Đoạn trích 'Vượt thác' - Trích từ chương XI của tác phẩm 'Quê nội' của nhà văn Võ Quảng

Dưới đây, EduTOPS xin giới thiệu tài liệu phân tích chi tiết về đoạn trích này. Mời bạn đọc cùng khám phá và tham khảo những thông tin hữu ích được cung cấp trong phần nội dung tiếp theo.

Vượt thác

Nghe đọc đoạn trích Vượt thác:

Gió nồm vừa thổi, dượng Hương nhổ sào. Cánh buồm nhỏ căng phồng, thuyền rẽ sóng lướt nhanh như thể đang hối hả trở về với núi rừng thân thuộc.

Chẳng mấy chốc, chúng tôi đã tới ngã ba sông, nơi những bãi dâu xanh mướt trải dài bất tận, kéo dài đến tận những ngôi làng xa xôi.

Thỉnh thoảng, chúng tôi bắt gặp những con thuyền chất đầy cau tươi, dây mây, dầu rái, hoặc chở mít, quế. Tất cả đều xuôi dòng chậm rãi. Càng ngược dòng, cảnh vật càng trở nên um tùm. Dọc bờ sông, những cây cổ thụ sừng sững đứng im lặng, như đang suy tư nhìn xuống dòng nước. Núi cao bỗng hiện ra chắn ngang tầm mắt. Đã tới Phường Rạnh, nơi thuyền chuẩn bị vượt qua nhiều thác nước hiểm trở.

Tới Phường Rạnh, dượng Hương bảo mọi người nấu cơm để ăn cho chắc bụng. Mùa nước lớn, đôi khi phải chống sào liên tục không ngơi tay. Ba chiếc sào tre đầu bịt sắt đã sẵn sàng. Nước từ trên cao đổ xuống giữa hai vách đá dựng đứng, chảy xiết như đuôi rắn. Dượng Hương Thư, cởi trần, đứng sau lái, co người phóng mạnh chiếc sào xuống lòng sông với tiếng “soạc” vang lên. Thép cắm sâu vào sỏi! Dượng Hương ghì chặt sào, lấy thế trụ vững, giúp chú Hai và thằng Cù Lao phóng sào theo. Chiếc sào của dượng dưới sức chống cong vút. Nước bị cản văng bọt tứ phía, thuyền chòng chành, tưởng chừng muốn trôi ngược về Hòa Phước.

Những động tác thả sào, rút sào diễn ra nhanh thoăn thoắt. Thuyền cố gắng tiến lên. Dượng Hương Thư hiện lên như một bức tượng đồng, bắp thịt cuồn cuộn, hàm răng nghiến chặt, quai hàm bạnh ra, đôi mắt sáng rực như lửa, ghì chặt ngọn sào tựa một dũng sĩ của dãy Trường Sơn hùng vĩ. Dượng Hương Thư lúc vượt thác khác hẳn với dượng ở nhà, nói năng nhỏ nhẹ, tính tình nhu mì, ai gọi cũng dạ vâng.

Đến chiều tối, thuyền đã vượt qua thác Cổ Cò.

Chú Hai vứt sào, ngồi thở hổn hển. Dòng sông uốn lượn quanh co giữa những ngọn núi cao sừng sững. Dọc sườn núi, những cây cổ thụ mọc giữa bụi rậm, từ xa trông như những cụ già đang vẫy tay gọi đám con cháu tiến lên phía trước. Sau nhiều lớp núi, đồng ruộng lại hiện ra. Đã tới Trung Phước.

I. Đôi nét về tác giả Võ Quảng

- Võ Quảng (1920 - 2007), quê ở tỉnh Quảng Nam.

- Ông là nhà văn chuyên viết truyện dành cho thiếu nhi.

- Võ Quảng là một trong những người sáng lập và từng giữ chức Giám đốc Nhà xuất bản Kim Đồng.

- Ông cũng từng được bổ nhiệm làm Giám đốc Xưởng phim hoạt hình Việt Nam.

- Năm 1965, ông chính thức trở thành Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.

- Năm 1968, ông chuyển công tác về Bộ Văn hóa.

- Năm 1971, Võ Quảng được bầu làm Chủ tịch Hội đồng Văn học Thiếu nhi thuộc Hội Nhà văn Việt Nam và giữ chức vụ này cho đến khi nghỉ hưu.

- Một số tác phẩm tiêu biểu của ông bao gồm: 'Thấy cái hoa nở' (thơ, 1962), 'Những chiếc áo ấm' (truyện, 1970), 'Quê nội' (truyện, 1974), 'Tảng sáng' (truyện, 1976)...

II. Giới thiệu về đoạn trích 'Vượt thác'

1. Xuất xứ

- Bài “Vượt thác” được trích từ chương XI của tác phẩm 'Quê nội'.

- 'Quê nội' (1974) là một trong hai tác phẩm xuất sắc nhất của nhà văn Võ Quảng.

- Tác phẩm kể về cuộc sống tại một ngôi làng ven sông Thu Bồn (làng Hòa Phước), thuộc tỉnh Quảng Nam, miền Trung Trung Bộ, trong giai đoạn sau Cách mạng tháng Tám (1945) và những năm đầu kháng chiến chống thực dân Pháp.

2. Bố cục

Gồm 3 phần:

- Phần 1. Từ đầu đến “Thuyền chuẩn bị vượt nhiều thác nước”. Hành trình của con thuyền qua đoạn sông êm đềm trước khi đối mặt với thác dữ.

- Phần 2. Tiếp theo đến “ai cũng gọi vâng vâng dạ dạ”. Cuộc chiến của con thuyền khi vượt qua đoạn sông đầy thác ghềnh hiểm trở.

- Phần 3. Còn lại. Con thuyền tiếp tục hành trình trên đoạn sông đã qua thác dữ, trở lại với sự yên bình.

3. Tóm tắt

Bài văn “Vượt thác” khắc họa hành trình của con thuyền trên dòng sông Thu Bồn, từ đoạn sông êm đềm trước chân thác, đến khi vượt qua thác dữ, và cuối cùng là đoạn sông đã qua thác. Qua đó, tác giả làm nổi bật sự dũng cảm và sức mạnh của con người lao động, tương phản với khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ và rộng lớn.