Dàn ý phân tích cuộc gặp gỡ giữa Tú Uyên và Giáng Kiều (3 Mẫu) - Tuyển tập văn mẫu lớp 11 đặc sắc

Văn mẫu lớp 11: Dàn ý phân tích Tú Uyên gặp Giáng Kiều gồm 3 mẫu dàn ý đặc sắc, chi tiết và sâu sắc. Những mẫu này sẽ giúp học sinh nắm vững các luận điểm chính, phân bổ thời gian hợp lý và phát triển kỹ năng phân tích văn học một cách hiệu quả.

Truyện thơ Tú Uyên gặp Giáng Kiều đã khắc họa một cách tinh tế cuộc gặp gỡ và đối thoại giữa Tú Uyên và Giáng Kiều. Qua đó, tác phẩm không chỉ làm nổi bật tình yêu đẹp đẽ của đôi lứa mà còn tôn vinh vẻ đẹp tâm hồn, phẩm chất thanh cao, sự hiền hậu và lòng trung thành của Giáng Kiều. Dưới đây là 3 dàn ý phân tích chi tiết về tác phẩm này, mời các bạn cùng tham khảo. Ngoài ra, các bạn có thể khám phá thêm nhiều bài văn mẫu hay khác tại chuyên mục Văn 11 Chân trời sáng tạo.

Dàn ý Tú Uyên gặp Giáng Kiều - Mẫu 1

I. Mở bài:

Dẫn dắt và giới thiệu về tác phẩm

II. Thân bài:

1. Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm:

- Tác giả Vũ Quốc Trân (chưa rõ năm sinh, năm mất):

• Quê quán: Hải Dương
• Sinh sống tại Hà Nội từ giữa thế kỉ XIX

- Đoạn trích “Tú Uyên gặp Giáng Kiều”:

• Trích trong truyện thơ Nôm “Bích Câu kì ngộ”, gồm 678 câu.
• Nội dung chính: Nỗi nhớ của Tú Uyên sau khi gặp Giáng Kiều, cuộc gặp gỡ và cuộc sống hạnh phúc của hai người.

2. Phân tích tác phẩm:

a. Nỗi nhớ của Tú Uyên dành cho Giáng Kiều:

Mưa hoa khép cánh song hồ
Sớm khuya với bức họa đồ làm đôi tạo
Mâm chung một, đũa thêm hai
Thơ trao dưới nguyệt, rượu mời trước hoa

- Khung cảnh thơ mộng, Tú Uyên ngồi đọc sách và tương tư về người con gái.

- Tú Uyên bầu bạn với bức tranh, nhớ nhung Giáng Kiều triền miên sớm khuya.

- Kể cả khi ăn cơm, Tú Uyên cũng ngồi trước bức tranh và tưởng tượng người trong mộng đang đứng trước mặt nên làm thơ, mời rượu.

Tưởng gần thôi lại nghĩ xa
Có khi hình ảnh cũng là phát phu
Êm trời vừa tiết trăng thu
Ngàn sương rắc bạc, lá khô rụng vàng
Chiều thu như gợi tấm thương
Lòng người trông xuống sông Tương mơ hình

- Nỗi nhớ da diết đến “phát phu”, cảm giác như bức tranh là người thật.

- Bức tranh thiên nhiên nhuốm màu nỗi nhớ với trăng thu, ngàn sương, lá khô rụng.

- Thời gian buổi chiều càng làm nỗi nhớ thêm mãnh liệt.

- Sử dụng điển tích sông Tương để thể hiện sự nhớ nhung.

Từ phen giáp mặt đến giờ
Những là ngày tưởng đêm mơ đã chồn
Ấy ai điểm phấn tô son
Để ai ruột héo, gan mòn vì ai?

- Từ thuở gặp mặt đến giờ, Tú Uyên ôm mộng tương tư cả ngày lẫn đêm đến mức “đã chồn” - mệt mỏi.

- Cặp từ đối lập “ngày” - “đêm” kết hợp với động từ ‘tưởng”, “mơ”và “ruột héo”, “gan mòn” cho thấy nỗi nhớ xâm chiếm tâm trí.

- “ai” vừa chỉ đối phương, vừa chỉ chính mình, đồng nhất bản thân với người trong tranh.

Buồng đào nửa bước chẳng rời
Nghìn vàng đổi được trận cười ấy chăng?
Rày xin bẻ khoá cung trăng
Vén mây mở mặt chị Hằng, chút nao!

- Tú Uyên nhớ Giáng Kiều đến mức tách mình với thế giới bên ngoài, không rời căn buồng nửa bước.

