho vẫn điềm tĩnh, đòi uống nước, và tinh nghịch trước cơn mưa đá bất chợt. Nho thật đáng yêu và đáng khâm phục.
Nhưng nhân vật trung tâm mà Lê Minh Khuê miêu tả sâu sắc nhất chính là Phương Định, người kể chuyện ở ngôi thứ nhất. Về xuất thân, Phương Định là một cô gái Hà Nội, vừa rời ghế nhà trường đã xung phong ra trận. Đó là vẻ đẹp lý tưởng của thế hệ trẻ thời chống Mỹ. Ngoại hình của cô khá xinh đẹp: 'Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá.'
Phân tích Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 8
Trong bối cảnh văn học cách mạng thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, các tác giả nổi tiếng như Nguyên Ngọc, Nguyễn Thi, Nguyễn Minh Châu đã để lại những tác phẩm giàu ý nghĩa. Lê Minh Khuê cũng không ngoại lệ, với tác phẩm Những ngôi sao xa xôi, bà đã góp phần làm phong phú thêm nền văn học cách mạng bằng sự kết hợp tinh tế giữa hiện thực và lãng mạn.
Tác phẩm kể về cuộc sống của ba cô gái sống trong hang đá, ngày đêm đối mặt với công việc nặng nhọc và nguy hiểm. Tưởng chừng công việc phá bom, đo đạc đất đá chỉ dành cho những người đàn ông cường tráng, nhưng ở đây, những cô gái này đã chứng minh khả năng của mình. Đó là Phương Định, chị Nho và Thao.
Họ sở hữu vẻ đẹp của lòng dũng cảm và sự gan dạ trên chiến trường. Được gọi là tổ trinh sát mặt đường, họ gỡ mìn một cách quyết đoán, luôn quan tâm đến nhau và sẵn sàng nhận trách nhiệm. Sau những giờ phút căng thẳng trên cao xạ, họ trở về hang như những con người khác, vui đùa, mơ mộng và tràn đầy niềm vui.
Phương Định, với vẻ ngoài xinh đẹp và đôi mắt như những ngôi sao, thường nhớ về quá khứ ở Hà Nội cổ kính. Cô thích hát, dù không thuộc lời bài hát nào, và đôi khi còn tự sáng tác lời. Cô mơ ước trở thành ca sĩ trong đội đồng ca hoặc một kiến trúc sư.
Chị Thao, đã có chồng, mong muốn chồng mình sẽ trở thành đại úy còn mình là y sĩ. Dù không biết hát, chị thích chép lời bài hát, kể cả những lời bịa đặt của Phương Định. Chị dũng cảm trên chiến trường nhưng lại sợ con vắt, và thích tỉa tót đôi lông mày nhỏ như tăm.
Nhân vật thứ ba là Nho, một cô gái cá tính và đôi chút bướng bỉnh. Nho thích thêu thùa, dù thường chọn những mẫu hoa lòe loẹt. Cô không thích lấy chồng và mơ ước trở thành vận động viên bóng chuyền trong đội tuyển quốc gia.
Ba nhân vật, ba tính cách khác nhau, nhưng họ đều đại diện cho thế hệ trẻ Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Mỹ: gan dạ, kiên cường trên chiến trường, nhưng cũng lạc quan, yêu đời và mơ mộng trong những khoảnh khắc không có bom đạn. Họ như những ngôi sao sáng trên bầu trời cách mạng Việt Nam.
Phân tích Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 9
Lê Minh Khuê, một nhà văn trưởng thành trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, đã để lại dấu ấn sâu sắc với tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi”. Tác phẩm này không chỉ phản ánh hiện thực chiến tranh khốc liệt mà còn khắc họa tình đồng đội sâu sắc và hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong với tâm hồn lạc quan, trong sáng.
“Những ngôi sao xa xôi” kể về tổ trinh sát mặt đường gồm Nho, Thao và Phương Định, những cô gái làm nhiệm vụ nguy hiểm trên tuyến đường Trường Sơn. Họ phải đối mặt với những thử thách khắc nghiệt, từ việc san lấp hố bom đến phá bom chưa nổ, luôn trong tình trạng “thần chết rình rập”. Tuyến đường này bị tàn phá dữ dội, với cảnh tượng “đất đỏ trắng lẫn lộn, cây cối khô cháy”, thể hiện sự ác liệt của chiến tranh.
