Đề cương ôn tập giữa học kì 1 môn Ngữ văn 6 sách Kết nối tri thức với cuộc sống - Hướng dẫn ôn thi giữa kì 1 Văn 6 năm 2024 - 2025

Đề cương ôn tập giữa học kì 1 môn Ngữ văn 6 - Kết nối tri thức với cuộc sống năm 2024 - 2025 được biên soạn nhằm giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, kèm theo 3 đề mẫu ôn thi giữa kì 1 để chuẩn bị hiệu quả cho kỳ thi sắp tới.

Bộ đề cương ôn thi giữa học kì 1 Văn 6 Kết nối tri thức không chỉ là tài liệu hữu ích cho học sinh mà còn hỗ trợ giáo viên trong việc xây dựng đề cương ôn tập giữa kì 1 môn Ngữ văn 6. Mời quý thầy cô và các em học sinh tham khảo chi tiết bài viết dưới đây từ EduTOPS.

A. Phần văn bản

1. Truyện và truyện đồng thoại

- Khái niệm:

• Truyện là thể loại văn học kể lại một câu chuyện, bao gồm cốt truyện, nhân vật, không gian, thời gian và bối cảnh diễn ra các sự kiện.
• Truyện đồng thoại là thể loại truyện dành cho trẻ em, với nhân vật thường là loài vật hoặc đồ vật được nhân cách hóa. Những nhân vật này vừa giữ đặc tính vốn có của chúng, vừa mang những đặc điểm của con người.

- Cốt truyện: là yếu tố quan trọng trong truyện kể, bao gồm các sự kiện chính được sắp xếp theo một trình tự nhất định, từ mở đầu, diễn biến đến kết thúc.

- Người kể chuyện: là nhân vật do tác giả tạo ra để kể lại câu chuyện. Có hai kiểu người kể chuyện phổ biến:

• Người kể chuyện ngôi thứ nhất: xưng “tôi”, trực tiếp tham gia vào câu chuyện.
• Người kể chuyện ngôi thứ ba (người kể chuyện giấu mình): không tham gia vào câu chuyện nhưng biết rõ mọi diễn biến.

- Lời người kể chuyện: thuật lại các sự kiện trong câu chuyện, bao gồm cả hoạt động của nhân vật và miêu tả bối cảnh không gian, thời gian của những sự kiện đó.

- Lời nhân vật: là lời nói trực tiếp của nhân vật (đối thoại, độc thoại), có thể được trình bày riêng biệt hoặc xen kẽ với lời người kể chuyện.

2. Thơ

Một số đặc điểm của thơ:

- Được sáng tác theo thể thơ nhất định với những đặc điểm riêng về số tiếng mỗi dòng, số dòng thơ trong mỗi bài. Ví dụ:

• Thơ lục bát: gồm các cặp thơ với một câu lục (6 tiếng) và một câu bát (8 tiếng).
• Thơ thất ngôn bát cú: gồm 8 dòng thơ, mỗi dòng có 7 tiếng.
• Thơ thất ngôn tứ tuyệt: gồm 4 dòng thơ, mỗi dòng có 7 tiếng.
• Thơ ngũ ngôn tứ tuyệt: gồm 4 dòng thơ, mỗi dòng có 5 tiếng.

- Ngôn ngữ: cô đọng, giàu nhạc điệu và hình ảnh, sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, điệp ngữ…

- Nội dung: chủ yếu thể hiện tình cảm, cảm xúc của nhà thơ trước cuộc sống.

- Các yếu tố trong thơ:

• Yếu tố tự sự (kể lại một sự việc, câu chuyện).
• Yếu tố miêu tả (tái hiện những đặc điểm nổi bật của đối tượng).

→ Cả hai yếu tố này chỉ là phương tiện để nhà thơ bộc lộ tình cảm, cảm xúc.

3. Miêu tả nhân vật trong truyện kể

- Ngoại hình: dáng vẻ bên ngoài của nhân vật, bao gồm thân hình, gương mặt, ánh mắt, làn da, mái tóc, trang phục…

- Hành động: những cử chỉ, việc làm thể hiện cách ứng xử của nhân vật với bản thân và thế giới xung quanh.