- Xin được đổi nghìn vàng để lấy nụ cười của nàng, muốn mở khóa cung trăng để lại được chiêm ngưỡng dung mạo của nàng

⇒ Đoạn thơ thể hiện nỗi nhớ da diết, tình yêu mãnh liệt của Tú Uyên dành cho Giáng Kiều.

b. Cuộc gặp giữa Tú Uyên và Giáng Kiều:

Một khi ra việc trường văn
Trở về đã thấy bát sân sẵn sàng
(...)
Trong tranh sao có bóng người vào ra?
Nhân nhân mày liễu mặt hoa

- Tú Uyên đi học, trở về đã thấy trong nhà có cơm canh bày sẵn nên lòng nảy sinh mối nghi ngờ.

- Sáng hôm sau, Tú Uyên vờ đi ra ngoài và bất ngờ trở về, bắt gặp người con gái từ trong tranh bước ra.

Vội vàng đánh tiếng ra chào
Bên mừng bên lệ, xiết bao là tình
(...)
Trước xin từ biệt cùng nhau
Chữ duyên này trở về sau còn dài”

- Tú Uyên thể hiện cảm xúc rối rời, hạnh phúc đến mức rơi lệ.

- Lời đối thoại của Giáng Kiều toát lên vẻ duyên dáng, hiền thục:

• Nàng tự nhận là thân bồ liễu mỏng manh, vốn là “khách thanh tiêu” trên trời, có hiệu là Tiên Thù, tên gọi là Giáng Kiều.
• Vì mối “tơ điều” đã gắn kết nàng và Tú Uyên.
• Mối tình Uyên - Kiều là mối thiên duyên tiền định, được sự đồng thuận của trời đất.
• Tấm lòng thủy chung, son sắt của Giáng Kiều.

⇒ Cuộc gặp gỡ, đối thoại giữa Tú Uyên và Giáng Kiều cho thấy tình yêu của cả hai và làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn, phẩm chất thanh cao, hiền hậu, thủy chung của Giáng Kiều.

c. Khung cảnh hạnh phúc của Tú Uyên và Giáng Kiều:

Thảo am thoắt đã đổi ra lâu đài
Tường quang sáng một góc trời
(...)
Đong đưa khoe thắm đua vàng
Vũ y thấp thoáng, Nghê thường thiết tha

Giáng Kiều sử dụng phép tiên để thay đổi khung cảnh nhà Tú Uyên.

- Lều cỏ hóa thành lâu đài.

- Ánh sáng bao phủ rực rỡ.

- Kẻ vào người ra tấp nập, ai nấy cũng thanh tao, lịch lãm.

3. Tổng kết:

a. Nội dung: Đoạn trích cho thấy vẻ đẹp trong tình yêu của Tú Uyên và Giáng Kiều và ca ngợi tình yêu son sắt, thủy chung, vẻ đẹp tâm hồn của hai nhân vật. Qua đó, tác giả cho thấy hy vọng thoát khỏi thực tại xung quanh và thái độ phê phán về xã hội loạn lạc.

b. Nghệ thuật:

- Thể thơ lục bát truyền thống.

- Truyện thơ Nôm bác học giàu điển cố, điển tích.

- Ngôn ngữ, hình ảnh thơ ước lệ tượng trưng.

- Các từ láy, câu hỏi tu từ.

III. Kết bài

Cảm nhận, suy nghĩ của em về truyện thơ

Dàn ý Tú Uyên gặp Giáng Kiều - Mẫu 2

I. Mở bài:

Trong cuốn tác phẩm này, chúng ta bước vào một thế giới thơ mộng, nơi những nét vẽ của tâm hồn hòa quyện với thiên nhiên, nơi tình yêu và hy vọng tỏa sáng giữa những bức tranh thơ lục bát. Tôi sẽ cùng các bạn khám phá một đoạn trích đầy sắc màu từ tác phẩm "Bích Câu kì ngộ" của tác giả Vũ Quốc Trân. Mời bạn hòa mình vào không gian của câu chuyện, nơi tình yêu, nhớ nhung và nghệ thuật tranh vẽ kết hợp tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp.

II. Thân bài:

1. Giới thiệu khái quát về tác giả và tác phẩm:

Trong không gian thơ mộng của văn học cổ điển, tác giả Vũ Quốc Trân nổi tiếng với những tác phẩm đậm chất Nôm, nơi anh thể hiện sự yêu mến và hiểu biết về thiên nhiên và con người. Tác phẩm "Bích Câu kì ngộ" thể hiện tình yêu và sự đan xen giữa con người và thiên nhiên, thể hiện hy vọng và khát khao.

2. Phân tích tác phẩm:

a. Nỗi nhớ của Tú Uyên dành cho Giáng Kiều:

Mưa hoa khép cánh song hồ
Sớm khuya với bức họa đồ làm đôi tạo
Mâm chung một, đũa thêm hai
Thơ trao dưới nguyệt, rượu mời trước hoa

- Khung cảnh thơ mộng tại đây, với Tú Uyên dựa mình vào bộ sách và tận hưởng không gian yên bình, đắm chìm trong thế giới của người con gái mà anh nhớ mãi.