Dù sống trong hoàn cảnh nguy hiểm, ba cô gái vẫn toát lên vẻ đẹp tâm hồn và sự lạc quan. Họ là những bông hoa kiên cường giữa chiến trường đầy khói lửa, mỗi người mang một nét riêng biệt nhưng đều chung lý tưởng cao đẹp.
Lý tưởng sống của họ là ngọn đèn dẫn lối, giúp họ vượt qua mọi khó khăn. Họ đại diện cho thế hệ thanh niên thập niên 70, sẵn sàng hiến dâng tuổi trẻ cho Tổ quốc. Công việc của họ đòi hỏi sự gan dạ và bình tĩnh, nhưng họ luôn sẵn sàng lao vào nguy hiểm để hoàn thành nhiệm vụ.
Tinh thần trách nhiệm của họ khiến người đọc khâm phục. Họ không ngần ngại đối mặt với hiểm nguy, từ việc đo đạc khối lượng bom đến phá bom một mình. Họ ý thức rõ ràng về tầm quan trọng của công việc mình đang làm, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ tuyến đường.
Tình đồng đội giữa họ cũng là điểm nhấn đặc biệt. Sống và chiến đấu cùng nhau, họ trở nên thân thiết như chị em ruột thịt. Họ quan tâm, chăm sóc nhau từng li từng tí, tạo nên một tình cảm ấm áp giữa chiến trường khốc liệt.
Dù trong hoàn cảnh chiến tranh, họ vẫn giữ được tâm hồn lạc quan và những ước mơ giản dị. Họ thích ăn kẹo, thêu thùa, hát hò, và mơ về một tương lai hòa bình, nơi họ có thể sống với đam mê của mình.
Mỗi nhân vật trong “tổ trinh sát mặt đường” đều có nét riêng biệt. Điều gì khiến họ trở nên đặc biệt và khác biệt so với những người khác?
Phương Định, cô gái Hà Nội, để lại ấn tượng sâu sắc với vẻ đẹp tâm hồn và sự gan dạ. Cô thích hát, dù không thuộc lời, và thường tự sáng tác những giai điệu ngẫu hứng. Phương Định ý thức rõ về vẻ đẹp của mình, nhưng cô luôn giữ sự khiêm tốn và kín đáo.
Sự gan dạ của Phương Định được thể hiện rõ trong lần cô phá bom một mình trên đồi. Dù đối mặt với nguy hiểm, cô vẫn bình tĩnh và quyết đoán, chứng tỏ bản lĩnh của một chiến sĩ trẻ. Cô không sợ cái chết, bởi với cô, điều quan trọng là hoàn thành nhiệm vụ.
Phương Định còn là một cô gái đa cảm, luôn nhớ về Hà Nội với những kỷ niệm đẹp. Cô nhớ mẹ, nhớ căn gác nhỏ, nhớ những ngôi sao trên bầu trời. Chỉ một cơn mưa đá cũng đủ khơi dậy trong cô bao cảm xúc về quê hương.
Chị Thao, người đội trưởng, là một người mạnh mẽ và quyết đoán trong công việc. Chị luôn bình tĩnh trước mọi tình huống, thể hiện bản lĩnh của một người lãnh đạo. Tuy nhiên, trong cuộc sống, chị lại rất dịu dàng và thích làm đẹp.
Chị Thao sợ máu và vắt, nhưng điều đó không làm giảm đi sự dũng cảm của chị. Chị là người chị cả luôn quan tâm đến đồng đội, tạo nên một không khí ấm áp trong tổ trinh sát.
Nho, người em út, mang trong mình sự ngây thơ và đáng yêu. Cô thích ăn kẹo và luôn được Phương Định dành phần. Dù trẻ con, Nho cũng thể hiện bản lĩnh khi bị thương, không hề kêu than mà im lặng chịu đựng.
Về nội dung, truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” đã khắc họa chân thực cuộc sống và chiến đấu đầy gian khổ, hiểm nguy của những cô gái thanh niên xung phong Nho, Thao, Phương Định trên tuyến đường Trường Sơn trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ ác liệt. Dù trong hoàn cảnh khắc nghiệt, họ vẫn giữ vững tinh thần lạc quan, dũng cảm, cùng tâm hồn mơ mộng và hồn nhiên. Họ là biểu tượng đẹp đẽ của thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc chiến chống lại đế quốc Mỹ xâm lược.
Về nghệ thuật, truyện được kể theo ngôi thứ nhất qua góc nhìn của Phương Định, mang đến cảm giác chân thực và sống động cho người đọc. Ngôn ngữ đối thoại ngắn gọn, súc tích, thể hiện sự quyết đoán và mạnh mẽ của các nhân vật trong công việc. Những hình ảnh tiêu biểu được chọn lọc kỹ lưỡng đã làm nổi bật vẻ đẹp và bản lĩnh của những cô gái nơi chiến trường. Nhân vật được xây dựng qua vài nét chấm phá nhưng vẫn toát lên đầy đủ nội tâm và tính cách. Nghệ thuật miêu tả nội tâm tinh tế, khéo léo càng làm nổi bật chiều sâu tâm hồn nhân vật.
Lê Minh Khuê đã thành công trong việc xây dựng câu chuyện về những nữ thanh niên xung phong gan dạ trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Họ là hình ảnh tiêu biểu của thế hệ trẻ Việt Nam thời bấy giờ và mãi mãi là tấm gương sáng để các thế hệ sau noi theo.
Lung linh vẻ đẹp của Những ngôi sao xa xôi
Có một thời để nhớ, một thời đẹp hơn mọi lời ca, khi cả nước cùng lên đường trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vĩ đại. Trường Sơn rầm rập bước quân hành, và hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến lửa đạn đã trở thành nguồn cảm hứng văn học. Từ “Mảnh trăng cuối rừng” của Nguyễn Minh Châu, “Lá đỏ” của Nguyễn Đình Thi, đến “Khoảng trời hố bom” của Lâm Thị Mỹ Dạ, tất cả đều khắc họa vẻ đẹp kiêu hùng của thời đại. Lê Minh Khuê, một nhà văn nữ trưởng thành trong chiến tranh, đã góp vào nền văn học Việt Nam truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi”, tạo nên nét duyên dáng riêng. Tác phẩm không chỉ phản ánh sự khốc liệt của chiến tranh mà còn làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn như những vì sao lấp lánh của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến lửa Trường Sơn.
Bước vào tác phẩm, Lê Minh Khuê đã phác họa khung cảnh và không khí trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn chỉ bằng vài nét chấm phá, miêu tả hiện thực cô đọng nhưng đủ để khái quát sự khốc liệt của chiến tranh. Thành công của tác phẩm nằm ở nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật và ngôn ngữ trần thuật. Với cách kể chuyện ở ngôi thứ nhất, Phương Định vừa là người kể, vừa là nhân vật chính. Lê Minh Khuê đã khắc họa rất cụ thể thế giới nội tâm, cảm xúc và suy nghĩ của ba cô gái thanh niên xung phong. Dù truyện viết về đề tài chiến tranh với nhiều chi tiết bom đạn, hi sinh, nhưng trọng tâm vẫn hướng vào thế giới nội tâm, làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn con người trong hoàn cảnh khắc nghiệt. Sự thành công này phần lớn nhờ vào cách lựa chọn ngôi kể phù hợp của tác giả.
Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê có cốt truyện đơn giản, kể về ba cô thanh niên xung phong tên Thao, Nho và Phương Định. Họ làm nhiệm vụ trinh sát mặt đường tại một cao điểm trọng yếu trên tuyến đường Trường Sơn, nơi tập trung nhiều bom đạn và sự nguy hiểm. Hoàn cảnh sống và chiến đấu của họ vô cùng gian khổ, nguy hiểm, với công việc đòi hỏi sự dũng cảm và bình tĩnh. Giữa ban ngày, họ phải phơi mình giữa vùng trọng điểm đánh phá của máy bay địch. Sau mỗi trận bom, họ phải lao ra đo đạc khối lượng đất đá, đếm bom chưa nổ và phá bom. Công việc này luôn đối mặt với cái chết, đòi hỏi sự căng thẳng thần kinh và lòng dũng cảm. Nhưng với họ, công việc ấy đã trở thành quen thuộc: “Có nơi đâu như thế này không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay ầm ì xa dần. Thần kinh căng như dây chão, tim đập bất kể nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ. Có thể nổ bây giờ, có thể chốc nữa. Nhưng nhất định sẽ nổ... Rồi khi xong việc, quay lại nhìn cảnh đoạn đường một lần nữa, thở phào chạy về hang.”
Những cô gái trinh sát mặt đường ấy, dù có xuất thân và cá tính khác nhau, đều mang trong mình phẩm chất chung của thanh niên xung phong: tinh thần trách nhiệm cao, không sợ hy sinh, và tình đồng đội gắn bó. Họ là những người sẵn sàng “Đi bất cứ nơi đâu khi Tổ quốc cần”. Ngoài ra, họ còn có những nét tính cách chung của tuổi trẻ: dễ xúc cảm, nhiều ước mơ, hay mơ mộng, và thích làm đẹp cho cuộc sống dù đang ở chiến trường. Chị Thao thích chép bài hát, kể cả lời bịa của Phương Định. Nho thích thêu thùa, còn Phương Định thích ngắm mình trong gương và mơ màng. Đó là nét đẹp lãng mạn giữa khói lửa chiến tranh, như Bùi Minh Quốc từng viết:
“Trong một góc vườn cháy khét lửa napan
Em sửng sốt gặp một nhành hoa cúc
Và em gọi đó là hạnh phúc.”
(Bài thơ về hạnh phúc)
Nho, Thao, Phương Định sống trong một tập thể gắn bó, yêu thương nhau, nhưng mỗi người đều có nét tính cách riêng. Chị Thao từng trải hơn, ít mơ mộng và có những dự định thiết thực hơn, nhưng vẫn không thiếu những khát khao tuổi trẻ. Chị chiến đấu dũng cảm, bình tĩnh nhưng lại sợ máu và vắt. Nho là người nhỏ tuổi nhất, tính cách trẻ con, thích mút kẹo và luôn được cưng chiều. Dù vậy, cô vẫn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình.
Phương Định, nhân vật chính của truyện, là một cô gái Hà Nội vào chiến trường. Cô mang trong mình ký ức về thời học sinh hồn nhiên bên người mẹ và căn buồng nhỏ ở một con phố yên tĩnh của thủ đô. Những kỷ niệm ấy luôn sống trong lòng cô, trở thành niềm khát khao và dòng suối mát lành giữa chiến trường khốc liệt.
Về ngoại hình, Lê Minh Khuê không miêu tả chi tiết mà để nhân vật tự đánh giá: “Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa kèn. Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: ‘Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!’”. Đôi mắt ấy đã tạo cảm xúc cho bao anh lính lái xe qua cung đường Trường Sơn. Cô vui và tự hào về điều đó nhưng chưa dành tình cảm riêng cho ai. Qua đó, ta thấy Phương Định là một cô gái đẹp cả hình thức lẫn tâm hồn.
Phương Định lôi cuốn người đọc bởi vẻ đẹp hồn nhiên, trong trẻo của tâm hồn. Dù đã quen với nguy hiểm và cái chết, cô vẫn giữ được sự mơ mộng và ước mơ về tương lai. Cô thích hát, dù không thuộc lời, và thường tự sáng tác giai điệu. Cô vui thích khi thấy mưa đá, nhưng cơn mưa tan đi lại khiến cô nhớ về mẹ, về Hà Nội, về những ngôi sao trên bầu trời thành phố.
Là người nhạy cảm, Phương Định không hay biểu lộ tình cảm mà luôn tỏ ra kín đáo. Cô yêu mến đồng đội và cả những người lính mà cô gặp trên trọng điểm. Khi Nho bị thương, cô đã chăm sóc cho Nho chu đáo. Cô dành tình yêu và niềm cảm phục cho những người chiến sĩ, coi họ là những người đẹp nhất, thông minh và cao thượng nhất.
Phương Định còn là người giàu lòng tự trọng và dũng cảm. Qua cảm giác và suy nghĩ của cô trong một lần phá bom, ta thấy được tinh thần trách nhiệm và sự gan dạ của cô. Dù đã quen với công việc nguy hiểm, mỗi lần phá bom vẫn là một thử thách. Cô không sợ cái chết, nhưng luôn căng thẳng và tập trung cao độ. Qua đó, Phương Định hiện lên với vẻ đẹp nội tâm phong phú, tâm hồn trong sáng và sống có lý tưởng.
Lê Minh Khuê đã miêu tả chi tiết và tinh tế từng cảm giác, ý nghĩ của nhân vật. Mỗi lần phá bom là một thử thách với thần kinh, và từng cảm giác trở nên sắc nhọn hơn khi đối mặt với cái chết.
“Trường Sơn đông nắng tây mưa
Ai chưa qua đó như chưa hiểu mình.”
(Tố Hữu)
Lãng mạn là nét đẹp của những chàng trai, cô gái trên cung đường Trường Sơn khốc liệt, là chủ nghĩa anh hùng cách mạng, và là đỉnh cao của một thời kỳ văn học. Từ mối tình lãng mạn của Nguyệt và Lãm trong “Mảnh trăng cuối rừng” của Nguyễn Minh Châu, đến sự hy sinh của những cô gái thanh niên xung phong trong “Khoảng trời – hố bom” của Lâm Thị Mỹ Dạ, tất cả đều làm nổi bật vẻ đẹp của thời đại.
“Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn lửa
Đánh lạc hướng thù hứng lấy luồng bom.”
Nhiều và còn biết bao tấm gương hy sinh của những cô gái ở Ngã ba Đồng Lộc... đã góp phần cho “Tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân” (Lê Anh Xuân).
Bằng ngòi bút miêu tả tâm lý nhân vật sinh động, chân thực và cách lựa chọn ngôi kể, giọng điệu trần thuật phù hợp, Lê Minh Khuê đã tạo nên một câu chuyện tự nhiên, thoải mái, trẻ trung và đậm chất nữ tính. Lời kể thường dùng những câu ngắn, nhịp nhanh, tạo không khí khẩn trương của chiến trường. Ở những đoạn hồi tưởng, nhịp kể chậm lại, gợi nhớ những kỷ niệm tuổi niên thiếu hồn nhiên, nhạy cảm của một cô học sinh thành phố thích mơ mộng. Truyện viết về chiến tranh, với những chi tiết về bom đạn, hi sinh, nhưng trọng tâm vẫn hướng vào thế giới nội tâm, làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn con người trong chiến tranh. Lê Minh Khuê đã khắc họa thành công vẻ đẹp tâm hồn, tư tưởng và phẩm chất cao quý của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Đó cũng là hình ảnh tiêu biểu của thế hệ trẻ Việt Nam thời chống Mỹ, đầy gian khổ, hy sinh nhưng vẻ vang và oai hùng.
Những nhận định hay về truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi
1. Lê Minh Khuê là một trong những cây bút nổi bật của văn học Việt Nam, với những tác phẩm không chỉ khuấy động dư luận mà còn đặt ra những vấn đề sâu sắc, buộc chúng ta phải nhìn lại quá khứ và hiện tại của đất nước bằng con mắt tỉnh táo hơn. Dù viết về cuộc sống hiện tại, truyện của chị luôn mang đến cảm giác bất an, khiến người đọc không thể yên lòng. Ngay cả những tác phẩm như “Nước trong” hay “Trên đường đê” cũng khiến ta phải suy ngẫm (Phạm Xuân Nguyên).
2. Lê Minh Khuê là một nhà văn lão luyện, với khả năng khiến người đọc không phân biệt được đâu là hư cấu và đâu là hiện thực (Tạ Duy Anh).
3. Phương Định không chỉ là một cô gái nhạy cảm, trẻ trung, trong sáng và mơ mộng, mà còn là người có tinh thần trách nhiệm cao, luôn hết lòng vì nhiệm vụ.
4. Trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi”, Lê Minh Khuê không chỉ khắc họa sự gan dạ, kiên cường của những cô gái trong tổ trinh sát mặt đường mà còn làm nổi bật vẻ đẹp gần gũi, đời thường của họ.
5. Tác giả đã tái hiện một thời kỳ chiến tranh đầy gian khổ và khốc liệt, làm nổi bật hình ảnh những nữ thanh niên xung phong trẻ trung, nhiệt huyết, gan dạ và kiên cường.
6. Nghệ thuật truyện ngắn đặc sắc: sử dụng dòng thời gian hồi tưởng xen kẽ hiện tại, giọng kể bình thản làm tôn lên phẩm chất anh hùng của các nhân vật, cùng những hình ảnh miêu tả sự tàn khốc của chiến tranh.
7. “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê đã làm nổi bật tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm, và cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ nhưng vẫn lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Đó chính là hình ảnh tiêu biểu của thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
8. Nhiều tác giả, sau một vài truyện ngắn thành công, đã chuyển sang viết tiểu thuyết. Nhưng với Lê Minh Khuê, dù đã hơn 20 năm cầm bút, chị vẫn trung thành với thể loại truyện ngắn (Bùi Việt Sỹ).
9. Những truyện ngắn đầu tay của Lê Minh Khuê đã tạo nên một phong cách riêng. Chị là một cây bút nữ có nhiều đóng góp cho truyện ngắn, từ sự hồn nhiên, trong trẻo đến sắc sảo và nghiêm ngặt. Chị đi sâu vào nhiều khía cạnh của cuộc sống, đặc biệt chú ý đến đạo đức, nhân sinh và thế thái (Lê Thị Đức Hạnh).
10. Lê Minh Khuê đã viết “Những ngôi sao xa xôi” bằng một ngòi bút dung dị, đầy nữ tính, thể hiện phong cách riêng của mình. Tác phẩm là một truyện ngắn đầy chất thơ, miêu tả thành công vẻ đẹp tâm hồn mơ mộng nhưng cũng vô cùng quả cảm, anh dũng của thế hệ trẻ Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ.
11. Dù xảy ra trong quá khứ hay hiện tại, những truyện ngắn sắc sảo, đôi lúc buồn cô quạnh của Lê Minh Khuê đều chịu ảnh hưởng sâu sắc từ chiến tranh và sự xâm lược. Tập truyện này đề cập đến tình yêu, đói nghèo, lòng tham, sự ngờ vực, phẩm giá và cái chết, cũng như hậu quả dai dẳng của chiến tranh đối với những người may mắn sống sót. Qua bản dịch, tác giả hiện lên với văn phong đẹp, nghiêm trang, cùng sự châm biếm tinh tế và khả năng nhận xét sâu sắc.
12. Lê Minh Khuê rất khéo léo trong việc viết đối thoại. Những cuộc đối thoại của chị gọn gàng, chắc chắn, hiếm khi thừa lời và luôn để lại ấn tượng. Chúng chứa đầy thông tin và phản ánh tâm lý phức tạp của nhân vật. Hãy lưu ý giọng điệu của người bạn đồng nghiệp của Mi trong truyện “Cơn mưa cuối mùa”: điềm đạm, thấu hiểu và đầy kiềm chế. Đó cũng là giọng điệu xuyên suốt trong các tác phẩm của Lê Minh Khuê, và cũng là giọng điệu thực của chị trong đời thực.
13. Cảm hứng thế sự chi phối mạnh mẽ đến hệ thống hình tượng trong tác phẩm của Lê Minh Khuê. Nổi bật trong truyện ngắn của chị là hình tượng con người bế tắc và bất lực. Họ ý thức sâu sắc về cuộc sống tồi tệ mà họ đang phải chịu đựng, nhưng không có cách nào thoát ra được. Họ đau đớn vì sự tối tăm, cùn mòn, khát khao thay đổi, nhưng cũng hiểu rõ sự bất lực của chính mình. Nhà văn thường bắt đầu từ những tình huống đời thường, với lối kể chuyện tự nhiên, nhuần nhị.
14. Không ngần ngại khám phá những góc khuất dữ dội và gai góc của cuộc sống, Lê Minh Khuê kêu gọi sự tỉnh táo nhận thức, nhìn thẳng vào sự thật, và bóc trần những ảo tưởng. Chị đặt ra nhiều vấn đề thiết yếu của đời sống đương đại một cách trực diện. Nhiều truyện ngắn của chị thu hút người đọc bởi tính thời sự, sự tinh tế trong miêu tả tâm lý, cái nhìn hài hước nhưng đầy chua xót về các tình huống đời sống, cùng những chi tiết mô tả sinh động.
Tư liệu liên hệ, mở rộng "Những ngôi sao xa xôi"
1. Khi đề cập đến sở thích ngắm mình trong gương của Phương Định, chúng ta có thể liên hệ đến nhân vật Chiến trong tác phẩm “Những đứa con trong gia đình” của nhà văn Nguyễn Thi. Nếu Phương Định thích soi gương thì chị Chiến khi ra trận cũng không quên mang theo một chiếc gương. Mạnh mẽ, dũng cảm nhưng những cô gái cũng vô cùng nữ tính.
2. Khi nói đến thái độ sẵn sàng chấp nhận cái chết của những cô gái, ta có thể liên hệ đến những vần thơ của Thanh Thảo trong “Khúc bảy”:
“Chúng tôi đã đi không tiếc đời mình
Nhưng tuổi hai mươi làm sao không tiếc
Nhưng ai cũng tiếc tuổi hai mươi
Thì còn chi Tổ quốc”
3. Trong văn học chống Mỹ, các nhà văn thường ít chú ý đến việc khai thác tâm lí nhân vật, nhân vật chủ yếu được xây dựng bằng những hành động anh hùng. Cô Nguyệt của Nguyễn Minh Châu, “mảnh trăng” tiêu biểu, tập trung đầy đủ đến mức lí tưởng vẻ đẹp của người phụ nữ thanh niên xung phong Trường Sơn nhưng lại thiếu hẳn chiều sâu tâm lí. Với “Những ngôi sao xa xôi”, Lê Minh Khuê đã tập trung chú ý đến việc thể hiện tâm lí nhân vật bên cạnh việc miêu tả những hành động anh hùng của họ.
4. “Có biết bao người con gái, con trai
Trong bốn ngàn lớp người giống ta lứa tuổi
Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra Đất Nước”.
(“Đất nước” – Nguyễn Khoa Điềm)
5. “Em nằm dưới đất sâu
Như khoảng trời nằm yên trong đất
Đêm đêm tâm hồn em tỏa sáng
Những vì sao ngời chói lung linh”
(“Khoảng trời và hố bom” - Lâm Thị Mỹ Dạ)
6. “Hạnh phúc là gì?
Bao lần ta lúng túng
Hỏi nhau hoài mà nghĩ mãi chưa ra
Cho đến ngày cất bước đi xa,
Miền Nam gọi, hai chúng mình có mặt…
(“Bài thơ về hạnh phúc” - Bùi Minh Quốc)
7. “Gặp em trên cao lộng gió
Rừng lạ ào ào lá đỏ
Em đứng bên đường như quê hương
Vai áo bạc quàng súng trường
Đoàn quân vẫn đi vội vã
Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa
Chào em, em gái tiền phương
Hẹn gặp nhé giữa Sài Gòn
Em vẫy tay cười đôi mắt trong
(“Lá đỏ” - Nguyễn Đình Thi)
8. “Xẻ dọc Trường Sơn, đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai"
(“Theo chân Bác” - Tố Hữu)
Tư liệu liên hệ, mở rộng "Những ngôi sao xa xôi"
- Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi được trích từ tập truyện cùng tên của nhà văn Lê Minh Khuê.
- Văn Mẫu Lớp 11: Tuyển Tập 48 Mở Bài Đặc Sắc Về Bài Thơ Đây Thôn Vĩ Dạ Của Hàn Mặc Tử
- Truyện ngắn Vợ Nhặt - Tác giả Kim Lân, trích từ tập truyện Con Chó Xấu Xí
- Phân tích bài thơ Bánh trôi nước - Dàn ý chi tiết và 11 bài văn mẫu hay nhất dành cho học sinh lớp 7
- Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận tinh tế bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh cùng sơ đồ tư duy và 24 bài phân tích sâu sắc