- Ngôn ngữ: lời nói của nhân vật, được thể hiện qua hai hình thức chính là đối thoại và độc thoại.

- Thế giới nội tâm: những cảm xúc, tình cảm và suy nghĩ sâu kín của nhân vật.

4. Văn bản

- Yêu cầu: tóm tắt, chỉ ra nội dung chính, nhân vật chính, người kể chuyện, đặc điểm của nhân vật, tác giả, xuất xứ của từng văn bản đã học.

- Các văn bản đã học: Bài học đường đời đầu tiên, Nếu cậu muốn có một người bạn, Bắt nạt, Chuyện cổ tích về loài người, Mây và sóng, Bức tranh của em gái tôi, Cô bé bán diêm, Gió lạnh đầu mùa, Con chào mào.

B. Phần thực hành tiếng Việt

1. Từ đơn và từ phức

- Từ đơn: từ chỉ gồm một tiếng duy nhất.

- Từ phức: là từ có từ hai tiếng trở lên, được chia thành hai loại chính:

• Từ ghép: từ phức được hình thành bằng cách ghép các tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa.
• Từ láy: từ phức mà các tiếng có quan hệ với nhau về âm (lặp lại âm đầu, vần hoặc cả âm đầu và vần).

2. Ẩn dụ

Là biện pháp tu từ gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng, nhằm tăng tính gợi hình, gợi cảm cho cách diễn đạt.

3. Mở rộng thành phần chính của câu bằng cụm từ

- Tác dụng khi dùng cụm từ làm thành phần chính của câu: giúp câu cung cấp nhiều thông tin hơn, làm rõ ý nghĩa và tăng tính chi tiết cho người đọc, người nghe.

- Các cụm từ tiêu biểu: cụm danh từ, cụm tính từ, cụm động từ:

• Cụm danh từ gồm danh từ và một hoặc một số từ khác bổ sung nghĩa cho danh từ.
• Cụm động từ gồm động từ và một hoặc một số từ khác bổ sung nghĩa cho động từ.
• Cụm tính từ gồm tính từ và một hoặc một số từ khác bổ sung nghĩa cho tính từ.

C. Đề ôn tập học kì 1 môn Ngữ văn 6

Đề ôn tập 1

Ma trận đề thi giữa kì 1 Ngữ văn 6 sách Kết nối tri thức với cuộc sống

Đề thi giữa kì 1 môn Ngữ Văn lớp 6

PHẦN I: ĐỌC- HIỂU (5 điểm)

Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi.

“Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi càng tôi trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi. Mỗi khi tôi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã. Lúc tôi đi bách bộ thì cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn. Đầu tôi to và nổi từng tảng, rất bướng. Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc.”

(Ngữ văn 6- Tập 1)

Câu 1. Đoạn trích trên được trích trong văn bản nào? Ai là tác giả?

Câu 2. Đoạn trích được kể theo ngôi thứ mấy? Vì sao em biết?

Câu 3. Tìm các câu văn có sử dụng phép tu từ so sánh? Hãy cho biết phép tu từ so sánh đó thuộc kiểu so sánh nào?

Câu 4. Tác dụng của phép tu từ so sánh được sử dụng trong đoạn trích trên?

Câu 5. Cho biết nội dung của đoạn trích trên?

Câu 6. Từ bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn, em hãy rút ra bài học cho bản thân?

PHẦN II: VIẾT (5 điểm).

Kể lại một trải nghiệm của bản thân em.

Đáp án đề thi giữa kì 1 môn Ngữ Văn lớp 6

Đề ôn tập 2

Phần 1: Đọc hiểu (5 điểm)

Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi.

“Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi càng tôi trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi. Mỗi khi tôi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã. Lúc tôi đi bách bộ thì cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn. Đầu tôi to và nổi từng tảng, rất bướng. Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc.”

(Ngữ văn 6 - Tập 1)

Câu 1 (0,5 điểm): Đoạn trích trên được trích trong văn bản nào? Ai là tác giả?

Câu 2 (0,5 điểm): Đoạn trích được kể theo ngôi thứ mấy? Vì sao em biết?