- Bức tranh, hình ảnh của Giáng Kiều trở thành người bạn đồng hành cùng Tú Uyên trong những khoảnh khắc triền miên của đêm sớm. Anh nhớ nhung Giáng Kiều mỗi khi ngồi đọc sách, trong mỗi khoảnh khắc yên tĩnh khi bầu bạn với bức tranh.

- Mỗi bữa ăn cũng trở nên thú vị với Tú Uyên, vì anh không thể tách mắt khỏi bức tranh. Anh tưởng tượng Giáng Kiều đang ở đó, và từ đó, bài thơ và lời mời rượu của Tú Uyên trở thành biểu hiện của tình yêu và nhớ nhung không ngừng nghỉ.

Tưởng gần thôi lại nghĩ xa
Có khi hình ảnh cũng là phát phu
Êm trời vừa tiết trăng thu
Ngàn sương rắc bạc, lá khô rụng vàng
Chiều thu như gợi tấm thương
Lòng người trông xuống sông Tương mơ hình

- Nỗi nhớ trong Tú Uyên sâu đậm đến mức “phát phu”, như một bản hòa nhạc với cảm xúc đầy uẩn khúc. Mỗi nét vẽ trên bức tranh như cánh hoa bướm mỏng manh, khiến anh cảm thấy như bức tranh không chỉ là bức tranh, mà là hình ảnh của người con gái anh yêu.

- Bức tranh không chỉ là hình ảnh tĩnh lặng, mà còn là khoảnh khắc sống động của thiên nhiên. Trăng thu len lỏi qua từng góc nhỏ, ngàn sương mịt mờ như là hơi thở dịu dàng của người con gái, và lá khô rơi, như những nỗi nhớ rơi rơi mãi không ngừng.

- Buổi chiều nhẹ nhàng, cùng với tiết trời hạ nhiệt, khiến nỗi nhớ trong tâm Tú Uyên trở nên mãnh liệt hơn. Ánh nắng buổi chiều rơi nhẹ nhàng, tô điểm cho bức tranh của anh, làm cho mỗi chi tiết trở nên sống động và sâu lắng hơn.

- Sông Tương, với dòng nước êm đềm và bờ cỏ xanh mướt, trở thành biểu hiện cho sự nhớ nhung không ngừng của Tú Uyên. Sông Tương không chỉ là nơi nước chảy, mà còn là biểu tượng của thời gian trôi qua, như những dòng nhớ nhung không ngừng chảy trong tâm anh.

Từ phen giáp mặt đến giờ
Những là ngày tưởng đêm mơ đã chồn
Ấy ai điểm phấn tô son
Để ai ruột héo, gan mòn vì ai?

- Từ sau cuộc gặp mặt đầy thiêng liêng ấy, suốt cả ngày và đêm, Tú Uyên gắn chặt với ước mơ tương tư đến mức anh như đã trở thành con chồn đêm, mắt mệt mỏi sau bao tháng ngày lặng lẽ.

- Những từ ngày và đêm tạo nên sự đối lập rõ rệt, nhấn mạnh rằng nỗi nhớ trong Tú Uyên không ngừng tồn tại, không bị thời gian mà dập tắt. Trong cả ngày và đêm, anh đắm chìm trong ước mơ, dành cả tâm hồn cho tưởng tượng và hồi ức về người con gái trong tranh.

- "ai" ở đây vừa chỉ con người trong bức tranh, và vừa chỉ Tú Uyên chính mình. Anh đã trở nên một phần của bức tranh, đắm chìm trong hình ảnh và tưởng tượng của mình. Cái nổi nhớ da diết đó là một phần không thể tách rời của tâm hồn Tú Uyên, khiến anh hòa quyện với người con gái và đồng thời đắm chìm trong tình yêu của mình.

Buồng đào nửa bước chẳng rời
Nghìn vàng đổi được trận cười ấy chăng?
Rày xin bẻ khoá cung trăng
Vén mây mở mặt chị Hằng, chút nao!

- Tú Uyên chìm đắm trong nỗi nhớ đến mức quên mất thế giới xung quanh, mọi khía cạnh của cuộc sống bên ngoài trở nên không quan trọng. Anh rơi vào trạng thái tương tư đặc biệt, tách biệt khỏi hiện thực và không rời bỏ căn phòng của mình nửa bước.

