Hướng dẫn Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 66 - Sách Kết nối tri thức 6, Ngữ văn lớp 6, Tập 1

EduTOPS trân trọng giới thiệu đến bạn đọc bài Soạn văn 6: Thực hành tiếng Việt (trang 66), nằm trong bộ sách Kết nối tri thức, tập 1. Đây là tài liệu tham khảo chất lượng, hỗ trợ đắc lực cho việc học tập của học sinh.

Tài liệu này được biên soạn đặc biệt dành cho học sinh lớp 6, mang lại nguồn kiến thức bổ ích và thiết thực. Hãy khám phá ngay để nâng cao kỹ năng ngôn ngữ của bạn!

Hướng dẫn chi tiết Soạn bài Thực hành tiếng Việt (trang 66)

Tác dụng của việc mở rộng thành phần chính trong câu

Hãy so sánh hai câu dưới đây để hiểu rõ tác dụng của việc mở rộng thành phần chính bằng cụm từ:

(1) Tuyết/rơi.

(2) Tuyết trắng/rơi đầy trên đường.

Trong câu (1), các thành phần chính như chủ ngữ và vị ngữ chỉ gồm một từ đơn lẻ. Trong khi đó, câu (2) sử dụng cụm từ để mở rộng thành phần chính. Chủ ngữ 'tuyết trắng' mang tính miêu tả cụ thể hơn nhờ thông tin về màu sắc, còn vị ngữ 'rơi đầy trên đường' cung cấp chi tiết về mức độ và địa điểm, giúp câu văn trở nên sinh động và giàu hình ảnh hơn.

Nhận biết cấu trúc của cụm danh từ

- Cụm danh từ ở dạng đầy đủ bao gồm ba phần chính: phần phụ trước, phần trung tâm (là danh từ), và phần phụ sau. Phần phụ trước thường biểu thị số lượng của sự vật, trong khi phần phụ sau thường mô tả đặc điểm hoặc xác định vị trí của sự vật trong không gian hoặc thời gian.

- Xét ví dụ: “Tất cả những học sinh chăm chỉ đều được cô giáo khen ngợi”. Trong câu này, 'tất cả những học sinh chăm chỉ' là một cụm danh từ với 'học sinh' là danh từ trung tâm. Các từ 'tất cả' và 'những' đứng trước biểu thị số lượng, còn 'chăm chỉ' đứng sau nêu lên đặc điểm của học sinh.

Cụm danh từ

Câu 1. Tìm cụm danh từ trong những câu thơ sau:

a. Nhưng trời giá rét quá, khách qua đường đều rảo bước rất nhanh, chẳng có ai đoái hoài đến lời chào hàng của em.

Cụm danh từ: lời chào hàng của em

b. Tất cả các ngọn nến bay lên, bay lên mãi rồi biến thành những ngôi sao trên trời.

Cụm danh từ: tất cả các ngọn nến bay lên, những ngôi sao trên trời.

Câu 2. Tìm một cụm danh từ trong truyện Cô bé bán diêm. Từ danh từ trung tâm trong cụm từ đó, hãy tạo ra ba cụm từ khác.

- Cụm danh từ: những que diêm còn lại trong bao

- Danh từ trung tâm: que diêm

- Ba cụm danh từ khác:

• tất cả que diêm dưới đất
• những que diêm cháy hết
• vài que diêm nhỏ bé

Câu 3. So sánh những câu văn sau đây và rút ra nhận xét về tác dụng của việc dùng cụm từ làm thành phần chính của câu:

a.

- Em bé vẫn lang thang trên đường.

- Em bé đáng thương, bụng đói rét vẫn đang lang thang trên đường.

Chủ ngữ trong câu thứ nhất là một từ, trong câu thứ hai là một cụm danh từ. Cụm danh từ: 'em bé đáng thương, bụng đói rét' đã khắc họa rõ nét cảnh ngộ tội nghiệp và bất hạnh của cô bé bán diêm.

b.

- Em gái đang dò dẫm trong đêm tối.

- Một em gái nhỏ đầu trần, chân đi đất, đang dò dẫm trong đêm tối.

Chủ ngữ trong câu thứ nhất là một từ, trong câu thứ hai là một cụm danh từ. Cụm danh từ: 'một em gái nhỏ đầu trần, chân đi đất' đã miêu tả chi tiết ngoại hình của em bé, làm nổi bật tình cảnh nghèo khổ của em.

Câu 4. Các câu sau có chủ ngữ là một danh từ. Hãy mở rộng chủ ngữ thành cụm danh từ.

a. Gió vẫn thổi rít vào trong nhà.

Những cơn gió mùa đông bắc vẫn thổi rít vào trong nhà.

b. Lửa tỏa ra hơi nóng dịu dàng.

Ngọn lửa đỏ rực tỏa ra hơi nóng dịu dàng.

Câu 5. Hãy tưởng tượng và viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) về cảnh cô bé bán diêm gặp lại người bà trên thiên đường, trong đó có ít nhất một cụm danh từ làm thành phần chính của câu.

- Gợi ý:

• Không gian gặp gỡ: trên thiên đường.
• Nhân vật: người bà và cô bé bán diêm.
• Hành động và tâm trạng của cô bé khi gặp lại bà.

- Bài mẫu:

Mẫu 1

Những que diêm còn lại vừa cháy hết. Một luồng ánh sáng xuất hiện. Hóa ra đó là những thiên thần nhỏ đến để đưa cô bé bán diêm lên thiên đường. Khi đến nơi, em cảm thấy vô cùng thích thú. Dưới chân em chính là những đám mây trắng mềm mại. Trên thiên đàng cũng có những vườn cây xanh tươi. Cánh cổng thiên đàng rộng lớn đang ở trước mặt. Các thiên thần đã đưa em đến một căn nhà nhỏ. Khi bước vào, em rất ngạc nhiên khi nhìn thấy bà đang ngồi trên ghế. Cô bé bán diêm chạy đến sà vào lòng của bà, nức nở khóc. Bà mỉm cười xoa đầu em. Hai bà cháu mừng rỡ khi gặp lại nhau. Các thiên thần nhỏ cũng bước vào theo em. Họ nói rằng thượng đế đã cho phép hai bà cháu sống ở đây. Cô bé mỉm cười cảm ơn các thiên thần nhỏ. Từ đó, hai bà cháu sống hạnh phúc cùng nhau.

Cụm danh từ: Những que diêm còn lại

Mẫu 2

Sau khi tỉnh dậy, cô bé bán diêm thấy mình đang nằm trên một chiếc giường bằng mây. Hôm qua, bà đã xuất hiện rồi đưa em lên thiên đàng cùng bà. Em cứ nghĩ rằng đó chỉ là một giấc mơ nhưng tất cả đều là sự thật. Một lúc sau, một thiên thần xinh đẹp đã đến chào hỏi cô bé. Sau đó, thiên thần đưa cô bé bán diêm đến gặp bà. Em chạy đến ôm lấy bà, mỉm cười nhìn bà và cảm thấy vô cùng hạnh phúc. Bà đưa em đến cạnh một chiếc bàn lớn có rất nhiều các món ăn ngon. Hai bà cháu vừa ăn vừa vui vẻ trò chuyện với các thiên thần. Ăn xong, cô bé còn được các thiên thần đưa đi thăm khu vườn rộng lớn của thiên đàng. Cô bé bán diêm cảm thấy vô cùng hạnh phúc khi từ nay sẽ được sống cùng bà.

Cụm danh từ: một thiên thần xinh đẹp

* Bài tập ôn luyện thêm: 

Câu 1. Xác định danh từ trung tâm và đặt câu với các cụm danh từ sau:

a. những chiếc khăn màu đỏ

b. con đường xưa cũ đó

c. bông hoa rực rỡ sắc màu kia

d. bức thư mới viết hôm qua

Gợi ý:

a. những chiếc khăn màu đỏ

• Danh từ trung tâm:
• Đặt câu: Những chiếc dép màu đỏ mới được giặt xong.

b. con đường làng xưa cũ đó

• Danh từ trung tâm: con đường
• Đặt câu: Tôi thường đi học qua con đường cũ ấy.

c. bông hoa rực rỡ sắc màu kia

• Danh từ trung tâm: bông hoa
• Đặt câu: Em rất thích bông hoa rực rỡ sắc màu kia.

d. bức thư mới viết hôm qua

• Danh từ trung tâm: bức thư
• Đặt câu: Bức thư mới viết hôm qua đã được gửi đi rồi.

Câu 2. Hãy viết một đoạn văn về chủ đề tự chọn, trong đó có sử dụng ít nhất hai cụm danh từ.

Gợi ý:

Buổi sáng mùa xuân trên quê hương em thật đẹp. Không khí rất trong lành và mát mẻ. Khi ông mặt trời dậy thật sớm để đánh thức mọi người sau một đêm dài. Những cô cậu nắng tinh nghịch cũng thức giấc, chạy nhảy tung tăng dưới mặt đất. Hạt sương đọng trên lá cây cũng dần tan biến. Làn gió khẽ lướt qua khiến những cành lá rung rinh. Đặc biệt nhất là bầu trời buổi sáng sớm, thật trong lành biết bao. Chị gió tung tăng nô đùa khắp nơi. Cô mây thì dạo chơi quanh những ngọn núi phía xa. Vài chú chim nhỏ cất tiếng hót đón chào ngày mới. Khu vườn trước nhà tràn ngập sắc xanh: màu xanh của thảm cỏ; màu xanh của lá cây; màu xanh của những trái cây chưa chín. Ngoài đường vẫn còn rất yên tĩnh. Thỉnh thoảng có những tiếng trò chuyện của các bác nông dân phải ra đồng làm việc. Chỉ một lúc sau, con đường đã ngập tràn tiếng cười nói, tiếng xe cộ… của những người đi học, đi làm. Khi được ngắm nhìn quê hương lúc này, em cảm thấy vô cùng hạnh phúc.

Cụm danh từ: Những cô cậu nắng tinh nghịch, màu xanh của thảm cỏ