Câu 3 (1,5 điểm): Tìm các câu văn có sử dụng phép tu từ so sánh? Hãy cho biết phép tu từ so sánh đó thuộc kiểu so sánh nào?

Câu 4 (0,5 điểm): Tác dụng của phép tu từ so sánh được sử dụng trong đoạn trích trên?

Câu 5 (1 điểm): Cho biết nội dung của đoạn trích trên?

Câu 6 (1 điểm): Từ bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn, em hãy rút ra bài học cho bản thân?

Phần 2: Tập làm văn (5 điểm)

Kể lại một trải nghiệm của bản thân em.

ĐÁP ÁN GỢI Ý

Phần 1: Đọc hiểu (5 điểm)

Câu 1 (0,5 điểm): Đoạn trích được trích trong văn bản “Bài học đường đời đầu tiên”. Tác giả Tô Hoài.

Câu 2 (0,5 điểm): Đoạn trích được kể bằng ngôi thứ nhất. Người kể xưng “tôi” kể chuyện.

Câu 3 (1,5 điểm):

Các câu văn có sử dụng phép tu từ so sánh:

+ Những ngọn cỏ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua.

→ So sánh ngang bằng.

+ Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc.

→ So sánh ngang bằng.

Câu 4 (0,5 điểm): Tác dụng của phép so sánh: Nhấn mạnh vẻ đẹp cường tráng, khỏe mạnh của Dế Mèn.

Câu 5 (1 điểm): Đoạn văn miêu tả vẻ đẹp cường tráng của Dế Mèn. Qua đó bộc lộ được tính cách của nhân vật.

Câu 6 (1 điểm): Không nên huênh hoang tự mãn, biết thông cảm và chia sẻ, biết suy nghĩ và cân nhắc trước khi làm một việc gì.

Phần 2: Tập làm văn (5 điểm)

a. Hình thức:

- Đảm bảo bố cục 3 phần.

- Diễn đạt lưu loát, rõ ràng, không mắc lỗi chính tả.

- Kể theo ngôi thứ nhất.

b. Nội dung:

- Mở bài: Giới thiệu sơ lược về trải nghiệm. Dẫn dắt chuyển ý, gợi sự tò mò, hấp dẫn với người đọc.

- Thân bài:

+ Trình bày chi tiết về thời gian, không gian, hoàn cảnh xảy ra câu chuyện.

+ Trình bày chi tiết những nhân vật liên quan.

+ Trình bày các sự việc theo trình tự rõ ràng, hợp lí.

(Kết hợp kể và tả. Sự việc này nối tiếp sự việc kia một cách hợp lí).

- Kết bài:

+ Cảm nghĩ của người viết.

+ Rút ra ý nghĩa của trải nghiệm.

Đề ôn tập 3

PHẦN I: ĐỌC- HIỂU (5 điểm)

Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi.

Mẹ là cơn gió mùa thu
Cho con mát mẻ lời ru năm nào
Mẹ là đêm sáng trăng sao
Soi đường chỉ lối con vào bến mơ

Mẹ luôn mong mỏi đợi chờ
Cho con thành tựu được nhờ tấm thân
Mẹ thường âu yếm ân cần
Bảo ban chỉ dạy những lần con sai

(“ Mẹ là tất cả” - Lăng Kim Thanh)

Câu 1 (1,0 điểm) Đoạn thơ trên được viết theo thể thơ gì? Và đoạn thơ trên thuộc chủ đề nào mà em đã học?

Câu 2 (1,0 điểm) Tìm các từ láy được tác giả sử dụng trong đoạn thơ trên.

Câu 3 (1,0 điểm) Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ sau.

Mẹ là cơn gió mùa thu

Cho con mát mẻ lời ru năm nào

Mẹ là đêm sáng trăng sao

Soi đường chỉ lối con vào bến mơ

Câu 4 (1,0 điểm) Hãy nêu nội dung của đoạn thơ trên.

Câu 5 (1,0 điểm) Bài học cuộc sống em rút ra từ đoạn thơ trên là gì?

PHẦN II: TẠO LẬP VĂN BẢN (5 điểm)

Kể lại một trải nghiệm của bản thân em.

Đáp án