- Anh ao ước có thể đổi bằng vàng, bất cứ điều gì, để thu được nụ cười của người con gái trong tranh. Anh sẵn sàng làm mọi điều để thấy nàng vui vẻ, và thậm chí muốn mở khóa cung trăng để chiêm ngưỡng vẻ đẹp hoàn hảo của nàng. Điều này thể hiện tình yêu mãnh liệt và lòng sâu sắc mà Tú Uyên dành cho Giáng Kiều.

b. Cuộc gặp giữa Tú Uyên và Giáng Kiều:

Một khi ra việc trường văn
Trở về đã thấy bát sân sẵn sàng
(...)
Trong tranh sao có bóng người vào ra?
Nhân nhân mày liễu mặt hoa

- Tú Uyên trở về sau giờ học và phát hiện căn nhà đã được sắp đặt với bữa cơm và canh sẵn, điều này gây nảy sinh mối nghi ngờ trong tâm trí anh về sự thay đổi đột ngột và lạ lẫm.

- Sáng hôm sau, anh vờ đi ra khỏi nhà và sau đó quay trở lại một cách bất ngờ. Lúc này, anh bắt gặp người con gái từ bức tranh trong phòng bước ra ngoài

Vội vàng đánh tiếng ra chào
Bên mừng bên lệ, xiết bao là tình
(...)
Trước xin từ biệt cùng nhau
Chữ duyên này trở về sau còn dài”

- Tú Uyên biểu lộ những cảm xúc rối rít và hạnh phúc đến nỗi anh phải rơi nước mắt, thể hiện sự sung sướng và hoàn hảo của cuộc gặp gỡ này.

- Giáng Kiều nói lên một loạt lời đầy duyên dáng và hiền thục. Cô tự nhận mình là một linh vật bồ liễu mỏng manh, một Tiên Thù, vốn là một vị thần có sức mạnh trên trời. Cô nói rằng mối tơ duyên đã kết nối cô và Tú Uyên, tạo nên một mối tình thiêng liêng đã được thượng đế chấp nhận và thông qua sự đồng thuận của trời đất. Cuối cùng, Giáng Kiều biểu lộ tấm lòng trung thành và mạnh mẽ, với một trái tim chắc chắn và đáng tin cậy.

=> Cuộc gặp gỡ và đối thoại giữa Tú Uyên và Giáng Kiều cho thấy tình yêu của cả hai và tôn vinh vẻ đẹp tinh thần, phẩm chất thanh cao, sự hiền hậu và trung thành của Giáng Kiều.

c. Khung cảnh hạnh phúc của Tú Uyên và Giáng Kiều:

Thảo am thoắt đã đổi ra lâu đài
Tường quang sáng một góc trời
(...)
Đong đưa khoe thắm đua vàng
Vũ y thấp thoáng, Nghê thường thiết tha

Giáng Kiều sử dụng phép tiên để thay đổi khung cảnh nhà Tú Uyên, biến căn nhà bình thường thành một lâu đài lộng lẫy được làm từ lều cỏ, với ánh sáng sáng rọi chiếu sáng khắp nơi. Bầu không khí tại nhà Tú Uyên trở nên lịch lãm và thanh tao, tất cả mọi người đều trở nên tươi tắn và quý phái.

3. Tổng kết:

a. Nội dung: Đoạn trích này thể hiện sự tuyệt đẹp của tình yêu giữa Tú Uyên và Giáng Kiều, đồng thời tôn vinh tình yêu son sắt và trung thành của họ. Tác giả cũng truyền đạt thông điệp về hy vọng thoát khỏi thế giới xung quanh, và thể hiện thái độ phê phán về xã hội hiện tại.

b. Nghệ thuật:

- Đoạn trích sử dụng thể thơ lục bát truyền thống.

- Truyện thơ Nôm có sự giàu có từ điển cố và các điển tích phong phú.

- Sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh tượng trưng thể hiện rất rõ sự thần bí và tuyệt đẹp trong tình yêu của Tú Uyên và Giáng Kiều.

- Sử dụng câu hỏi tu từ và các từ láy để tạo nên sự huyền bí và lãng mạn.

III. Kết bài

Khẳng định giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm.

Dàn ý phân tích Tú Uyên gặp Giáng Kiều - Mẫu 3

a, Mở bài

Giới thiệu đôi nét về tác giả, tác phẩm

b, Thân bài

- Hoàn cảnh của Tú Uyên và giây phút gặp được người trong mộng

- Nỗi nhớ ngày càng da diết, ngày đêm ôm mộng tương tư. Khi gặp bức tranh giống hệt với người thiếu nữ mình từng gặp, chàng mua về ngày ngày bầu bạn.

- Điều bất thường xảy ra khi chàng đi học về thì đã thấy cơm canh bày sẵn.

- Chàng quyết định rình một phen thì gặp người thiếu nữ bước ra từ trong tranh.

- Cuộc đối thoại giữa chàng với nàng và mối nhân duyên trời định.

- Cuộc sống hạnh phúc viên mãn của chàng và nàng.

c, Kết bài

Khẳng định giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm.